Α.Π.: Ζω στη Λάρισα. Στην πόλη μου πριν από χρόνια είχαν δημοσιοποιηθεί κάποια γεγονότα που αναστάτωσαν τη ζωή της καθημερινότητας και είχαν επιπτώσεις στη ζωή ανθρώπων που δεν είχαν καμιά «φιλοδοξία» για τούτο. Ήταν αυτά που έγιναν γνωστά στο πανελλήνιο ως «ροζ σκάνδαλα της Λάρισας».
Αυτά τα γεγονότα, πέρα από τον γαργαλιστικό τόνο που πρόσφεραν σε παρέες επιπόλαιων ανθρώπων, έκρυβαν και πόνο, και αδικίες, και διαπομπεύσεις, και αναλήθειες, και κακίες.
Τότε εργαζόμουν σε μια μεγάλη εφημερίδα, την «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» της Λάρισας, ως αρχισυντάκτης – διευθυντής του μηνιαίου περιοδικού της «ΘΕΣΣΑΛΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ». Πολλά από τα πρόσωπα που εμπλέκονταν ή είχαν κατηγορηθεί πως εμπλέκονταν, μου είχαν εμπιστευθεί τις πραγματικές διαστάσεις της υπόθεσης. Η αλήθεια ήταν μακριά απ’ αυτά που δηλητηρίαζαν τη ζωή της πόλης και κατέστρεφαν κάποιες ζωές.
Όταν καταλάγιασε η σκόνη και επειδή ένα κοινωνικό γεγονός έχει πολλές οπτικές και κρυφές πτυχές αποφάσισα να αποκαταστήσω την αλήθεια. Συνέθεσα έτσι το μυθιστόρημα «Κρυφοί έρωτες» (Εκδόσεις Σύγχρονοι ορίζοντες – Θεσσαλονίκη).
Όμως για την οικονομία της έκτασης άφησα έξω κάποια σημαντική συνέχεια. Ήταν αυτή που αποτέλεσε το θέμα για τις «Ζωές στο κόκκινο», όπου τα μοναδικά που δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα είναι τα ονόματα των προσώπων για να μην έχω ποινικό πρόβλημα (που είχα στο προηγούμενο βιβλίο).
Δεν μπορώ να γράφω με οδηγό τη φαντασία. Η ζωή είναι τόσο μεγάλη ώστε έχει άπειρα θέματα.
Που γράψατε το βιβλίο σας;
Α.Π.: Στη Λάρισα και συγκεκριμένα στο γραφείο μου στο περιοδικό «Θεσσαλικές επιλογές», που ήταν στην κυριολεξία σπίτι μου, αφού άνοιγα την πόρτα το πρωί στις 7 και την έκλεινα το βράδυ στις 12.
Πόσο χρόνο σας πήρε η συγγραφή;
Α.Π.: Το έγραψα στη διάρκεια ενός χρόνου. Όμως το άφησα να στεγνώσει στο συρτάρι μου κοντά στα τέσσερα χρόνια, παρακολουθώντας και τη ζωή των προσώπων, μια που εξελισσόταν. Δεν ήθελα τις υπερβολές, αντίθετα ήθελα ν’ απαλύνω κάποια που πονούσαν ιδιαίτερα.
Πως θα χαρακτηρίζατε το βιβλίο σας με δυο λόγια;
Α.Π.: Ρεαλιστική απεικόνιση της ζωής. Πτήσεις και πτώσεις ερώτων. Ο κεντρικός άξονας αγάπησε πολύ και βαθιά. Ήταν τόσο υπερήφανος όμως.
Θέλετε να μας δώσετε μια περιγραφή;
Α.Π.: Στη Λάρισα κάποιοι άνθρωποι είχαν πάρει τη ζωή τους με μια ιδιαίτερη ελαφρότητα. Βοηθούσε και το άφθονο χρήμα σ’ αυτό. Κάποιοι άλλοι όχι. Θα προτιμούσα να δώσω ως περίγραμμα μια συνοπτική ματιά της Κατερίνας Μαγκουνάκη, όπως το παρουσίασε στην Έκθεση βιβλίου της Θεσσαλονίκης:
«Ο Στέφανος, η Καίτη, η Ευτυχία, ο Φάνης, η Γεωργία, απλοί και καθημερινοί άνθρωποι όπως εμείς. Ή μήπως όχι;
Έρωτες , μίση, όνειρα, συμπτώσεις, φιλοδοξίες, μοναξιά, αγωνία.
