Από τις 27 Μαΐου 2016 και για δέκα μέρες -παράσταση και μέρα-, ως την 5η του Ιούνη, στα πλαίσια του 6ου Φεστιβάλ Νέων Καλλιτεχνών, τα 12 κουπέ[1], στο Τρένο στο Ρουφ, θα μπορέσουμε να παρακολουθήσουμε -μεταξύ άλλων- και την Τελευταία παράσταση. Μια θεατρική performance στο Νέο Βαγόνι από την ομάδα Αιρετικές Ουσίες σε σκηνοθεσία Άγη Εμμανουήλ. Ερμηνεύουν: Ειρήνη Τζαβάρα, Μαρία Βουτσινά, Έλενα Πετροπούλου.
Δείτε τους στα πλαίσια του φεστιβάλ από 27 Μαϊου εώς και 5 Ιουνίου στις 20:55 (αυστηρά) αλλά και στις 8 Ιουνίου στον σταθμό του ΗΣΑΠ στον Πειραιά στις 16:00
Διαβάστε τί μου απάντησαν σχετικά δύο από τους συντελεστές της παράστασης. Η Ειρήνη Τζαβάρα και ο σκηνοθέτης Άγης Εμμανουήλ μού/μας φωτίζουν το έργο.
Η Ειρήνη Τζαβάρα αναφέρει σχετικά...
Τι είναι «η Τελευταία Παράσταση»;
Ε.Τ.: Στα παρασκήνια ενός θεάτρου μια ηθοποιός πηγαινοέρχεται προβάροντας το ρόλο της που μπλέκεται με τις μνήμες της ζωής της. Με τη φθορά του χρόνου ορατή, στο μυαλό της έρχονται οι περασμένοι ρόλοι της με τη μορφή των αναμνήσεων και της υπενθυμίζουν την ανάγκη της για το θέατρο, ενώ ταυτοχρόνως κάτι τη σπρώχνει να τα εγκαταλείψει όλα και να ανοιχτεί στη ζωή. Οι δυο αντίρροπες δυνάμεις παίρνουν σάρκα και οστά και την υποχρεώνουν να παλινδρομεί ανάμεσα στο θέατρο που την τρέφει και τη ζωή ή το ανικανοποίητο που τη διεκδικεί.
Τι θα επιλέξει;
Πως προέκυψε η ιδέα;
Ε.Τ.: To κείμενο «Μονόλογος για έναν κλόουν» της Κωστούλας Μητροπούλου είναι ένα πολύ-πολύ αγαπημένο κείμενο. Ακουμπάει στις βαθιές ανάγκες κι επιθυμίες της ζωής μας και θέτει διλήμματα που μας διχάζουν. Ως ηθοποιός το περιέφερα από οντισιόν σε οντισιόν και συνήθως είχε πολύ καλή απήχηση στου σκηνοθέτες που απευθυνόμουν. Αποφασίσαμε να το κάνουμε επιτέλους παράσταση. Και να πάρει μορφή δρώμενου.
Θα γελάσουμε;
Ε.Τ.: Το έργο είναι ένας κλαυσίγελος.
Θα προβληματιστούμε;
Ε.Τ.: Σίγουρα. Θα σκεφτείτε ενδεχομένως όλα εκείνα τα πράγματα/ανθρώπους που αγαπάτε. Σας προχωράνε και σας εξελίσσουν ή σας αφήνουν στάσιμους; Όπως καταλαβαίνετε όταν πρέπει να αποχωριστείς κάτι για να κερδίσεις κάτι άλλο, κάτι χάνεις κάτι κερδίζεις. Ήρθε η ώρα λοιπόν να σπάσει το απόστημα. Η ηρωίδα μας απαιτεί την εξέλιξη, ωριμάζει κι αποφασίζει να προχωρήσει αφήνοντας πίσω ότι την κρατά δέσμια.
Θα απολαύσουμε κλασσικά κείμενα;
Ε.Τ.: Βεβαίως! Παράλληλα με το μονόλογο της Κ.Μητροπούλου παρατίθενται εμβόλιμα κλασσικά κείμενα των Α. Τσέχωφ, Ν. Σίλβερ, Σ. Σέμπαρντ, Σ. Κέην, Τ. Ουίλλιαμς, Ντ. Μπουτζάτι, Μπέκετ αλλά και Σοφοκλή και Κεχαΐδη.
Τι να περιμένουμε από αυτή την εμπειρία;
Ε.Τ.: Είναι και για μας πρωτόγνωρη η αίσθηση. Θα συνταξιδέψουμε κανονικά μέσα στα βαγόνια του τρένου της ζωής και θα κρατηθούμε από τους έρωτες και τα πάθη της ζωής μας. Θα κάνουμε μαζί έναν απολογισμό, τι αξίζει να πετάξουμε και τι θα κρατήσουμε.
Δυο λόγια για το ρόλο σας...
Ε.Τ.: Eγώ αποτελώ το αριστερό ημισφαίριο του μυαλού της ηρωίδας/θεατρίνας του έργου. Είμαι η πλευρά της λογικής, της πειθαρχίας, της ανάγκης της να κάνει θέατρο, η πλευρά της Δημιουργίας. Ένας θεατράνθρωπος με ορμή δημιουργικότητας αλλά και εμμονή με το αντικείμενο του.
Ηθοποιός ή σκηνοθέτης;
Ε.Τ.: Όταν έχω την τύχη να με σκηνοθετεί ένας προικισμένος σκηνοθέτης όπως στην συγκεκριμένη περίπτωση ο Άγης Εμμανουήλ είμαι ευτυχής και ευγνώμων.
