Ας μιλήσουμε για βιβλία.
Σιγά το νέο, θα πεις! Τα μισά θέματα στο koukidaki για βιβλία μιλάνε. (Θα το ξαναπώ κι ας γίνομαι κουραστική στους μόνιμους αναγνώστες. Γράφω ανέμελα... εξού και το παραπάνω συντακτικό που είναι ικανό να ρίξει στα χάπια τρεις φιλολόγους. Ανεχτείτε με.) Τι θα αλλάξει σήμερα; Ε, σήμερα, είπα να απαντήσω δημόσια, αφού κάνω και τις σχετικές έρευνες, στο πιο κοινό ερώτημα που εισπράττουμε εμείς τα βιβλιόπαιδα (όπου βιβλιόπαιδα=λάτρεις της λογοτεχνίας) από τους συγγραφείς (όπου συγγραφείς=ο κάθε άνθρωπος που έχει εκδώσει κάτι στην Ελλάδα).
Αρκετές φορές, λοιπόν, ερχόμαστε αντιμέτωποι με την απορία-ερώτηση του δημιουργού μιας και γνωρίζει πολύ καλά ότι διαβάζουμε ανελλιπώς λογοτεχνικά έργα. Ειδικά αν υπάρχει οικειότητα με το πρόσωπο, δηλαδή να γνωριζόμαστε εκ του προσωπικού, η παραπάνω ερώτηση παίρνει την εσάνς παραπόνου. Γιατί αυτόν/αυτούς και όχι κι εμένα; Γιατί εκείνου και όχι το δικό μου; Σε όλο αυτό, έρχεται να προστεθεί και η συναναστροφή με άλλα βιβλιόπαιδα (ποτέ δε μου άρεσε η λέξη βιβλιοφάγος λες και είμαστε ανώμαλοι αγροίκοι αλλά ούτε ήθελα να γράψω βιβλιολάτρεις γιατί έτσι θα περιέγραφα και εκείνους που αποκτούν βιβλία για να διακοσμούν χώρους) που συχνά πυκνά εκφράζονται τύπου: Τι; Δεν έχεις διαβάσει τον τάδε; Κακώς! Να το επιδιώξεις άμεσα, λες και όλος ο κόσμος περιστρέφεται γύρω από έναν.
Σε αυτό το σημείο, θα μπορούσα να αναφερθώ σε μια σειρά δικαιολογιών όπως: δε το γνώριζα αυτό το βιβλίο / θα το διαβάσω σύντομα / το έχω βάλει ήδη στη λίστα των προσεχών / δε πρόλαβα -ακόμα- / δεν έτυχε -ακόμα- / δεν είχα την κατάλληλη ψυχολογία / δεν είχα αρκετό χρόνο -για τις 999 σελίδες του τόμου- / είχα ανάγκη για κάτι πιο εύπεπτο αυτήν την εποχή -εξαιρετική δικαιολογία για ψώνια που προκαλεί συμπάθεια προς το πρόσωπό σας- / δε βγαίνω αυτόν τον καιρό και έχω ελαττώσει τις αγορές κ.ο.κ. Προφανώς όμως, όλα αυτά και ακόμη περισσότερα, τα έχουν ακούσει οι δημιουργοί που εκφράζουν το ερώτημα και ίσως κάποια, κάποτε και από κάποιους να είναι ειλικρινή, αλλά τις περισσότερες φορές είναι απλά ανταποκρίσεις με πρόθεση να μη πληγώσουμε τον συγγραφέα. Τι συμβαίνει στ' αλήθεια;
Σας αναφέρω τα γεγονότα όπως δημοσιεύθηκαν από την Εθνική Βιβλιοθήκη. Ξέρετε, εκείνο το μεγάλο κτήριο που λαμβάνει τρία αντίτυπα κάθε νέας έκδοσης και καταγράφει την παραγωγή αποδίδοντας τους μοναδικούς αριθμούς-ταυτότητες των βιβλίων που όλοι γνωρίζουμε, τα ISBN. Η Εθνική Βιβλιοθήκη, που λέτε, σε όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα παρέλαβε -στο περίπου- 240.000 βιβλία. Προσοχή στις λεπτομέρειες: α). του 20ου αιώνα, άρα δεν έχουν υπολογιστεί οι παραλαβές του 21ου ο οποίος μετρά ήδη 15,5 χρονάκια -δε τα λες και λίγα!- και β). περίπου 240 ΧΙΛΙΑΔΕΣ! Πάμε παρακάτω; Πόσα παρέλαβε, θα ρωτήσεις, τα τελευταία δεκαπέντε έτη; Κρατήσου ή κάτσε αν είσαι όρθιος. 140.000!!! Αριθμητική ξέρεις, κάνε την πρόσθεση. Και όλα αυτά μόνο σε ό,τι αφορά την εγχώρια παραγωγή, σωστά;
Τι κι αν, όπως λένε οι ίδιοι, υπάρχουν και τέσσερις με πέντε χιλιάδες άνθρωποι που έλαβαν ISBN αλλά δεν παρέδωσαν ποτέ τα βιβλία στο αρχείο; Το νούμερο φαίνεται μεγάλο από μόνο του αλλά δίπλα στις εκατοντάδες χιλιάδες των βιβλίων (παραπάνω) αρχίζει να μοιάζει με σταγόνα σε ωκεανό. Από την άλλη, αρκετοί είναι και εκείνοι που εκδίδουν πονήματα αλλά δεν τα καταθέτουν ποτέ! Να δεις που κι αυτοί θα μετριούνται σε χιλιάδες, μη σου πω σε δεκάδες χιλιάδες και μπλοκάρεις. Γενικότερα, δεν υπάρχει άψογα ενημερωμένος κατάλογος της εθνικής μας εκδοτικής παραγωγής -μέχρι σήμερα- ενώ, ούτως ή άλλως, από τα παραπάνω νούμερα λείπει μεγάλο μέρος των βιβλίων της επαρχίας όπως και τα ψηφιακά.
