Η «Αγγέλα» γράφτηκε στη Μόσχα το 1957 από τον Γιώργο Σεβαστίκογλου και αποτυπώνει έναν δύσκολο και σκληρό μικρόκοσμο που δε φαίνεται με την πρώτη ματιά. Μια υπηρέτρια αυτοκτονεί και ο αδερφός της, Λάμπρος, που έχει τελειώσει τη θητεία του, επιστρέφει για να ανακαλύψει την αλήθεια. Ταυτόχρονα η Αγγέλα είναι μια κοπέλα από χωριό που έρχεται στην Αθήνα για να γίνει υπηρέτρια, μπαίνει για τα καλά στον μικρόκοσμο των υπηρετριών και μπλέκεται συναισθηματικά με τον Λάμπρο. Πρόκειται για μια τραγική, σκληρή ιστορία και ένα απόλυτα ρεαλιστικό κείμενο που δεν το γνώριζα αλλά με χαρά ανακάλυψα και αγάπησα χάρη σε αυτήν την παράσταση.
Από την ώρα που έσβησαν τα φώτα για να ξεκινήσει το έργο μέχρι την τελευταία σκηνή δεν μπόρεσα να πάρω ανάσα. Σφιχτοδεμένο, με απανωτές ανατροπές, εξαιρετικά καλοπαιγμένο, σκληρό, ωμό, αληθινό, προσεγμένο, με ματιά ανθρώπου που το αγάπησε και το ανέβασε με πολλή προσοχή και μεράκι. Οι υπηρέτριες είναι πάνω στη σκηνή και δίπλα στον θεατή, ζουν, δρουν, κουτσομπολεύουν, ψεύδονται, επιτίθενται, κακιώνουν, απλώνουν ρούχα και η δράση προχωρά ανελέητη προς το δραματικό τέλος. Αν εξαιρέσω τα ρούχα στις σκηνές που εκτυλίσσονται στα μπαρ και τις ταβέρνες, τα οποία ρούχα δεν υπήρχαν τη δεκαετία του 1950 όπου διαδραματίζεται το έργο (εννοώ τα δερμάτινα, οι γούνες, τα υπερβολικά ψηλοτάκουνα παπούτσια και τα παντελόνια με πλαϊνές τσέπες), τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι ατμοσφαιρικά και ευρηματικά. Είδα μια μεγάλη σκηνή που καλύφθηκε πλήρως από τις διαφορετικές και εναλλασσόμενες αλλαγές σκηνικών ενώ οι ηθοποιοί έπαιζαν παντού, με απόλυτη φυσικότητα και άνεση. Οι φωτισμοί υποβλητικοί και βοήθησαν πολύ στην απόδοση της κλειστοφοβικής υπόθεσης και τα έπιπλα ήταν λιτά και λειτουργικά ταυτόχρονα.
Οι ηθοποιοί ένας κι ένας! Ταλαντούχοι, σκηνοθετημένοι άψογα, ζούσαν τον ρόλο τους και απέδιδαν με τον καλύτερο τρόπο συναισθηματικά, κινητικά και εκφραστικά.
Η δεσποινίς Αγγελική Κοντού στον ρόλο της Αγγέλας ήταν εξαιρετική. Πείσμων, συναισθηματική, τρυφερή, δυνατή, αυτάρκης, αδίστακτη μπροστά στην ανάγκη της να κρατήσει κοντά της τον άνδρα που αγάπησε. Η συνεσταλμένη υπηρετριούλα σταδιακά γίνεται πονηρεμένη κοπέλα και ερωτευμένη γυναίκα. Υπέροχη φωνή και τραγική όσο πρέπει εκεί που πρέπει. Η ένταση και το συναίσθημά της στην τελευταία σκηνή με έκαναν να δακρύσω.
Ο κύριος Πέτρος Νάκος που έκανε επίσης τη σκηνοθεσία και τους φωτισμούς έπαιζε πολύ πειστικά τον Λάμπρο και παρ’ όλο το αντριλίκι που απέπνεε κάπου κάπου εισχωρούσε και το συναίσθημα που του μετάγγιζε η Αγγέλα. Ο Λάμπρος είναι ένας άντρας που θέλει να ξεκαθαρίσει ποιος φταίει για τον θάνατο της αδελφής του κι όσο η υπόθεση περιπλέκεται τόσο καταλαβαίνει πως τα πρόσωπα γύρω του συνδέονται μεταξύ τους περισσότερο απ’ όσο φανταζόταν. Σχεδόν κοφτός κι απότομος αλλά εντελώς διαφορετικός στη σκηνή που κάνει έρωτα στην Αγγέλα.