Η δική μου σκηνοθεσία γίνεται κατ’ ανάγκη. Καταλαβαίνω τη δουλειά του σκηνοθέτη και την ευθύνη του. Σαν σκηνοθέτης πρέπει να έχει κανείς ολόκληρο το καλλιτεχνικό προϊόν στο κεφάλι του για να μπορεί να παρεμβαίνει και να βελτιώνει το αποτέλεσμα. Θέλει ενδελεχή μελέτη και πολλή έρευνα. Ίσως προτιμώ λίγο περισσότερο τη λειτουργία του ηθοποιού που εμβαθύνει το ρόλο του και μελετά κυρίως αυτό. Είναι κι αυτή η μαγική ερωτική σχεδόν επαφή με το κοινό που δεν μπορείς να απολαύσεις μόνο ως σκηνοθέτης. Γι' αυτό και τις φορές που σκηνοθέτησα είχα παράλληλα ρόλο στο εκάστοτε έργο. Δεν μπορώ να απαλλαγώ από το μικρόβιο της σκηνής.
Και ο Άγης Εμμανουήλ...
Τι είναι «η Τελευταία Παράσταση»;
Α.Ε.: Βασίζεται στο μονόπρακτο της Κωστούλας Μητροπούλου "Μονόλογος για έναν κλόουν" με ηρωίδα μια ξεπεσμένη θεατρίνα που εμμένει να διεκδικεί την ελευθερία της μέσα από τη θεατρική πράξη πλην όμως καταλήγει στο τέλος της μέρας να ομολογήσει πως έχασε στη ζωή. Στη δική μας απόδοση η ηρωίδα, Κατερίνα την έχουμε βαφτίσει, διαθέτει τέτοιο μέταλλο που καταφέρνει να δραπετεύσει αφού παραδεχτεί πως έχασε στο θέατρο... Ουσιαστικά πρόκειται για το μεγάλο Ναι και το μεγάλο Όχι που ίσως όλοι και όχι μερικοί που γράφει ο Καβάφης, καλούμαστε να πούμε κάποια στιγμή στη ζωή μας. Το Ναι και το Όχι παίρνει σάρκα και οστά στην παράστασή μας και προσπαθεί να πάρει με το μέρος του την ηρωίδα μας.
Πως προέκυψε η ιδέα;
Α.Ε.: Η πρόταση για το μονόλογο ήταν της Ειρήνης και η ιδέα να αλλάξει προήλθε από δική μου ανάγκη μιας και δε θα ήθελα στη δεδομένη συγκυρία να παρακολουθούσα ένα μαύρο και πεσιμιστικό έργο ως θεατής. Ύστερα έπρεπε να σχεδιάσω την παράσταση με τρία πρόσωπα δηλαδή τη Μαρία και την Έλενα που είναι τα άλλα δύο μέλη της ομάδας. Έτσι λοιπόν έχουμε την ηρωίδα και τις δύο πλευρές της, σε ένα κείμενο που έχει διανθιστεί με μονολόγους από συγγραφείς όπως οι Τσέχωφ, Σίλβερ, Σέπαρντ, Νας, Σοφοκλής, Κέην, Κεχαΐδης και Μπέκετ.
Θα γελάσουμε; Θα προβληματιστούμε; Τι να περιμένουμε από αυτή την εμπειρία;
Α.Ε.: Στόχος μου να δείξω πως η "μοίρα" μας είναι στα χέρια μας. Είναι απείρως δύσκολο να αλλάξεις τον ρου των πραγμάτων, αλλά αν μπορεί ένας, εν προκειμένω η Κατερίνα, μπορούν όλοι. Μου είχε πει κάποτε ένας πλανόδιος λαχειοπώλης πως η συνήθεια είναι η μισή ζωή, θέλει λοιπόν μεγάλη δύναμη κι επιμονή η πρωταγωνίστρια μας στο τέλος να θυσιάσει αυτή τη μισή ζωή που της προσφέρει εικονική ασφάλεια και να περπατήσει σε ένα καινούριο και αβέβαιο μονοπάτι. Παρόλο που η παράστασή θίγει το υπαρξιακό ερώτημα και δεν έχει καμιά πολιτική απόχρωση, δε μπορώ να μην τη συσχετίσω με την περσινή εμπειρία του Δημοψηφίσματος. Ως θιασώτης της ρήσης του Καζαντζάκη περί ελευθερίας (Δεν πιστεύω σε τίποτα, δεν ελπίζω σε τίποτα, είμαι ελεύθερος), θέλω να πιστεύω και να περάσω πως η ηρωίδα αποφασίζει με την καρδιά της και έτσι η απόφασή της θα είναι για καλό. Το κακό με το γλίσχρο περσινό Ναι είναι όχι μόνο πως διαστρέβλωσε τη Δημοκρατία αλλά και στερείσαι τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε τις ζωές μας σε μια άλλη αφήγηση, εκείνη την αφήγηση που είχε αποφασίσει με την καρδιά του ο λαός μας. (Δεν ανήκω σε κανένα κώμα, μου τη σπάνε όλα.)
Ηθοποιός ή σκηνοθέτης;
Α.Ε.: Να με σκηνοθετώ...
[1] Φέτος, τo 6ο Φεστιβάλ Νέων Καλλιτεχνών «Τα 12 Κουπέ» φιλοξενεί συνολικά 18 ομάδες από νέους ηθοποιούς, χορευτές, εικαστικούς, performers, σκηνοθέτες, χορογράφους, μουσικούς, video artists, κ.ά που εμπνέονται από τα αυθεντικά, πατιναρισμένα από τον χρόνο 12 Κουπέ του New Wagon της Αμαξοστοιχίας, δημιουργούν και παρουσιάζουν πρωτοποριακά projects σύντομης διάρκειας για μικρές ομάδες θεατών, επί ένα συνεχές δεκαήμερο.
