Όταν μια παράσταση αφορά δημοτικά ποιήματα δε μπορεί να περάσει απαρατήρητη μόνο και μόνο για τον παραδοσιακό της χαρακτήρα και τον πολιτισμό που προσφέρει. Στα Καταλόγια, πέντε τέτοια ποιήματα, γραμμένα κατά τον 8ο και 9ο αιώνα που έχουν θέμα τη θυσία παρουσιάζονται μελοποιημένα από μια ομάδα ερμηνευτών -δεν είναι τυχαίος ο προσδιορισμός- σε μια παραστασιοποίηση που συνδυάζει παντομίμα, πρόζα, κουκλοθέατρο, μαριονέτα, τραγούδι, ζωντανή μουσική, κ.α. Η ιδέα ανήκει στον Θοδωρή Οικονομίδη και, όπως μου είπε ο ίδιος, υλοποιήθηκε μέσα από πολλή μελέτη, αναζήτηση, αυτοσχεδιασμό και πειραματισμό ενώ η μουσική είναι πρότυπη! (Δείτε τη συνέντευξη εδώ και, μεταξύ άλλων, διαβάστε τι σημαίνει ετυμολογικά Καταλόγια, ποιες οι δυσκολίες του εγχειρήματος και γιατί πρέπει να αφήσουμε πίσω την έννοια του σκηνοθέτη)
Οι φωνές που ταράζουν την ησυχία κρυστάλλινες και οι μουσικές αισθαντικές. Τα δημοτικά-θρύλοι, Ο Γιάννος και η Μαρουδιώ, Του νεκρού αδερφού, Της κακιάς πεθεράς, Του γιοφυριού της Άρτας και Της μάνας φόνισσας, παρουσιάζονται με κάθε εκφραστικό μέσο από την θεατρική ομάδα Κύκλος και συνοδεύονται με κρουστά, φλάουτο, κιθάρα, μαντολίνο και βιολί.
Έχοντας στα σκηνικά και στα κοστούμια τους το απόλυτο μαύρο, οι ερμηνευτές, χάνονται από το βλέμμα που απασχολείται μόνο από τις μάσκες και τις κούκλες. Οι άνθρωποι είναι θρυλικά στοιχεία βγαλμένα από παραδοσιακές ιστορίες ανθρώπων και η αποστολή τους είναι να ζωντανέψουν την ιστορία των ηρώων τους, παρά να εμφανισθούν οι ίδιοι. Στο προσκήνιο εκείνοι, όσο οι θεατές "βλέπουν" τα πρόσωπα των ιστοριών που αφηγούνται στις μάσκες -στις κούκλες, στις σκιές...- ενώ εργάζονται με κάθε εκφραστικό μέσο για να ζωντανέψουν τα ποιήματα. Και τί δεν κάνουν! Ολοκληρωμένοι performers λέγονται εκείνοι που χρησιμοποιούν φωνή και σώμα στην έκφραση για να αντεπεξέλθουν ισάξια σε καταστάσεις που εναλλάσσουν την μίμηση με την πρόζα, το κουκλοθέατρο με απαγγελία... και όλα μαζί, όλα ταυτόχρονα και εναλλάξ σε μια τελετουργία που έχει το άρωμα της παράδοσης και τη γοητεία του πρωτόφαντου.
Αντί να σας αναλύσω κάθε ένα από τα πάμπολλα στοιχεία που συνθέτουν τα Καταλόγια (Αναφορές σε αρχαιοελληνικές τραγωδίες, τεχνική θεάτρου σκιών, τεχνική κλόουν, δεκαπεντασύλλαβος...) σας παραπέμπω στην μυσταγωγία της, στο συναίσθημά της, στις μουσικές νότες της, στο ρυθμό και στον υποβόσκιο πόνο των ηρώων της... σε όλα εκείνα που την διαφοροποιούν από τις καθημερινές φράσεις «θεατρική παράσταση» ή «κλασικό θέατρο» και στα άπειρα άλλα που την ορίζουν ακριβώς για την διαχρονική της αξία και την αυθεντικότητα όσων πρεσβεύει... στην χειροποίητη αισθητική της γιατί αυτό θα πει παράδοση και στην αφαιρετική προσέγγιση των χαρακτήρων της μιας και δεν έχουν ακριβώς υλική υπόσταση -ούτε είναι σίγουρο ότι κάποτε είχαν- αλλά όταν "μπαίνουν" στα κορμιά των ερμηνευτών, και για όσο διαρκεί η ανάστασή τους, η μη λεπτομερής εικόνα τους δε στερεί διόλου την συναισθηματική τους φόρτιση...
Έχοντας στα σκηνικά και στα κοστούμια τους το απόλυτο μαύρο, οι ερμηνευτές, χάνονται από το βλέμμα που απασχολείται μόνο από τις μάσκες και τις κούκλες. Οι άνθρωποι είναι θρυλικά στοιχεία βγαλμένα από παραδοσιακές ιστορίες ανθρώπων και η αποστολή τους είναι να ζωντανέψουν την ιστορία των ηρώων τους, παρά να εμφανισθούν οι ίδιοι. Στο προσκήνιο εκείνοι, όσο οι θεατές "βλέπουν" τα πρόσωπα των ιστοριών που αφηγούνται στις μάσκες -στις κούκλες, στις σκιές...- ενώ εργάζονται με κάθε εκφραστικό μέσο για να ζωντανέψουν τα ποιήματα. Και τί δεν κάνουν! Ολοκληρωμένοι performers λέγονται εκείνοι που χρησιμοποιούν φωνή και σώμα στην έκφραση για να αντεπεξέλθουν ισάξια σε καταστάσεις που εναλλάσσουν την μίμηση με την πρόζα, το κουκλοθέατρο με απαγγελία... και όλα μαζί, όλα ταυτόχρονα και εναλλάξ σε μια τελετουργία που έχει το άρωμα της παράδοσης και τη γοητεία του πρωτόφαντου.
