koukidaki: Ιχνηλατώντας την πορεία του ηρωικού οπλίτη

Σήμερα φιλοξενούμε στο άρθρο μας ένα διαφορετικό είδος ανάγνωσης από τα συνηθισμένα.

Το βιβλίο Πυρφόρος οπλίτης συμπεριλαμβάνεται στο τομέα του ιστορικού μυθιστορήματος και τοποθετείται χρονικά στη μάχη που διεξήχθη το καλοκαίρι του 479 π.Χ στις Πλαταιές της Βοιωτίας.[1]

Τότε που αν και αριθμητικά λιγότεροι, οι Έλληνες επιτέθηκαν και κατέστρεψαν τον περσικό στρατό.[2]

Το έργο χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο σκιαγραφείται η αμφίρροπη εξέλιξη του πολέμου και στην δεύτερη αναλύεται η απόφαση των νικητών Ελλήνων να στείλουν τον καλύτερο ημεροδρόμο τους στους Δελφούς να πάρει νέο αμόλυντο πυρ από το μαντείο των Δελφών και να επιστρέψει στις Πλαταιές φέρνοντας το και ανάβοντας τον «ιερό βωμό» της πόλης με το αμόλυντο πυρ.[3]

Ο συγγραφέας υιοθετεί τον σημερινό τρόπο ομιλίας εκ μέρους των ηρώων, προσφέροντας έτσι μια διαφορετική ρεαλιστικότητα στη ροή της αφήγησης.

Μας οδηγεί μες από τη δική του ματιά στα γεγονότα των εχθροπραξιών, στις ψυχές και στις σκέψεις τόσο των αποφασισμένων Ελλήνων όσο και των επίδοξων Περσών κατακτητών. Οι λεπτομερείς περιγραφές σχετικά με τον τρόπο που κατατρόπωσαν τους αντιπάλους τους συνοδεύονται μονίμως από μια αυθόρμητη συναισθηματικά προσέγγιση που βασίζεται τόσο στο ψυχικό σθένος, όσο στην πολεμική ικανότητα τους και στην πίστη των ηρώων στους εκάστοτε οιωνούς.

Κύριες φυσιογνωμίες στον πόλεμο του πρώτου μέρους αποτελούν εκ μέρους της ελληνικής πλευράς ο στρατηγός Παυσανίας και των Περσών ο αντίστοιχος στρατηγός Μαρδόνιος.

Κατά τη διάρκεια γινόμαστε μάρτυρες μιας αμφίρροπης και μεγαλειώδους συγχρόνως μάχης, όντας συμμέτοχοι θεατές στις αγωνίες και στις καθοριστικές αποφάσεις των εμπλεκομένων προσωπικοτήτων. Κι αυτό συμβαίνει ανεξαιρέτως αξιώματος των πρωταγωνιστών, γιατί σε τούτο τον πόλεμο κύριο ρόλο παίζουν μονάχα ο ηρωισμός και η αυτοθυσία.

Κύρια χαρακτηριστικά που το γένος μας μεταλαμπαδεύει ανά τους αιώνες στη καρδιά και την ψυχή των Ελλήνων, αντιστεκόμενοι σε ό,τι προσπαθεί να μας κρατήσει δέσμιους.

Γιατί όπως ομολογεί ο Παυσανίας και στον συμπολεμιστή του: Ζευξίδαμε και να ξέρεις, εμείς δε μαχόμαστε για να νικήσουμε, νικάμε επειδή μαχόμαστε. Η μάχη είναι για μας το ζητούμενο, γι’ αυτήν ετοιμαζόμαστε από μικρά παιδιά, γι’ αυτήν ζούμε και σε αυτήν πεθαίνουμε.[4]

Το τέλος της μάχης βρίσκει νικητές του Έλληνες, δίνοντας σκυτάλη στο δεύτερο μέρος του έργου που ασχολείται με την προσπάθεια εξαγνισμού της πόλης, Αυτό θα συμβεί μέσω της αποστολής ενός ικανότατου οπλίτη στους Δελφούς, για να λάβει το νέο αμόλυντο πυρ και να επιστρέψει στις Πλαταιές ώστε να το εγκαταστήσει στον ιερό βωμό της πόλης.

