Η Παναγιά της φωτιάς

Η Παναγιά της Φωτιάς είναι το καινούργιο μυθιστόρημα του συγγραφέα Σπύρου Πετρουλάκη που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2016 από τις εκδόσεις Μίνωας.

Ένα μυθιστόρημα που γνώρισε άμεσα μεγάλη επιτυχία, αφού από τις πρώτες κιόλας μέρες της κυκλοφορίας του μπήκε στους καταλόγους των ευπόλιτων βιβλίων.

Η Παναγιά της Φωτιάς, ήρθε ένα χρόνο μετά το δεύτερο μυθιστόρημα του κύριου Πετρουλάκη, αυτό της Εξομολόγησης. Έτσι, θα μπορούσε κανείς να πει πως η Παναγιά της Φωτιάς αποτελεί ένα τελευταίο χρωστούμενο του συγγραφέα στους υπόλοιπους ήρωες της Εξομολόγησης, πως είναι ένας φόρος τιμής γι' αυτούς, αφού μέσα από τις σελίδες του ο συγγραφέας επιλέγει να ολοκληρώσει το ψηφιδωτό και των δικών τους ζωών, κλείνοντας με το τρόπο αυτό τον κύκλο που άνοιξε πέρυσι η Εξομολόγηση με την κυκλοφορία της.

Το νέο μυθιστόρημα του Σπύρου Πετρουλάκη λοιπόν, έρχεται για να ρίξει άπλετο φως στις αθέατες και λιγάκι πιο σκοτεινές πτυχές της Εξομολόγησης, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει πως αποτελεί συνέχεια της. Είναι ξεκάθαρα ένα ανεξάρτητο μυθιστόρημα που διαβάζεται δίχως κανένα πρόβλημα τόσο απ' τους αναγνώστες που δεν έχουν διαβάσει την Εξομολόγηση, όσο και απ' αυτούς που φυσικά την έχουν διαβάσει. Και αυτό συμβαίνει γιατί ο συγγραφέας κατάφερε να δημιουργήσει ένα αυτούσιο δημιούργημα, δίχως κενά και απορίες, δίνοντας στο νέο του πόνημα όσες πληροφορίες από το παρελθόν των ηρώων είναι απαραίτητες ώστε ο αναγνώστης να γνωρίσει τον χαρακτήρα τους και να κατανοήσει τις επιλογές τους, καθώς και την πορεία της ζωής τους.

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ είναι ένα μυθιστόρημα καλογραμμένο.

Με λόγο απλό, στρωτό, χωρίς λεξιλογικές υπερβολές και βαρύγδουπα εκφραστικά μέσα, που σκοπό έχουν μονάχα να προξενήσουν επιφανειακό εντυπωσιασμό στο αναγνωστικό κοινό, ο συγγραφέας καταφέρνει να δημιουργήσει ένα ανθρώπινο λογοτεχνικό ανάγνωσμα, αριστοτεχνικά πλεγμένο, με μια πλοκή άκρως κινηματογραφική, μιας και το βιβλίο είναι χωρισμένο σε καρέ που ταξιδεύουν τον αναγνώστη στο χώρο και τον χρόνο. Από τη Θεσπρωτία, τα βουνά της Πίνδου, τη Μονή της Βρεφοκρατούσας στο όρος Σμόλικα και το Μεγάλο Πάπιγκο την εποχή του σαράντα, μέχρι και την Τρούμπα του Πειραιά, το Φραγκοκάστελλο στα Χανιά της Κρήτης, την Αθήνα της Χούντας και του Πολυτεχνείου, καθώς και τη μακρινή Σομαλία κάπου στο 2005, ο συγγραφέας καταφέρνει να ξεδιπλώσει λεπτομερώς το νήμα της ζωής κάθε ήρωα.

