Τι σας ώθησε να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Μ.Χ.: Μια κουβέντα αγνώστων που άκουσα τυχαία στην πλατεία της περιοχής μου. Στο διπλανό τραπέζι από αυτό που έπινα καφέ, δυο κυρίες σχολίαζαν ένα τραγικό γεγονός που κάλλιστα θα μπορούσε να γίνει θέμα στις ειδήσεις εκείνης της ημέρας. Το άκουσα άθελά μου και άθελά μου με στοίχειωσε τόσο, που το «έντυσα» με μια ιστορία και έγινε βιβλίο. Το περιστατικό αυτό μέσα στις σελίδες του, περιγράφεται με την αντίδραση της Κικής που είχε ως θύμα την τρίχρονη κόρη της, Δόμνα.
Αν θα έπρεπε να το περιγράψετε με μία μόνο λέξη, ποια θα ήταν αυτή;
Μ.Χ.: Κήπος! Είναι ο κήπος που κουβαλά ο καθένας μέσα του. Ένα κομμάτι γήινο που μπορεί να ευωδιάζει, μπορεί και όχι. Όπως και να έχει, ό,τι κι αν φυτρώνει στον «κήπο» μας έχει τις ρίζες του στο χώμα και κοιτά τον ουρανό.
Τι θα συμβουλεύατε εκείνον που επρόκειτο να το διαβάσει;
Μ.Χ.: Θα τον συμβούλευα να μη βιαστεί να κρίνει τους ήρωες για τις πράξεις τους. Αλλά ακόμη κι αν το κάνει, να αναρωτηθεί ποιος είναι εκείνος που του δημιουργεί τη μεγαλύτερη απέχθεια; Παραδείγματος χάρη ποιος είναι πιο αντιπαθής: η μικρόψυχη Αλίκη ή η σκοτεινή Δόμνα; Ο μέσος, στενόκαρδος άνθρωπος ή αυτός που ξεπερνά τα όρια και κάνει εγκλήματα; Είμαι σίγουρη πως η απάντηση έχει μεγάλο ενδιαφέρον.
Αν το βιβλίο σας ήταν/γινόταν ένα κανονικό ταξίδι κάπου στον κόσμο, που θα πηγαίναμε και πόσες μέρες θα κρατούσε;
Μ.Χ.: Αν το βιβλίο μου ήταν ταξίδι, θα ξεκινούσαμε από ένα ορεινό χωριό της Αττικής στους πρόποδες του Κιθαιρώνα και θα καταλήγαμε στα βουνά του Γράμμου στη Βόρεια Ελλάδα. Με ορμητήριο τα δάση όπου -σύμφωνα με τον μύθο- κατοικούν και περιδιαβάζουν οι Ερινύες, θα φτάναμε μέχρι τον ποταμό Αλιάκμονα και το μέρος όπου έπεσε η πρώτη βόμβα Ναπάλμ στη λήξη του εμφυλίου πολέμου. Το ταξίδι μας θα κρατούσε όσο κρατούν μέσα μας τα πάθη, οι τύψεις και η καταστροφή. Μετά θα επιστρέφαμε γαλήνιοι, λυτρωμένοι και πλούσιοι στον ευωδιαστό μας Κήπο.
Κλείστε τη μίνι συνέντευξη με μία φράση/παράγραφο από το βιβλίο.
Μ.Χ.: Θα αναφέρω έναν διάλογο μεταξύ ενός ανδρόγυνου, της Αθηνάς και του Ανδρέα, που για μένα είναι η πεμπτουσία του βιβλίου.
«Ξέρεις του λόγου μου πόσα νιάτα φύτεψα εγώ στο χώμα; Πόσες μανάδες κλαίνε από τα δικά μου βόλια;»
«Δεν είναι το ίδιο Ανδρέα! Εσύ πολεμούσες»
«Ναι σωστά… […] Έχω, δεν έχω φταίξιμο, δεν ξεύρω. Ούτε ποιο είναι το σωστό. Ένα μονάχα ξεύρω. Εγώ δεν ζαλώθηκα ποτές κοφίνια να τα ανεβάσω στο βουνό, δεν έσωσα κανέναν! Μοναχά σκότωσα… Ενώ ο προδότης, ο Λάσκαρης έκαμε και τα δυο. Και σκότωσε και έσωσε. Ήταν άνθρωπος με τα ούλα του, με τον Ιούδα και τον Χριστό του. Αλίμονο σε αυτόν που θεωρεί πως έχει μοναχά Χριστό. Πάει καλιά του. Τα λέγω σωστά; Αν είναι το λοιπόν να βάνουμε κάποιον δεξά, ας μην είναι μόνος του ο αθώος Μηνάς, ας είναι και ο Λάσκαρης. Ας είναι όλοι οι προδότες της γης! Κι αν θες να βάνουμε κάτι και ζερβά, ας μην είναι άνθρωπος, ας είναι οι προδοσές τους. Τότες μοναχά πατσίσαμε Αθηνούλα μου. Πατσίσαμε και τελέψαμε κι έχομε εντάξει και τα ζύγια!»
