Το «Ελευθέριος Βενιζέλος» παρουσιάζεται φέτος για τρίτη συνεχή χρονιά, μετά την επιτυχημένη πορεία του και όχι αδίκως. Για άλλη μια φορά, μετά τον γλύπτη Χαλεπά και τον ψυχαναλυτή Φρόυντ, ο Γιάννης Μόρτζος και η Γιούλη Ζίκου προτίμησαν να ανεβάσουν ένα έργο που αφορά πραγματικό πρόσωπο.
Είναι επικίνδυνο και όμορφο να ασχολείσαι με ιστορικά πρόσωπα και ιστορικά γεγονότα. Μιλάω εκ πείρας, αφού εγώ η ίδια, ελκύομαι από τέτοιου είδους γεγονότα και γράφω είτε ιστορικά μυθιστορήματα είτε νουβέλες που έχουν να κάνουν με αληθινά περιστατικά. Είναι ωραίο γιατί ανακαλύπτεις το παρελθόν μας, τα λάθη μας και τις αρετές μας. Είναι επικίνδυνο για πολλούς λόγους: είναι πολύ πιθανό να αγιοποιήσεις τον εκλιπόντα, είναι πολύ πιθανό να παραποιήσεις τα γεγονότα, να τα εκλάβεις αλλιώς, να τα χρωματίσεις ανάλογα με τις δικές σου απόψεις και ιδέες, είναι πολύ πιθανό να ωραιοποιήσεις ή να κακοχαρακτηρίσεις καταστάσεις. Επειδή όμως είμαστε όλοι άνθρωποι τελικά και επειδή η ιστορία καλώς ή κακώς επαναλαμβάνεται (ίσως επειδή δεν καταφέραμε ποτέ να την μάθουμε!), το καλύτερο από όλα είναι να χαλαρώσουμε και να αποδεχτούμε τα παρελθόντα με κατανόηση. Και σε κάθε περίπτωση να θυμηθούμε ότι το εκάστοτε μυθιστόρημα, το εκάστοτε θεατρικό έργο δεν είναι ιστορία. Από τη στιγμή που ένας συγγραφέας γράφει για ιστορικά πρόσωπα, για ιστορικές καταστάσεις, δημιουργεί θέλοντας και μη, τη δική του ιστορία. Δεν είναι θέμα αντικειμενικότητας, είναι θέμα μυθοπλασίας.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση ο Γρηγόρης Χαλιακόπουλος και ο Γιάννης Μόρτζος μας παρουσιάζουν μια σύντομη βιογραφία του πολιτικού και ανθρώπου Ελευθέριου Βενιζέλου. Το έργο ξεκινάει από το τέλος, βρισκόμαστε στα 1936 στο Παρίσι όπου ο γνωστός πολιτικός κατέφυγε για να γλυτώσει από τους αντιπάλους του αλλά και για να ηρεμήσει λίγο από τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα. Μαζί του είναι η δεύτερη σύζυγός του, η πλούσια Έλενα Σκυλίτση και ο πιστός του γραμματέας, Αντώνης. Παρακολουθούμε πολλαπλά φλας μπακ που ξεκινούν από την τουρκοκρατούμενη Κρήτη και τον νεαρό δικηγόρο που μπαίνει στην πολιτική ζωή του τόπου ζητώντας την ένωση της μεγαλονήσου με την Ελλάδα, τον ενεργό ρόλο του στην ελεύθερη πλέον Κρήτη, την πρώτη κατά σειρά πρωθυπουργία του στην Ελλάδα, τον ρόλο του στους Βαλκανικούς πολέμους, την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, τον σύνδεσμό του με την Αντάτ, τον εθνικό διχασμό με τους βενιζελικούς και τους βασιλικούς, το όνειρο της Μεγάλης Ιδέας, την καταστροφή της Σμύρνης, την αντιμετώπιση του παγκόσμιου κραχ, τη συνθήκη με τον Κεμάλ Ατατούρκ, τις απόπειρες δολοφονίας του. Παράλληλα βλέπουμε την προσωπική ζωή του μεγάλου άντρα: τον πρώτο του έρωτα και γάμο με την Μαρία Κατελούζου που του χάρισε δυο παιδιά, την σχέση του με την Παρασκευούλα Βλουμ, τον δεύτερο γάμο του με την Έλενα Σκυλίτση και τις δωρεές της για την ευδοκίμηση του μαιευτηρίου Έλενα, που γνωρίζουμε έως και τις μέρες μας.