Συνεχίζοντας αναρωτιέμαι πόσα λογοτεχνικά βιβλία μπορεί να διαβάσει κανείς. Ας υποθέσουμε ότι διαβάζεις 20 βιβλία το χρόνο... Τι; Λίγα;
Ας υποθέσουμε ότι διαβάζεις 40 βιβλία το χρόνο... Τι; Πάλι σου φαίνονται λίγα;
Ας υποθέσουμε ότι διαβάζεις 100 βιβλία το χρόνο... και μη βγάλεις άχνα γιατί για να διαβάσεις εκατό βιβλία το χρόνο πρέπει να διαβάζεις ένα βιβλίο κάθε 3,5 μέρες. Το κάνεις; Ας πούμε ότι το κάνεις ως μανιακό βιβλιόπαιδο που είσαι (όπως υποθέτουμε ότι διαθέτεις το χρηματικό ποσό για να αγοράσεις όλα αυτά τα βιβλία), με έναν πρόχειρο υπολογισμό στα 80 χρόνια της αναγνωστικής σου εμπειρίας (είμαι λαρτζ και σε αυτό καθώς υποθέτω ότι ξεκίνησες να διαβάζεις στα 5 και ότι θα πιάσεις τουλάχιστον τα 85)... ε, το πολύ πολύ μέχρι να αποδημήσεις εις Κύριον θα έχεις διαβάσει 8 χιλιάδες βιβλία.
Ας υποθέσουμε ότι διαβάζεις 40 βιβλία το χρόνο... Τι; Πάλι σου φαίνονται λίγα;
Ας υποθέσουμε ότι διαβάζεις 100 βιβλία το χρόνο... και μη βγάλεις άχνα γιατί για να διαβάσεις εκατό βιβλία το χρόνο πρέπει να διαβάζεις ένα βιβλίο κάθε 3,5 μέρες. Το κάνεις; Ας πούμε ότι το κάνεις ως μανιακό βιβλιόπαιδο που είσαι (όπως υποθέτουμε ότι διαθέτεις το χρηματικό ποσό για να αγοράσεις όλα αυτά τα βιβλία), με έναν πρόχειρο υπολογισμό στα 80 χρόνια της αναγνωστικής σου εμπειρίας (είμαι λαρτζ και σε αυτό καθώς υποθέτω ότι ξεκίνησες να διαβάζεις στα 5 και ότι θα πιάσεις τουλάχιστον τα 85)... ε, το πολύ πολύ μέχρι να αποδημήσεις εις Κύριον θα έχεις διαβάσει 8 χιλιάδες βιβλία.
Καταλήγοντας, είναι εξαιρετικά αδύνατο να προλάβεις μέσα σε μία ζωή να γνωρίσεις, έστω φυλλομετρώντας επιφανειακά, το 2% των 380 χιλιάδων των καταλογοποιημένων βιβλίων (εκείνων που λέγαμε πάνω πάνω) χωρίς να σου έχω υπολογίσει την ξένη λογοτεχνία, τα ψηφιακά, τα ηχοβιβλία, τον τύπο κ.ο.κ.
Το είχες υπολογίσει ποτέ;
Επιστρέφοντας στο αρχικό ερώτημα, μια καλή απάντηση, άκρως ρεαλιστική, θα ήταν η ακόλουθη: Είναι εξαιρετικά πιθανότερο να μην έχω διαβάσει το οποιοδήποτε βιβλίο παρά το αντίθετο.
Αυτάαααα...