Για αυτή την αποστολή ο Παυσανίας (….) διέταξε να προσέλθει στην αγορά ο ημεροδρόμος του στρατεύματος ο Ευχίδας ο Πλαταιέας.[5]

Η αποστολή του Ευχίδα είναι δύσκολη αν αναλογιστεί κάποιος πως πριν από λίγες στιγμής τόσο ο ίδιος όσο και το υπόλοιπο στράτευμα αγωνιζόταν λυσσαλέα εναντίων των Περσών, με όλες τους τις δυνάμεις.

Συνοδεύουμε λοιπόν αυτόν τον αρχαίο ήρωα σε όλη του την διαδρομή μέχρι να φτάσει στην Κασταλία πηγή. Στην διάρκεια αυτή ο ίδιος δοκιμάζεται από τις φυσικές και ψυχικές δυσκολίες που συναντά, ωθώντας τον να αντλήσει δύναμη από το παρελθόν του. Βιώνοντας αυτές τις μνήμες, ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να μάθει πάμπολλες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο ζωής των αρχαίων προγόνων μας.

Όπως αποδεικνύεται στη συνέχεια, πρόκειται για μια αποστολή όπου το μυαλό του λες και συναγωνίζονταν πάνω στο κουφάρι του ποιος θα κατάφερνε πιο γρήγορα να τον εξοντώσει η σωματική κούραση ή οι αρνητικές σκέψεις και τα συναισθήματα.[6]

Και στο τέλος αυτής της αποστολής, τα ηθικά διδάγματα που έχουμε εισπράξει μας κάνουν να κατανοήσουμε πλήρως τον τρόπο που οι πρόγονοί μας εκδήλωναν τον σεβασμό, την πίστη, την ανδρεία, το δίκαιο και την περηφάνια…

Εν κατακλείδι, τα θετικά στοιχεία που συνάντησα, αφορούν φυσικά στην ευρυμάθεια και την τόσο δοτική εξιστόρηση εκ μέρους του συγγραφέα, που τοποθετεί τον αναγνώστη τόσο ενεργά μες στο κυκλώνα των γεγονότων!

Σε αυτά που ίσως χρίζουν προσοχής όμως από μέρους του δημιουργού, συγκαταλέγω αρχικά το ότι σε κάποιες στιγμές δίνονται πλέον του δέοντος περιγραφικές λεπτομέρειες, διακόπτοντας ή επιβραδύνοντας την ροή της δράσης.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της σελίδας 39: Η κατασκευή της ασπίδας από ορείχαλκο ήταν τέτοια ώστε να προσφέρει μεγάλη αντοχή στα αντίπαλα χτυπήματα. Η εξωτερική της επιφάνεια ήταν κυρτή για να ελαττώνεται η πρόσκρουση από τα αντίπαλα βέλη και δόρατα, ενώ το στεφάνι της περιμετρικά ήταν καλυμμένο με ορείχαλκο. Στο εσωτερικό κοίλο μέρος της ασπίδας υπήρχε ο πόρπακας, μια μεταλλική λαβή μέσα από την οποία περνούσε ο οπλίτης το αριστερό του χέρι σχεδόν μέχρι τον αγκώνα, ενώ η αριστερή παλάμη κρατούσε την αντιλαβή η οποία βρίσκονταν πάνω στο ορειχάλκινο στεφάνι της περιμέτρου της ασπίδας. Ο πόρπακας κρατούσε το βάρος της ασπίδας, ενώ η αντιλαβή χρησίμευε περισσότερο για τον έλεγχο της κίνησης αφού στο κοίλο εσωτερικό της υπήρχαν ιμάντες με τους οποίους μπορούσε ο οπλίτης να κρεμάει την ασπίδα στην πλάτη του στις πορείες. Η ασπίδα ταυτίζονταν με την τιμή του οπλίτη. Ο οπλίτης που θα εγκατέλειπε την ασπίδα του θεωρείτο «ρίψασπις» φυγόμαχος και αντιμετώπιζε τον χλευασμό και την καταφρόνηση των συμπολιτών του. Κάτω από αυτές τις ασπίδες τώρα προστατεύονταν, ενώ χιλιάδες βέλη έπεφταν επάνω τους χωρίς να μπορούν να τους πλήξουν.[7]