Με την απλότητα και τη γλαφυρότητα του λόγου του, καθώς και με την ικανότητα του να εναλλάσσει το ύφος της γραφής του, από ρεαλιστικό κι ώμο, σε λυρικό και τρυφερό, ο συγγραφέας πλάθει επιτυχώς ολοζώντανες εικόνες και κοινωνεί σε μας τους αναγνώστες του κάθε σκέψη, κάθε συναίσθημα, κάθε γεγονός που στιγματίζει τη ζωή των ηρώων. Διαβάζοντας την Παναγιά της Φωτιάς βρέθηκα στο πλευρό κάθε ήρωα, του Ηλία, του Οσμάν, της Ντιλέκ, της Αμπασέ, του Κωσταντή, του Μανούσου, του Γιώργου, του Δημήτρη και της μοναχής Μαρκέλλας.

Κάνοντας ένα αναγνωστικό βήμα τη φορά, μέσα από τα σύντομα κεφάλαια του βιβλίου, φόρεσα στη ψυχή μου τα παπούτσια κάθε ήρωα, και περπάτησα πλάι του βιώνοντας κάθε στιγμή απ' τη ζωή τους.

Πόνεσα, έκλαψα, έγινα ψυχικά ένας ράκος, μα υπήρξαν και αρκετές στιγμές που κάθε κύτταρο μου πλημμύρισε από ευτυχία.

Θαύμασα τη λεβεντιά, την ανθρωπιά και την αποφασιστικότητα του Μανούσου να συνεχίσει να ζει παρά τις όποιες δυσκολίες. Τη θέληση, την ευλάβεια και τη δύναμη της πίστης της μοναχής Μαρκέλλας στον Ύψιστο. Έλιωσα με τον έρωτα του Κωσταντή και της Σοφίας και εντυπωσιάστηκα με τη ψυχική τους δύναμη. Αισθάνθηκα αηδία, δηλητηρίασα τη ψυχή μου με μίσος για τη Ντιλέκ, τον Οσμάν, την Χάιδω και τις απάνθρωπες πράξεις τους.

Μα στο τέλος λυτρώθηκα.

Άδειασε το μέσα που από κάθε ίχνος σκοτεινιάς, αφού ο συγγραφέας δε δίστασε να γίνει και αυτός σκληρός και να χρησιμοποιήσει την πένα του, σα Θεία Δίκη, για να τιμωρήσει αυτούς που πραγματικά το άξιζαν...

Με τα κινηματογραφικά καρέ να εναλλάσσονται διαρκώς, τις καταιγιστικές εξελίξεις και τις ξαφνικές ανατροπές να διαδέχονται η μία την άλλη, το ενδιαφέρον του αναγνώστη παραμένει αναλλοίωτο μέχρι και την τελευταία σελίδα, οδηγώντας τα συναισθήματα του στα άκρα. Και τις στιγμές εκείνες, που τα συναισθήματα έχουν φτάσει στο κόκκινο, ο συγγραφέας, μας ηρεμεί, μας αποφορτίζει απ' αυτή την ένταση, με σκοπό να γευτούμε αργότερα το ίδιο δυνατά την επόμενη σκηνή του βιβλίου δίνοντας μας λεπτοδουλεμένες περιγραφές της φύσης. Εικόνες της οποίας δεσπόζουν σε όλη την έκταση του βιβλίου. Εικόνες ζωντανές που ξεπηδούν απ' τις σελίδες του λογοτεχνικού αυτού αναγνώσματος και πλημμυρίζουν το χώρο με γεύσεις, μυρουδιές και χρώματα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν, οι περιγραφές της Κρήτης, όπου διαβάζοντας τες πλημμύρισαν τα μάτια μου με όλες τις αποχρώσεις του γαλάζιου πελάγους και το άπλετο φως του απέραντου ουρανού, ενώ οι μυρουδιές του δίκταμου, του θυμαριού, του φασκόμηλου και της ρίγανης γαργάλισαν με παιχνιδιάρικη διάθεση τη μύτη μου.