Να ζήσω, να κερδίσω, να πετύχω, να χορτάσω, εύκολα; Δύσκολα; Τι σημασία έχει; Πόσο απέχει η κόλαση απ’ τον Παράδεισο; Μια στιγμή; Μια ζωή; Με τι κόστος; Κι όλο αυτό με επίγνωση ή ασυνείδητα;
Ανάδυση στο φως κι άλλοτε κατάδυση ως τις πιο σκοτεινές διεκδικήσεις για την ικανοποίηση πεινασμένων συναισθημάτων.
Ένα παράξενο αδράχτι η ζωή με πολλές άκρες και μια από αυτές την πέρασε στην πένα του ο Άγγελος κι άρχισε να την υφαίνει. Προσωπικά είχα διαβάσει κι άλλα έργα του και μου άρεσαν ιδιαίτερα. Ξεκίνησα κι αυτό, γιατί είχε ωραίο χρώμα!
Κόκκινο! Τολμηρό! Ο αγώνας για την επιβίωση, η αυτοσυντήρηση, η πηγή όλων των ενστίκτων, η απόλαυση της ζωής, του έρωτα και του πάθους !
Μ’ αρέσει!… και… τι άλλο; Ζωή, στον τίτλο. Σε ποιόν δεν άρεσε;
Όταν όμως η ζωή είναι στο κόκκινο; Τι σημαίνει; Χτυπά συναγερμός;
Διακυβεύεται η διατήρηση της φήμης; Πέφτουν ξαφνικά κι αναπάντεχα τίτλοι τέλους;
Αλλάζουν οι πορείες κι οι διαδρομές; Και τι ρόλο παίζει το χρήμα σ’ αυτήν τη διαδρομή;
Κλείνει ή ανοίγει δρόμους;
Πολλά τα ερωτηματικά, τα πρόσωπα, οι εικόνες, οι μάσκες, οι πληγές. Ειπωμένα απλά και συγχρόνως εκφρασμένα με τόση λεπτομέρεια που γίνεσαι θεατής και την ίδια ώρα πρωταγωνιστής. Σε ρόλους και διαδρομές που για κάποιους είναι γνώριμες και για άλλους… ότι αποστρέφονται.
Σ’ αυτούς τους δρόμους κυρίαρχο ρόλο παίζει ο έρωτας. Κόκκινος, ακραίος, όπως οι ζωές στο κόκκινο. Έρωτας που περιγράφεται με λέξεις που τολμούν να εκφράσουν το απερίγραπτο. Δυνατές, όπως άλλωστε κι ο ίδιος ο συγγραφέας.
Υπερβατικές στη λεπτομέρεια, θέλοντας να μεταφέρουν με τον καλύτερο τρόπο το συναίσθημα στον τελικό αποδέκτη. Στους αναγνώστες. Και δεν χρειάζεται κόπος από τον Άγγελο Πετρουλάκη. Έτσι κι αλλιώς η άλλοτε τρυφερή του πένα, όποτε επιθυμεί να περιγράψει το οριακό μεταμορφώνεται, σε αιχμηρό εργαλείο που χαράζει χαρτιά, μυαλά, συνειδήσεις.
Κι από ποίημα ερωτικό γίνεται ξαφνικά αρχαία τραγωδία!!!
Κι οι ήρωές του ποτισμένοι στο αλκοόλ, την πλήξη, την ανοησία και την ανοσία, θαρρούν πως είναι αυτός ο δρόμος της φυσικής τάξης των πραγμάτων. Όμως πλήττονται αφάνταστα στον απολογισμό. Θρυμματίζονται, παραληρούν κι αφανίζονται διαπιστώνοντας εν γένει ότι δεν είναι ο παράδεισος αυτός που ζουν αλλά η κόλαση…
Ή… μήπως όχι; Μήπως είναι απλά οι ζωές τους;
«Υπήρξε και για μένα ένας έρωτας», λέει η Ευτυχία. «Όλη η ιστορία θα γίνει ένα βιβλίο. Γι’ αυτό μιλώ με τον Αστέρη Λιθακιά. Είμαι σίγουρη πως θα εκφράσει κάτι που δεν είναι μόνο για μένα σημαντικό αλλά για πολλούς ακόμη, που σέρνουν πίσω τους παρόμοιες διαδρομές».