«Ξέρεις του λόγου μου πόσα νιάτα φύτεψα εγώ στο χώμα; Πόσες μανάδες κλαίνε από τα δικά μου βόλια;»
«Δεν είναι το ίδιο Ανδρέα! Εσύ πολεμούσες»
«Ναι σωστά… […] Έχω, δεν έχω φταίξιμο, δεν ξεύρω. Ούτε ποιο είναι το σωστό. Ένα μονάχα ξεύρω. Εγώ δεν ζαλώθηκα ποτές κοφίνια να τα ανεβάσω στο βουνό, δεν έσωσα κανέναν! Μοναχά σκότωσα… Ενώ ο προδότης, ο Λάσκαρης έκαμε και τα δυο. Και σκότωσε και έσωσε. Ήταν άνθρωπος με τα ούλα του, με τον Ιούδα και τον Χριστό του. Αλίμονο σε αυτόν που θεωρεί πως έχει μοναχά Χριστό. Πάει καλιά του. Τα λέγω σωστά; Αν είναι το λοιπόν να βάνουμε κάποιον δεξά, ας μην είναι μόνος του ο αθώος Μηνάς, ας είναι και ο Λάσκαρης. Ας είναι όλοι οι προδότες της γης! Κι αν θες να βάνουμε κάτι και ζερβά, ας μην είναι άνθρωπος, ας είναι οι προδοσές τους. Τότες μοναχά πατσίσαμε Αθηνούλα μου. Πατσίσαμε και τελέψαμε κι έχομε εντάξει και τα ζύγια!»
Περισσότερες μικρές συνεντεύξεις μεγάλων βιβλιοταξιδιών εδώ
Το μυθιστόρημα της Μαρίας Χίου, Ο κήπος της μοναξιάς, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Έξη.
Κι αν οι άνθρωποι πάψουν να αγαπούν υπό όρους και προϋποθέσεις,
Ή η αρετή δεν κρύβει μέσα της αλαζονεία και η μητρότητα εγωισμό. Αν
Περάσουμε όλοι από τη στενωσιά της ζωής φορτωμένοι μαθήματα και
Οφέλη, ποιος θα μας εμποδίσει πια να φυτέψουμε ευωδιαστά λουλούδια
Στον κήπο της ψυχής μας;[1]
Μια κωμωδία είναι η ζωή που άλλοτε γελάς μέχρι δακρύων και άλλοτε οι αντοχές σου στερεύουν και έρχεται η στιγμή να αντικρίσεις την άλλη όψη του νομίσματος. Αυτή που αντιπροσωπεύει η Δόμνα, μια ύπαρξη καταστροφική, μια ψυχή που παραπαίει στο σκοτάδι μέχρι να έρθει η ώρα της να αναστηθεί στο φως. Το ταξίδι της είναι ταξίδι αυτογνωσίας, μια πορεία προς τη λύτρωση, όπου η ηρωίδα ψαχουλεύει πιθαμή προς πιθαμή την καρδιά της. «Τι να καταλάβετε και πώς να συγχωρήσετε;», μοιάζει να λέει. «Όταν έχεις γεννηθεί φόνισσα, το μόνο σου όνειρο είναι να αγαπηθείς. Να αγαπηθείς έτσι όπως είσαι, με όλη τη λάσπη που κουβαλάς στις πλάτες και τους ώμους σου».[2]
Μαρία Χίου
[1] Η Μαρία Χίου συμπληρώνει την ακροστιχίδα του τίτλου του μυθιστορήματός της. Η ακροστιχίδα είναι ένα παλαιό ποιητικό παιχνίδι στο οποίο τα αρχικά γράμματα των στίχων αν διαβαστούν από πάνω προς τα κάτω δίνουν μια λέξη ή φράση. Στην δική μου εκδοχή τα αρχικά γράμματα δίνουν τον τίτλο του έργου εκείνου που γράφει το παζλ και, εφόσον είναι ελεύθερος να συμπληρώσει τα αρχιγράμματα με όποιον τρόπο θέλει (μονολεκτικά, ποιητικά, περιγραφικά, κ.ο.κ. ακόμα και μονοσύλλαβα) ονόμασα την στήλη Ακρότιτλο. Περισσότερα σαν και αυτό θα δείτε εδώ.
[2] Στο Πλοκόλεξο (εκ του πλοκή και λέξεις ή κάπως έτσι τέλος πάντων -ο καθένας ας το δεχτεί με τον τρόπο του- ή Πλεκόλεξο(;) -αμφινταλαντευόμενη ανάμεσα στο πλέκω-πλέξιμο και στην πλοκή) οι δημιουργοί γράφουν ένα ελεύθερο κείμενο/άρθρο για το έργο τους χρησιμοποιώντας δέκα προκαθορισμένες λέξεις. Στο τέλος, αν θέλουν, αντικαθιστούν μία από όλες αυτές με μια δική τους για τον επόμενο. Περισσότερα σαν κι αυτό θα βρείτε στην αντίστοιχη ετικέτα.
Απαντήστε κι εσείς στο Πλοκόλεξο ή στο Ακρότιτλο κλικάροντας εδώ
Η Μαρία Χίου σημειώνει: Η λέξη για το επόμενο πλοκόλεξο είναι η λέξη «λάσπη».