Ακόμη, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η επικράτηση της φύσης, η οποία παρουσιάζεται άφθαρτη και ανέπαφη, παρά τις αλλαγές που γίνονται στο χώρο, το χρόνο και τα πρόσωπα, καταδεικνύοντας με τον έμμεσο αυτό τρόπο ο συγγραφέας πως παρά τις οποιεσδήποτε σημαντικές και μη αλλαγές στην καθημερινότητα του καθένα, αλλαγές άλλοτε δύσκολες, που αναβλύζουν πόνο και ζέχνουν απ' τη βρώμα του θανάτου, και άλλοτε που έρχονται να ομορφύνουν τη ζωή και να πασπαλίσουν κάθε στιγμή με την λαμπερή αστερόσκονη της ευτυχίας, πως πάντα υπάρχει ελπίδα για κάτι καλύτερο, ομορφότερο γιατί απλά η ζωή συνεχίζεται...

Τέλος, Η Παναγιά της Φωτιάς ήταν για μένα ένα μοναδικά συναρπαστικό αναγνωστικό ταξίδι που διέγειρε στο έπακρο το συναισθηματικό μου κόσμο, που δυστυχώς όμως κράτησε για λίγο, αφού λόγω της αφηγηματικής άνεσης που διέπει τον συγγραφέα, καθώς και της ρέουσας και άκρως ενδιαφέρουσας πλοκής που χαρακτηρίζει το νέο του έργο εθίστηκα με τη γραφή του, και την αναπάντεχη εξέλιξη της ιστορίας της ζωή των ηρώων του, με αποτέλεσμα να το τελειώσω μέσα σε μόνο λίγες ώρες!

Γιάννης Ζαραμπούκας

Το μυθιστόρημα του Σπύρου Πετρουλάκη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας

Περισσότερα από/για τον Σπύρο Πετρουλάκη:
Ο Σπύρος Πετρουλάκης και Η Εξομολόγηση
Ο θησαυρός του Κυβερνήτη

Μια μικρή περιγραφή από τη σελίδα των εκδόσεων Μίνωας:

Θεσπρωτία, 30 Οκτώβρη 1940

Οι οβίδες σφύριζαν με μανία πάνω από τα κεφάλια τους και εκείνοι, τρομοκρατημένοι, δεν ήξεραν πώς να αντιδράσουν. […]

Η Μάρω, πανιασμένη από τη φωτιά της κόλασης που ξετρύπωνε από τα μαύρα σύννεφα του ουρανού, κρατούσε σφιχτά τον Κωνσταντή στην αγκαλιά της.

Είχε κουρνιάσει σαν το πουλάκι κάτω από ένα δέντρο και προσπαθούσε να προφυλάξει τον εαυτό της και το κατατρομαγμένο παιδί.

Του χάιδευε τα μαλλιά μέσα από την κάπα του και του ψιθύριζε απαλά: «Σ’ αγαπώ, Κωνσταντή μου, σ’ αγαπώ, παιδί μου. Μη φοβάσαι».

Όμως στο μυαλό της ερχόταν και τρύπωνε ο τρόμος· ο τρόμος και η αδικία.

Σκέφτηκε ότι αυτή την ώρα η Ελένη θα είχε σηκωθεί από το κρεβάτι, πετώντας τα σκεπάσματά της. Θα έβγαινε έξω και θα αντίκριζε ένα έρημο και άδειο χωριό. «Της άξιζε!» είπε φωναχτά, δίχως να τη νοιάζει που την άκουγε το παιδί της.

Ωστόσο, μέσα της γνώριζε ότι αυτό που είχαν κάνει στη δύσμοιρη γυναίκα ισοδυναμούσε με θάνατο, ψυχικό και σωματικό.

Ήταν από τις λίγες φορές που η Μάρω επικαλούνταν τη βοήθεια του Θεού: «Θεέ μου, κάνε να μην πέσει το κακό πάνω στο κεφάλι μου.

Δεν έφταιγα μόνον εγώ» παρακάλεσε και στην προσευχή της προσπαθούσε να δικαιολογήσει τον εαυτό της – και τις πράξεις της.

Το ψηφιδωτό της Εξομολόγησης αποκαλύπτεται και καθηλώνει…