Πιο αναλυτικός ήταν ο Χρήστος Μπλέτας – Δ/ντής του «Ε» τότε της Ελευθεροτυπίας.
«Όταν τέλειωσα την ανάγνωση του βιβλίου μου γεννήθηκε η εξής απορία: Ο Άγγελος είναι ένας συγγραφέας που υποδύεται τόσα χρόνια το δημοσιογράφο ή ένας δαιμόνιος δημοσιογράφος που βρήκε ένα τρόπο να πει λόγια ανείπωτα φορώντας τον μανδύα του συγγραφέα;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι -πέραν της επαγγελματικής μου διαστροφής- που με κάνουν να πιστεύω ότι ο Άγγελος είναι τελικά το δεύτερο. Ένας αθεράπευτα ρομαντικός δημοσιογράφος με λογοτεχνική φλέβα.
Αναφέρω ορισμένους που πηγάζουν από την ανάγνωση του βιβλίου του.
☛Αντλεί το θέμα του μυθιστορήματος από την επικαιρότητα. Οι «Ζωές στο κόκκινο» έρχεται ως συνέχεια του προηγούμενου βιβλίου του, «Κρυφοί έρωτες», μια έκδοση, που γνώρισε επιτυχία στο κοινό της πόλης και αναφερόταν στην περίφημη «γκαρσονιέρα της Λάρισας», όπως έγινε γνωστή από τα ΜΜΕ, στο πανελλήνιο.
☛Η κοινή γνώμη έχει ιδιαίτερη σημασία για τους ήρωές του, όπως άλλωστε και για κάθε δημοσιογράφο. Είναι η άποψη και παράλληλα η συνείδηση μιας κοινωνίας που ασκεί έλεγχο και κριτική.
☛Επιλέγει εφημερίδα να είναι εκείνη που πατάει την σκανδάλη ώστε να ξεσπάσει το ροζ σκάνδαλο και
☛Περιγράφει με λεπτομέρεια και ακρίβεια τα γεγονότα τηρώντας πιστά τους κανόνες της κλασσικής δημοσιογραφίας, η οποία γράφει την ιστορία της στιγμής. Μιλά δηλαδή, με σαφήνεια για τις πράξεις και τις προθέσεις των πρωταγωνιστών του βιβλίου και δεν αφήνει σκιές και αμφιβολίες για τους χαρακτήρες και τις απόψεις τους.
☛Επιλέγει ως πρωταγωνιστές, πρόσωπα οικεία, που μας θυμίζουν κάποιους, ίσως κι εμάς τους ίδιους. Μέχρι τέλους, κρατά με τέχνη το ενδιαφέρον του αναγνώστη σχετικά με την κατάληξη που ο συγγραφέας επιθυμεί να έχουν οι ζωές στο κόκκινο, όχι στο κόκκινο του ερωτικού πόθου ή του συναισθηματικού πάθους, αλλά στο κόκκινο ενός ανεξέλεγκτου ερωτικού ενστίκτου που επιδιώκει την εξαργύρωσή του στα πάσης φύσεως τοπικά κοινωνικά χρηματιστήρια.
Το θέμα του βιβλίου είναι η ερωτική συμπεριφορά -ακραία και μη- εκπροσώπων της εύπορης τάξης της πόλης και επίδοξων μελών της. Για τους πρωταγωνιστές, η ηδονή είναι ένα τρόπαιο που καλείται κανείς να κυνηγά και να κατακτά διαρκώς. Ένας αυτοσκοπός, θρησκεία . Έτσι η κατάκτηση μιας όμορφης νεαρής ή ενός νεαρού χαρίζει αίγλη, πρόσκαιρη ευτυχία στον ήρωα ή στην ηρωίδα, αλλά διαρκεί τόσο όσο μια μέθη.