Τέλος, θεωρώ πως δεν βρήκα τόσο λειτουργική την επιλογή να βρίσκονται οι επεξηγήσεις όλων των επισημάνσεων που συναντούμε προς το τέλος του βιβλίου. Εάν βρισκόταν στο τέλος της σελίδας που γίνεται η εκάστοτε αναφορά, πιστεύω θα εξυπηρετούσε ομαλότερα την απόλαυση της ανάγνωσης.

Σας εύχομαι καλή ανάγνωση!

Από το δελτίο τύπου:

Ο πυρφόρος οπλίτης είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα βασισμένο στην ιστορική και αποφασιστική για τους Έλληνες μάχη των Πλαταιών 479 π.Χ. Ιστορικά στοιχεία όπως αυτά καταγράφηκαν από τις ιστορίες του Ηροδότου, αγκαλιάζονται με τον μύθο και την λογοτεχνική φαντασία του συγγραφέα δημιουργώντας ένα μυθιστόρημα με ιστορική βάση και φιλοσοφικές αναζητήσεις. Η μάχη με τον αντίπαλο αλλάζει σε μάχη με τον εαυτό του.

Η ζωή ή ο θάνατος, η νίκη ή ήττα, ο κυνισμός ή η διανόηση, η εγκατάλειψη ή η αυτοθυσία, η συνήθεια, το χρέος, η ανδρεία ή η αρετή, αποτελούν προκλήσεις στον δρόμο για την κατάκτηση της απόστασης που μας χωρίζει με τον ίδιο μας τον εαυτό. Ο Ευχίδας καταφέρνει μέσα από την μάχη με τον χρόνο να ανακαλύψει κρυμμένες δυνάμεις του. Καταφέρνει να μεταλαμπαδεύσει το ιερό πυρ της δάδας στο εσώτερο είναι του, φωτίζοντας καλά κρυμμένες αδυναμίες του. Θα μπορέσει να επιβληθεί στη φθορά;

Νικητής λίγες ώρες πριν στην μάχη με τους Πέρσες, θα μπορέσει τώρα να νικήσει τον σπουδαιότερο αντίπαλο; Τον ίδιο του τον εαυτό;

Το ιστορικό μυθιστόρημα του Σπύρου Αγαθού κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Φυλάτος © Fylatos Publishing.

Κερδίστε το!

Οι εκδόσεις Φυλάτος προσφέρουν το ηλεκτρονικό βιβλίο του Σπύρου Αγαθού σε έναν τυχερό αναγνώστη. Για να συμμετέχετε στην κλήρωση κλικάρετε το παρακάτω k και συμπληρώστε τη φόρμα. Παρακαλώ, σημειώστε τα ακόλουθα:

Διαβάστε τους όρους και άλλες πληροφορίες για τις κληρώσεις, τα δώρα και τους τυχερούς εδώ. Η κλήρωση θα γίνει στις 28 Νοεμβρίου 2016 και το ebook θα αποσταλεί από τις εκδόσεις Φυλάτος μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Καλή τύχη!

Ο Σπύρος Αγάθος γεννήθηκε το 1970 ζει και εργάζεται στην Κέρκυρα. Είναι πτυχιούχος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών-Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού.

Από μικρός ασχολήθηκε με τον κλασικό αθλητισμό σε αγωνίσματα αντοχής και τα τελευταία χρόνια με το άθλημα των υπέρ αποστάσεων. Εκτός από τον αθλητισμό στον ελεύθερο χρόνο του ασχολείται με τη ζωγραφική, μέλος της ΕΙΚΕ (Eικαστικής Kερκυραϊκής Ένωσης) και τη μουσική.