Η δεσποινίς Έλενα Καστανά στον ρόλο της Γεωργίας, υπηρέτριας που έμπλεξε με τον Λάμπρο του υποκόσμου σαν άλλη Κατερίνα Χέλμη, που τον θέλει σαν τρελή και τον ζηλεύει γιατί την απατά κατά κόρον, ήταν απλώς συγκλονιστική. Από υπηρέτρια που καταριέται τη μοίρα της αλλά ξέρει καλά τη δουλειά της σε υποταγμένο θηλυκό που παρακαλά για ένα φιλί κι από κει σε μια λέαινα έτοιμη να ξεσκίσει όποια ρίχνει τα μάτια της στον Λάμπρο της. Οι σκηνές της με τον σκληρό και αδίστακτο Λάμπρο ίσως θύμιζαν λίγο την προαναφερθείσα Κατερίνα Χέλμη στα «Κόκκινα φανάρια» αλλά η ηθοποιός έχει το δικό της ταλέντο να δείξει και μια δική της εκφραστικότητα που με παρέσυρε και με έκανε να τη συμπαθήσω παρά τις δυσκολίες που έφερνε στην Αγγέλα. Ο ρόλος της Γεωργίας παίζεται εναλλάξ από τις δεσποινίδες Έλενα Καστανά και Ειρήνη Τσιριγώτη.
Ο κύριος Δημήτρης Βουτσής στον ρόλο του αδίστακτου, εφιαλτικά κακού Στράτου ήταν πολύ καλός. Ανελέητος με τις γυναίκες, ικανός να σκοτώσει, δεν ορρωδεί προ ουδενός και άνετα σαν χαρακτήρας θα μπορούσε να σταθεί δίπλα στον αντίστοιχο του Γιώργου Φούντα στην ίδια ταινία που ανέφερα πριν. Παρ’ όλ’ αυτά πρόσεξα ότι και ο κύριος Δημήτρης Βουτσής ξεπέρασε γρήγορα τον σκόπελο της σύγκρισης και στάθηκε στιβαρός ανάμεσα στα λερωμένα σεντόνια της νύχτας που διαφεντεύει ο ίδιος. Γουστάρει τρελά την Αγγέλα και δίνει τη λύση του έργου έστω και με αυτόν τον άδικο τρόπο του φινάλε. Ο ρόλος του Στράτου παίζεται εναλλάξ από τους κυρίους Δημήτρη Βουτσή και Γιώργη Βασιλόπουλο.
Ειδική μνεία στη δεσποινίδα Μελανία Μπαλτσίδου που υποδύεται την υπηρέτρια Φανή, η οποία μπλέκει ερωτικά με τον αστυνομικό Μένιο κι η ιστορία της Αγγέλας καταστρέφει οριστικά τις ζωές τους. Η δεσποινίς Μπαλτσίδου ξεκίνησε κι εκείνη από έμπειρη υπηρέτρια για να εξελιχθεί σε καπάτσα γυναίκα που θέλει να αποκατασταθεί και να ξεφύγει από τη μιζέρια της, δε διστάζει όμως να ρίξει τα όνειρά της στον Καιάδα όταν η ανάγκη την καλεί. Έδεσε πολύ καλά με τον κύριο Γιάννη Ζέρβο που υποδύεται τον αστυνομικό Μένιο και έχουν καλή χημεία. Ο ρόλος της Φανής παίζεται εναλλάξ από τις δεσποινίδες Μελανία Μπαλτσίδου και Σταυρούλα-Μελισσάνθη Μάκρα.
Η δεσποινίς Αργυρώ Τσιρίτα στον διπλό ρόλο της υπηρέτριας Άννας και της καπάτσας κυρίας Παπά, η δεσποινίς Κυριακή Σταύρου στον ρόλο της Νέρας που θέλει να γίνει σταρ του κινηματογράφου αλλά καταλαβαίνετε την κατάληξή της και ο κύριος Γιώργης Βασιλόπουλος στον ρόλο του γκαρσονιού είναι μερικά ακόμη από τα διαμαντάκια αυτής της παράστασης.