Ανάμεσα σε όλα αυτά τα γεγονότα, έχουμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε έναν πολυπληθή θίασο. Εκτός των κυρίων προσώπων ζωντανεύουν: απλοί Κρήτες πολίτες, ο ναύαρχος Κουντουριώτης, ο Αλέξανδρος Ζαΐμης, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, ο Κεμάλ Ατατούρκ, δημοσιογράφοι της εποχής, οι γυναίκες που συνδέθηκαν ερωτικά με τον Βενιζέλο.
Οι σκηνές είναι γρήγορες, το ένα πρόσωπο αντικαθιστά το άλλο, τα γεγονότα ιστορούνται μέσα από την θεατρική σκηνή αλλά και μέσα από βίντεο και εικόνες της εποχής καθώς και από ηχογραφημένους διαλόγους. Τα κουστούμια της Λαμπρινής Καρδαρά είναι επιτυχημένα και σε ταξιδεύουν στην δεκαετία του 1920. Η σκηνοθεσία του Γιάννη Μόρτζου είναι αεικίνητη, γρήγορη, το ένα πρόσωπο διαδέχεται το άλλο. Ο ίδιος ο Γιάννης Μόρτζος μας παραδίδει έναν αψεγάδιαστο Βενιζέλο, η Γιούλη Ζίκου καταφέρνει να μας γνωρίσει την πλούσια δεύτερη σύζυγο Έλενα, με τις ανασφάλειες της και το μεγάλο φιλανθρωπικό έργο της, πιστή σύντροφος ενός πολιτικού. Ο Εμμανουήλ Κεπέρης μεταμορφώνεται στον Αντώνη, τον πιστό γραμματέα που θα μας διηγηθεί τα γεγονότα, αρκετά δουλικός αλλά και αφοσιωμένος υπηρέτης του αφέντη του. Ο Μανώλης Γεραπετρίτης θα μοιραστεί τρεις ρόλους: του δημοσιογράφου, του ναύαρχου Κουντουριώτη και του Αλέξανδρου Ζαΐμη. Ο Νίκος Κανατάς είναι ο εξεγερμένος Κρητικός, ο δημοσιογράφος και ο Κεμάλ Ατατούρκ. Θέλω εδώ να επισημάνω ότι οι ηθοποιοί που αναλαμβάνουν πολλαπλούς ρόλους καταφέρνουν να ξεχωρίσουν όλες αυτές τις περσόνες, κάθε φορά νιώθεις ότι βλέπεις άλλο άνθρωπο, και για αυτό δεν ευθύνονται μόνο τα ρούχα. Ο Βασίλης Σαμαριτάκης είναι ένας Κρητικός και ο βασιλέας Κωνσταντίνος. Η Ελεάννα Πουλίδα είναι η Μαρία, πρώτη σύζυγός και μεγάλος έρωτας του Βενιζέλου και η Τιτίκα Μαρίνου είναι η Παρασκευούλα, η πιστή ερωμένη.
Τέλος θα ήθελα να πω ότι σε αυτήν την παράσταση αξίζει να αγοράσετε το πρόγραμμα: κοστίζει μόνο πέντε ευρώ και έχει όλο το έργο μέσα καθώς και βιογραφικά των συντελεστών και φωτογραφίες.
Συντελεστές:
Συγγραφέας: Γρηγόρης Χαλιακόπουλος
Σκηνοθεσία: Γιάννης Μόρτζος
Σκηνικά – Κοστούμια: Λαμπρινή Καρδαρά
Μουσική: Φίλιππος Περιστέρης
Video – Οπτική Απεικόνιση: Χριστίνα Οικονόμου
Φωτισμοί: Τάκης Ποδαρόπουλος
Φωτογραφίες: Δημήτρης Ασπιώτης
Γραφικά: Βαγγέλης Καλαϊτζής
Ηθοποιοί: Βασίλης Σαμαριτάκης, Νικόλαος Κανατάς, Γιάννης Μόρτζος, Γιούλη Ζήκου, Ελεάννα Πουλίδα, Εμμανουήλ Κεπέρης, Μανώλης Γεραπετρίτης και Τιτίκα Μαρίνου
Στο Θέατρο Τέσσερις Εποχές – Γιάννης Μόρτζος (Μοσχονησίων 36, Πλατεία Αμερικής, Αθήνα, 2108812289) κάθε Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο στις 21:15 και Κυριακή στις 19:15
