Είναι φορές που ο όγκος ενός βιβλίου δε σχετίζεται με τη λογοτεχνική του αξία, που ο αριθμός των σελίδων του είναι απλά δείγμα της περιεκτικής και συμπυκνωμένης γραφής του. Μια τέτοια περίπτωση θεωρώ πως είναι «ο Δαίμονας της Μνήμης» του Άγγελου Φιλύδη.
Μια νουβέλα που πραγματεύεται ένα θέμα που φαινομενικά έχουμε «εξοικειωθεί» μαζί του, αυτό της επίδρασης του αλκοόλ στον ψυχισμό ενός ανθρώπου και στην περαιτέρω επίδραση που παρασέρνει σαν ντόμινο ολόκληρη την οικογένεια που τον περιβάλλει. Αυτήν ακριβώς την εξοικείωση έρχεται να μας υπενθυμίσει ο Φιλύδης δίνοντάς μας μια «γροθιά» που πονάει: γιατί να είμαι εξοικειωμένος με το πρόβλημα του διπλανού μου, γιατί το αποσιωπώ, γιατί ζω σε έναν κόσμο που δέχεται ως πραγματικότητα την ενδοοικογενειακή βία, γιατί τόσος πόνος και ποια η συμμετοχή μου στην αιώνια διατήρηση αυτού του καθολικού πανανθρώπινου πόνου;
Ποιοι είναι οι πρωταγωνιστές; Ποιοι είναι οι δευτεραγωνιστές; Ένας μέθυσος και βίαιος πατέρας, μια μητέρα αδύναμη να δραπετεύσει από το πλαίσιο που έχει αποδεχτεί ως δική της πραγματικότητα, ένας ανήλικος γιος που μας μεταφέρει μέσα από τα μάτια του, μέσα από έναν εσωτερικό δικό του διάλογο που αποδίδεται έξυπνα και εύστοχα, την οδύνη και τη θλίψη της προδιαγεγραμμένης ζωής του. Οι δευτεραγωνιστές ουσιαστικά απουσιάζουν, ελάχιστες παρουσίες ολοκληρώνουν το ήδη μεγεθυμένο δράμα των ηρώων.
Είναι εύλογο το ερώτημα, λοιπόν: «γιατί να έχω στην κατοχή μου ένα τέτοιο βιβλίο που θα με θλίψει, θα με προβληματίσει, θα επηρεάσει τη διάθεσή μου ακόμα και μέρες μετά την ανάγνωσή του»;
Αν θέλετε ένα ευχάριστο, ανάλαφρο βιβλίο, που απλά θα σας προσφέρει χαλάρωση και συντροφιά μετά από ώρες ψυχικής αλλά και σωματικής κούρασης, η νουβέλα αυτή δεν υπόσχεται πως θα το πραγματοποιήσει. Η δική μου ερώτηση είναι αν είμαστε έτοιμοι να διαβάσουμε ένα τέτοιο βιβλίο.
Μπορεί να το βρείτε υπερβολικό σε ορισμένα σημεία και ωμό σε κάποια άλλα, να αρνηθείτε αυτό που πρεσβεύει, γιατί μας εξυπηρετεί να αρνούμαστε την αρνητική πλευρά της ανθρώπινης διάστασης, όμως αυτό δε ζημιώνει ούτε τη γραφή που είναι μεστή, ούτε τη δομή του.
Ίσως οι πράξεις είναι εκείνες που αλλάζουν τον κόσμο και εμείς οι συγγραφείς να ζούμε στο ασφαλές εκείνο πλαίσιο που χωρίς έμπρακτη συμμετοχή προσπαθούμε να βελτιώσουμε τις συνθήκες, να καλλιεργήσουμε την ενσυναίσθηση, να σταθούμε κριτικά απέναντι σε αυτό που αποκαλείται ανθρώπινο ον. Ίσως. Όμως και η γραφή είναι πράξη, είναι φωνή που προσπαθεί να ακουστεί και στα δικά μου μάτια ο Φιλύδης κατάφερε να αλλάξει κάτι προσφέροντας το έργο του αυτό σε εμάς. Ακόμη και ένα νανοχιλιοστό αγάπης μετρά και είμαι βέβαιος πως η νουβέλα αυτή είναι γραμμένη με αγάπη.
Η νουβέλα του Άγγελου Φιλύδη, Ο δαίμονας της μνήμης, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν. Περισσότερα για το βιβλίο θα βρείτε εδώ!
Στην περίληψη λέει μεταξύ άλλων:
Σε αυτούς τους τέσσερις τοίχους ήμασταν όλοι χαμένοι, σχεδόν καταραμένοι από κάποιο αόρατο πνεύμα. Αν ζούσες μέσα εδώ, τότε ήσουν καταδικασμένος να χαθείς και η ψυχή σου να παρασυρθεί πάνω σε στρώμα με καρφιά, πριν βουλιάξει στο κενό.
Ο Άγγελος Φιλύδης μεγάλωσε στη Νάξο. Σήμερα ζει στην Αθήνα. Ο Δαίμονας της Μνήμης είναι το πρώτο του βιβλίο.