Αντί να σας αναλύσω κάθε ένα από τα πάμπολλα στοιχεία που συνθέτουν τα Καταλόγια (Αναφορές σε αρχαιοελληνικές τραγωδίες, τεχνική θεάτρου σκιών, τεχνική κλόουν, δεκαπεντασύλλαβος...) σας παραπέμπω στην μυσταγωγία της, στο συναίσθημά της, στις μουσικές νότες της, στο ρυθμό και στον υποβόσκιο πόνο των ηρώων της... σε όλα εκείνα που την διαφοροποιούν από τις καθημερινές φράσεις «θεατρική παράσταση» ή «κλασικό θέατρο» και στα άπειρα άλλα που την ορίζουν ακριβώς για την διαχρονική της αξία και την αυθεντικότητα όσων πρεσβεύει... στην χειροποίητη αισθητική της γιατί αυτό θα πει παράδοση και στην αφαιρετική προσέγγιση των χαρακτήρων της μιας και δεν έχουν ακριβώς υλική υπόσταση -ούτε είναι σίγουρο ότι κάποτε είχαν- αλλά όταν "μπαίνουν" στα κορμιά των ερμηνευτών, και για όσο διαρκεί η ανάστασή τους, η μη λεπτομερής εικόνα τους δε στερεί διόλου την συναισθηματική τους φόρτιση...
Σε τυπικές συνθήκες θα σας έγραφα τί μου άρεσε -ή δεν μου άρεσε- για καθέναν από τους συντελεστές αλλά εδώ δε δρα κανείς αυτούσιος ούτε μπορείς να ξεχωρίσεις τον έναν από τον άλλο όταν σε μια σκηνή λειτουργούν όλοι μαζί. Είναι σαν να παρακολουθείς ένα συγκρότημα παραδοσιακών χορών, τέλεια εναρμονισμένο με απόλυτη συνέπεια στο ρυθμό, τη μουσική και τα βήματα, και να θέλεις να μιλήσεις για καθέναν ξεχωριστά. Αντί αυτού διαβάστε όλα τα παραπάνω γιατί ισχύουν για όλους... όπως και όλα τα παρακάτω.
Θα δείτε όλα συναισθήματα των ηρώων ακόμη και πίσω από τις ασάλευτες μάσκες τους. Θα πονάνε, θα θρηνούν, θα γελάνε, θα χαίρονται, θα φλερτάρουν, θα ερωτεύονται και θα αγαπούν με πάθος... Θα γυρίσετε πίσω στα σχολικά χρόνια και στα αγαπημένα ανθολόγια -ελπίζω να υπάρχουν ακόμα- που έκρυβαν μικρούς λογοτεχνικούς και ποιητικούς θησαυρούς σε μικρές δόσεις, ίσα για να δοκιμάσουμε λίγο από το καθένα, αλλά σε μια πολύ σημαντική προσπάθεια να μας δείξουν τί υπάρχει και ποιοι είμαστε.
Τέλος, θα δείτε μια μοναδική παράσταση -δε μπορώ να σκεφτώ κάτι παρόμοιο- πλημμυρισμένη από παράδοση αλλά καινοτόμα, μαζί, που δε θα θέλετε να τελειώσει. Υπέροχη!
Ταυτότητα
Σύλληψη-Διδασκαλία-Μουσική: Θοδωρής Οικονομίδης
Ερμηνευτές: Ειρήνη Αναγνώστου, Ελένη Βρυώνη, Μελίσσα Κωτσάκη, Δήμητρα Λούπη, Ιωάννα Μιχαλά, Δαυίδ Ιωαννίδης
Αφήγηση, μαντολίνο, κιθάρα: Θοδωρής Οικονομίδης, Μελίσσα Κωτσάκη
Φλάουτο-βιολί: Αλέξανδρος Παππάς
Promotion: Βάσω Σωτηρίου
Παραγωγή: Θίασος Κύκλος
Photo-Video: Αίγλη Δράκου, Θ. Παπαδόπουλος
Εισιτήρια: 10€ κανονικό [8€ μειωμένο μέσω viva.gr]
Που και πότε:
Vault Theatre Plus
Μελενίκου 26, Γκάζι- Βοτανικός
2130356472-6945993870
Από Κυριακή 24 Ιανουαρίου και κάθε Κυριακή στις 21:00
Διάρκεια: 90 λεπτά χωρίς διάλλειμα
Εισιτήρια: 10€ κανονικό, 8€ μειωμένο μέσω viva.gr/5€ φοιτητικό-ανέργων
Δείτε κι αυτό:
Επίσης:
Εντόπισα και μια εκδοχή των στίχων Της μάνας φόνισσας
Σημείωση συντάκτριας:
Παραλογές ορίζονται τα πολύστιχα ποιήματα αφηγηματικού χαρακτήρα που αναπτύσσουν ένα μύθο και διαθέτουν τα γνωρίσματα της εξιστόρησης (εισαγωγή, δέσιμο του μύθου, εξέλιξη, κορύφωση, τέλος), του παραμυθιού, του μεταφυσικού, της δραματικότητας και έχουν σύντομη έκταση.