Είναι ίσως η πρώτη φορά, στην μακρά αναγνωστική μου πορεία, που βρίσκομαι μπροστά σε ένα τόσο μεγάλο δίλημμα όσο το σημερινό. Προσπαθώντας να αποφασίσω τι θέλω να πω για το συγκεκριμένο έργο, μένω εδώ και ώρα σκεπτική να το παρατηρώ από την αρχή. Είναι ίσως ότι πιο αμφιλεγόμενο έχω συναντήσει. Ας προσπαθήσω όμως να σας το περιγράψω...
Το έργο της κυρίας Σαμαρτζή-Παπαδοπούλου είναι μια συλλογή ιστοριών, μικρών διηγημάτων, με θέματα από την Ελληνική παράδοση και το πρόσφατο παρελθόν του περασμένου αιώνα. Πρωταγωνίστριες γυναίκες, μικρότερης ή μεγαλύτερης ηλικίας, ταλαιπωρημένες με τον τάδε ή τον δείνα τρόπο. Οι ιστορίες κατά βάση εστιάζουν στην κάθαρση, σωματική και ψυχολογική, και το δαιδαλώδες υποσυνείδητο.
Η γραφή της, έντονα λυρική και αλληγορική. Γεμάτη από πλούσιες εικόνες, που περιγράφονται και αναλύονται στο μέγιστο βαθμό. Τόσο που, ορισμένες φορές, ενδεχομένως χάνεις τη συνέχεια του νοήματος και πρέπει να διαβάσεις την παράγραφό από την αρχή. Γραφή εξίσου γεμάτη από συναισθήματα, στην πλειοψηφία τους έντονα.
Τα συνοδεύει όμως η ένταση που διέπει τις αρνητικές εμπειρίες της ζωής, κι όχι αυτές που σε γεμίζουν χαρά. Το αποτέλεσμα είναι, κάθε ιστορία στο τελείωμα της, να σου αφήνει μία έντονα πικρή επίγευση. Ακόμα κι όταν το μήνυμα της ιστορίας ήταν θετικό, ακόμα και τότε η ικανοποίηση συνοδευόταν από πικρία.
Προσπαθώντας, λοιπόν, να αποφασίσω αν το συγκεκριμένο έργο με ικανοποίησε σαν αναγνώστη, θα καταλήξω ότι η απάντηση είναι μάλλον αρνητική. Ενώ οι περιγραφές και η λυρικότητα στην αρχή με μάγευσαν, στην πορεία με κούρασαν πολύ. Και η τελική εντύπωση που μου μένει ολοκληρώνοντας το έργο, είναι εκείνη του σινεφίλ που βγαίνει από την αίθουσα του κινηματογράφου απογοητευμένος από μια ταινία για την οποία είχε διαφορετικές προσδοκίες.
Η συλλογή της Μαρίας Σαμαρτζή-Παπαδοπούλου, Μικρές καθημερινές ιστορίες, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν. Βρείτε το βιβλίο εδώ!
Στην περίληψη...
Βγαίνει χωρίς να κοιτάξει πίσω της. Την ξιπάζει ο εαυτός της. Τον είχε για μικρό μέχρι τώρα. Αναζητά μέσα της απελπισία και φόβο. Μάταια. Δεν τα βρίσκει πουθενά. Παύει την αναζήτηση. Ψάχνει και το πένθος που την ακολουθούσε απ’ τη στιγμή που βρέθηκε δίπλα του. Το βρίσκει να παραμονεύει. Το πετά παράμερα, βηματίζει από πάνω του και προχωρά. Ύστερα ντύνεται τη νύχτα. Για να την πάρει μαζί της κι αυτήν και να την παραμερίσει. Μαζί με το βάρος τόσων και τόσων χρόνων.
Παίρνει το δρόμο της. Γυμνή απ’ όλα. Και λίγο πιο ανάλαφρη. Σκορπίζει πίσω της μικρά κουρέλια και κομμάτια απ’ όσα έχει ζήσει. Για να μικρύνει το φορτίο που ακόμα στους ώμους της γαντζωμένο είναι. Μέχρι να βρει απάγκιο για να κάτσει και ν’ αρχίσει το ξεκαθάρισμα. Κινά γι’ αλλού. Για το λιβάδι όπου έχουν ξεραθεί οι αντιθέσεις του καλού και του κακού, του άσπρου και του μαύρου. Παίρνει μαζί της θάρρος κι ανυπομονησία για ένα άλλο Εγώ, προσμονή κι ελπίδα. Και νερό για να φυτέψει τα δέντρα της δικής της ζωής.
Οι Μικρές καθημερινές (!) ιστορίες της ψυχολόγου-ψυχοθεραπεύτριας Μαρίας Σαμαρτζή-Παπαδοπούλου, αποτελούν 30 μοναδικές αποτυπώσεις των συγκλίσεων αλλά και των αντιθέσεων που βιώνουμε όλοι στις ζωές μας κάθε μέρα, σε όλα τα χρόνια μας, άλλοτε έντονα μα πάντοτε διαλεκτικά και κυρίως ανθρώπινα.
Η Μαρία Σαμαρτζή-Παπαδοπούλου γεννήθηκε στα Λουτρά Μυτιλήνης. Έζησε εκεί μέχρι τα δεκαοχτώ της χρόνια. Άφησε το νησί «σπρωγμένη» από την αγάπη για τη μάθηση και την ανάγκη να γνωρίσει τον κόσμο. Σπούδασε ανθρωπιστικές επιστήμες στην Ελλάδα και την Αγγλία. Εργάστηκε στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (Ε.Κ.Κ.Ε.) με κύρια συμμετοχή σε έρευνες που αφορούσαν γυναικεία θέματα και θέματα υγείας. Επίσης εργάστηκε ως επιστημονική συνεργάτις στο Ογκολογικό Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας». Αποτελέσματα της δουλειάς της έχουν ανακοινωθεί σε συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό κι έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά.
Με ενεργό συμμετοχή σε γυναικείες οργανώσεις και την ιδιότητα της ως ψυχοθεραπεύτριας έχει δώσει δεκάδες διαλέξεις πάνω σε γυναικεία θέματα και θέματα ψυχικής υγείας στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ως προσκεκλημένη γυναικείων φορέων καθώς και ως ομιλήτρια των Ελεύθερων Ανοιχτών Πανεπιστημίων.
Διηγήματά της, με κυρίαρχες μορφές γυναικείους χαρακτήρες, έχουν δημοσιευθεί στο Λεσβιακό λογοτεχνικό περιοδικό Αιολικά Φύλλα.
Στην εργογραφία της: Όνομα: Γυναίκα (εκδόσεις Εξάντας 1992), Γυναίκες στο χορό της οργής (εκδόσεις Άδωνις 1996), Τραγουδώντας και κουβεντιάζοντας στα Λουτρά (εκδόσεις Αστερίας 1998), Η Καλυψώ κι… οι άλλες (εκδόσεις Αστερίας 1999).