Παράλληλα, δημιουργεί νέα πεδία ανταγωνισμού μεταξύ των θυτών και υποψηφίων θυμάτων.
Εκτός από τον τύπο του παραδοσιακού άνδρα, τον φιλόδοξο, κυνηγό ή μοναχικό, στο βιβλίο του Άγγελου εμφανίζεται στο προσκήνιο ένας νέος τύπος γυναικών. Οι γυναίκες «Cougar»., όπως λέγονται στις μέρες μας αυτές που κυνηγούν νεαρούς. Στο βιβλίο του Άγγελου είναι γυναίκες που δεν ολοκληρώθηκαν συναισθηματικά και σεξουαλικά στο γάμο τους. Ασφυκτιούν εγκλωβισμένες στο παραδοσιακό ρόλο της συζύγου και ζουν την πλήξη μιας επαρχιακής πόλης. Με ποικίλες ερωτικές συναναστροφές, αναζητούν την αυτοπραγμάτωση υποδυόμενες άλλοτε ηρωίδες από αμερικάνικες σαπουνόπερες που βλέπουν στην τηλεόραση κι άλλοτε τις πρωταγωνίστριες των φιλμ πορνό που προβάλλονται μεταμεσονύχτια.
Μέσα από μια άλλη ανάγνωση, το βιβλίο αποτυπώνει την ασημαντότητα της ζωής κάποιων ανθρώπων, τις μικρολογίες, καθώς και τρέχουσες αξίες που κυριαρχούν στην καθημερινότητα. Θα ήμουν άδικος αν ισχυριζόμουν ότι όλα αυτά είναι αποκλειστικά …προνόμια μιας πόλης. Η έλλειψη οράματος είναι κάτι που αφορά και την πρωτεύουσα αλλά και ολόκληρη τη χώρα και πολλούς από τους κατοίκους της.
Η διαφορά είναι στα μεγέθη, όχι στην ουσία. Με λίγα λόγια η κοινωνική και οικονομική άνοδος μέσω ερωτικών γνωριμιών, γάμων και συναναστροφών είναι φαινόμενο που συναντάται ευρέως, έρχεται από τα βάθη της ιστορίας και μάλλον θα συνεχίσει, όσο υπάρχει ανθρώπινη ιστορία.
Μόνο που σε κάποιες δύσκολες εποχές, όπως είναι οι δικές μας, διάφορα ακραία φαινόμενα, όπως της εκπόρνευσης, αντιμετωπίζονται με ανοχή και γίνονται ευρύτερα αποδεκτά. Είναι φαινόμενα που προέρχονται κυρίως από την αδυναμία των κοινωνιών να παράγουν πλούτο με αποτέλεσμα τα μέλη τους να μην έχουν επαγγελματικές ευκαιρίες μέσα από τις οποίες θα μπορούσαν να βελτιώσουν ραγδαία την κοινωνική και οικονομική τους θέση.
Η μοίρα της σύγχρονης Ελλάδας μας οδήγησε αυτή την εποχή στο στάδιο όχι μόνο της οικονομικής πτώχευσης αλλά και της πτώχευσης των αξιών. Νομίζω αυτό συμμερίζεται και ο συγγραφέας του βιβλίου αν ερμηνεύω σωστά έναν βασικό ήρωά του ο οποίος, ανάμεσα στους πρωταγωνιστές των ροζ σκανδάλων, μοιάζει περιπλανώμενος και ξένος. Κουβαλά «παλιές ιδέες» για τις σχέσεις, όχι κατ’ ανάγκη καλογερικές. Ζει χωρίς ενοχή, την ηδονή των κορμιών και τον έρωτα των ψυχών. Είναι ένας φωτογράφος, αλλά συμπεριφέρεται σαν ποιητής. Η μοναξιά και η αγάπη, θα ‘λεγε κανείς, τον ψάχνουν να τον βασανίσουν η καθεμιά με τον τρόπο της.