Σε γενικές γραμμές, συστήνω ανυπερθέτως να δείτε την «Αγγέλα». Αξίζει να αφιερώσετε δυο ώρες από τον ελεύθερο χρόνο σας και να κωφεύσετε μια φορά στις σειρήνες του εμπορικού θεάτρου. Υπάρχουν λίγο πιο πέρα, λίγο πιο κάτω από τα κεντρικά θέατρα κι άλλοι θίασοι, που ανεβάζουν, αδιαφορώντας για το κόστος και αγαπώντας ουσιαστικά την τέχνη τους, μικρά αριστουργήματα που αξίζουν την προσοχή του κόσμου που διψά για καλό και ουσιαστικό θέατρο. Χάρηκα πολύ που φεύγοντας άκουσα το διπλανό μου ζευγάρι να λένε ο ένας στον άλλον «Κρίμα που δεν είχε κόσμο», γιατί συμφωνώ απόλυτα με αυτήν τη σκέψη. Σάββατο βράδυ αυτά τα παιδιά έπαιξαν για 20 άτομα σε ένα θέατρο που χωρά τους διπλάσιους. Και είναι μια παράσταση που ίσως να μη βγει στα βραβεία θεάτρου γνωστού περιοδικού, όμως είμαι σίγουρος ότι θα κερδίσει σίγουρα μια θέση στην καρδιά του θεατή. Και σε συνδυασμό με την παράσταση για τη Μάγια Μελάγια που είδα νωρίτερα στο ίδιο θέατρο, δε διστάζω να υποσχεθώ τον εαυτό μου να παρακολουθώ από δω και πέρα κάθε θεατρική απόπειρα αυτού του υπέροχου θεάτρου. Η «Αγγέλα» είναι μια σκληρή παράσταση, με δυνατές ερμηνείες που καθηλώνει και χαρίζει άφθονη τροφή για σκέψη.
Μέσα από την πορεία για την ανακάλυψη της αλήθειας, το έργο παρακολουθεί και αναδεικνύει την ηθική και ψυχική δοκιμασία των ηρώων, που διεκδικούν απεγνωσμένα το δικαίωμα τους για μια καλύτερη ζωή , γι' αυτά τα "λίγα" και "απλά πράματα":
μία πόρτα, ἕν᾿ ἄστρο, ἕνα σκαμνὶ
ἕνα χαρούμενο δρόμο τὸ πρωὶ
ἕνα ἤρεμο ὄνειρο τὸ βράδι
ἕναν ἔρωτα ποὺ νὰ μὴ μᾶς τὸν λερώνουν
ἕνα τραγούδι ποὺ νὰ μποροῦμε νὰ τραγουδᾶμε...
Συντελεστές της παράστασης:
Κείμενο: Γιώργος Σεβαστίκογλου
Σκηνοθεσία: Πέτρος Νάκος
Σκηνικά: Altera Pars
Επιμέλεια σκηνικού-Κοστούμια: Σάββας Πασχαλίδης
Πρωτότυπη μουσική της παράστασης: Ελένη Λομβάρδου
Φωτισμοί: Πέτρος Νάκος- Γιάννης Ζέρβας
Επιμέλεια Κίνησης: Ελβίρα Μπαρτζώκα
Μουσική επιμέλεια: Πέτρος Νάκος - Αγγελική Κοντού
Φωτογραφίες παράστασης: εργαστήρι φωτογραφίας Φωτο-γραφές
Promo video παράστασης: Αντώνης Βαλληνδράς. Πέγκυ Ζούτη
Διανομή: Αγγέλα: Αγγελική Κοντού, Λάμπρος: Πέτρος Νάκος, Άννα: Αργυρώ Τσιρίτα, Γεωργία (σε διπλή διανομή): Έλενα Καστανά / Ειρήνη Τσιριγώτη, Φανή: Μελανία Μπαλτσίδου, Στράτος (σε διπλή διανομή): Δημήτρης Βουτσής / Γιώργης Βασιλόπουλος, Νέρα: Κυριακή Στούρου, Μένιος: Γιάννης Ζέρβας, Κα Παπά: Αργυρώ Τσιρίτα, Γκαρσόνι (σε διπλή διανομή): Δημήτρης Βουτσής / Γιώργης Βασιλόπουλος
Στο Altera Pars, Μεγ. Αλεξάνδρου 123, Κεραμεικός, Αθήνα, 2103410011