Ο Άγγελος Πετρουλάκης δεν διστάζει να δημιουργήσει αναγνωρίσιμους χαρακτήρες στο βιβλίο του, με στερεότυπα, γεννήματα μιας ιδεολογίας που έθρεψε η μεταπολίτευση και μετά. Έτσι ο βιομήχανος είναι κυνικός, η σύζυγος είναι με προίκα, η κόρη ολίγον κακομαθημένη και αφελής, ο γαμπρός είναι προικοθήρας, ο γάμος είναι από συμφέρον, ο καλλιτέχνης είναι ευαίσθητος, η όμορφη νεαρά είναι μετρέσα, ο κοινωνικός περίγυρος των γυναικών υποκριτικός, ζηλόφθων κ.λ.π. Ο Άγγελος διαλέγει να χτίσει το δημοσιογραφικό του μυθιστόρημα πάνω σε μια κοινώς αναγνωρίσιμη πραγματικότητα και να χρησιμοποιήσει τους κοινούς κώδικες επικοινωνίας προκειμένου να εκφράσει την άποψη του, την δική του αλήθεια: Ότι αυτή η ομάδα χαρακτήρων με την συγκεκριμένη ιδεολογία και με προσωπικά ελλείμματα θα πρέπει να αποκαλυφθεί και να αποδοκιμαστεί. Κι από κόκκινη η ζωή να γίνει μαύρη.»
Πώς να μιλήσω εγώ για το βιβλίο μου; Μπορεί και να πω ανακρίβειες.
Τι προσφέρει αυτό το βιβλίο στον αναγνώστη, βιβλιόφιλο ή βιβλιοφάγο;
Α.Π.: Γνώση μιας κοινωνικής αλήθειας. Γνώση της ρευστότητας των ανθρώπινων χαρακτήρων. Οι γύρω μας δεν είναι αυτοί που φαίνονται. Ακόμα και όταν κινούνται δίπλα μας. Και πως όλα ή ίσως όλα, εδώ πληρώνονται…
Ποια είναι η μεγαλύτερη αγωνία σας;
Α.Π.: Να μην πεθάνω μέσα στον πόνο. Να είμαι αξιοπρεπής απέναντι στο τέλος μου. Και να μην βιώσω άλλο θάνατο στην οικογένειά μου. Ήδη έχω χάσει έναν γιο στα 28 του και δεν θέλω να μου συμβεί κάτι παρόμοιο. Θέλω να ξέρω πως τα άλλα δυο μου παιδιά είναι όρθια, όρθια και τα τρία μου εγγόνια.
Φοβάστε...
Α.Π.: Και βέβαια φοβάμαι. Άσκηση στο φόβο και σπουδή θανάτου είναι η ζωή. Και όσο η ηλικία ανεβαίνει σκαλοπάτια τόσο ο φόβος αυξάνεται, γιατί αυξάνονται οι πόνοι, η ανασφάλεια.
Αγαπάτε...
Α.Π.: Βαθιά και σιωπηρά. Αλάλητα θα έλεγα.
Ελπίζετε...
Α.Π.: Ναι∙ πως θα διαβάσω και άλλα βιβλία, πως θα ακούσω και άλλες μουσικές, θα περιηγηθώ και σ’ άλλους τόπους.
Θέλετε...
Α.Π.: Ημέρες γαλήνης και αξιοπρέπειας. Νύχτες ήρεμες, με τα βιβλία της βιβλιοθήκης μου συντροφιά.
Ποιοι αναγνώστες θα λατρέψουν αυτό το βιβλίο;
Α.Π.: Ίσως οι μοναχικοί. Κάποιοι που έζησαν ανεκπλήρωτους έρωτες. Δεν φιλοδοξώ όμως να το λατρέψουν. Αρκεί να βρουν κάτι από τον εαυτό τους.
Γιατί δεν πρέπει να το διαβάσουμε;
Α.Π.: Πιθανόν για να μην χάσετε τον χρόνο σας για κάτι δικό μου.
Που/πως μπορούμε να βρούμε το βιβλίο σας;
Α.Π.: Από ότι ξέρω μάλλον με παραγγελία στις εκδόσεις ΓΡΑΦΗΜΑ.
Που μπορούμε να βρούμε εσάς;
Α.Π.: Ζω στη Λάρισα, σ’ ένα μικρό σπίτι με αυλή, μικρή, που ωστόσο χωρά φίλους. Το τηλέφωνό μου είναι 2410 286060 και 6948 676 009.
Ποιο χρώμα του ταιριάζει;
Α.Π.: Το κόκκινο, όπως αυτό που χαρακτηρίζει τις ζωές που παρουσιάζει.
Ποια μουσική;
Α.Π.: Ραχμάνινοφ. Κονσέρτο 3.
Ποιο άρωμα;
Α.Π.: Φαρενάιτ…
Ποιο συναίσθημα;
Α.Π.: Έρωτας, έρωτας, έρωτας…
Αν δεν ήταν βιβλίο, τι θα μπορούσε να είναι;
Α.Π.: Σενάριο. Κινηματογραφική ταινία. Η ίδια η ζωή.
Αν δεν ήσασταν συγγραφέας τι θα μπορούσατε να είστε;
Α.Π.: Αρθρογράφος. Ιστορικός ερευνητής. Επικοινωνιολόγος. Ξεναγός. Αυτά που έμαθα καλά στη ζωή μου. Ντρέπομαι να δηλώνω και να μην είμαι. Πάντως ουδέποτε δήλωσα πως είμαι συγγραφεύς. Είναι πολύ βαρύς αυτός ο τίτλος. Αναγνώστης ναι. Όχι συγγραφέας. Όχι ποιητής. Αυτά είναι για άλλους…
Ποιον συγγραφέα διαβάζετε ανελλιπώς;
Α.Π.: Πολλούς. Από τον Καραγάτση που το ξαναδιαβάζω μέχρι τον Ξανθούλη και τον Ανδρουλάκη. Τον μέγα Βαλτικό, τον Παπαγιώργη -που το ξαναδιαβάζω επίσης. Τον Αλεξάκη. Και άλλους, και άλλους…
Σας έχει επηρεάσει άλλος συγγραφέας στον τρόπο που γράφετε ή σκέφτεστε ή ζείτε; Ποιος/ποιο βιβλίο;
Α.Π.: Πολλοί. Από τον Τσάτσο, τον Κανελλόπουλο, μέχρι τους σύγχρονους ή σχεδόν σύγχρονους: Ελύτης και Σεφέρης, Βαλτινός και Τριανταφύλλου… Παίρνω, παίρνω, παίρνω… Πόση ωραία μαγκιά είχε μέσα του ο Καραγάτσης;
Οι ήρωές σας μπορούν να σας κατευθύνουν ή εσείς και μόνο ορίζετε την συνέχεια και τις τύχες τους;
Α.Π.: Νομίζω είναι αμφίδρομη η σχέση. Προσπαθώ να τους ξεγυμνώνω από φτιασίδια.
Τι χρειάζεται κάποιος για να γράψει; Φαντασία ή εμπειρία;
Α.Π.: Εγώ πάντως απεχθάνομαι τη φαντασία. Θέλω την έρευνα, θέλω τη δουλειά.
Θεωρώ εαυτόν χειρώνακτα. Να γράφω, να σβήνω, να διαβάζω, να παλεύω με τη λέξη. Να σέβομαι τη στίξη.
Τι καθορίζει την επιτυχία σε ένα βιβλίο;
Α.Π.: Δεν κατόρθωσα να το μάθω.
Τι την αποτυχία;
Α.Π.: Ούτε αυτό το έμαθα.
Η βιβλιοφαγία είναι/μπορεί να γίνει κατάχρηση;
Α.Π.: Για μένα είναι η γοητευτικότερη κατάχρηση, ανάσα ζωής.
Ποιον τίτλο βάζετε στο βιβλίο της ζωής σας;
Α.Π.: Η ζωή που έζησα έτσι ώστε ν’ αξίζει να πεθάνω.
Ήταν το ερωτηματολόγιο Ριντ Φερστ για τα νέα βιβλία.
Ή αλλιώς, όχι μόνο το ερωτηματολόγιο του Προυστ.
Αν σας άρεσε, δείτε περισσότερες απαντήσεις επιλέγοντας την ετικέτα Ριντ Φερστ
