Στο νου μου στριφογυρίζουν επίμονα ξανά και ξανά τούτα τα λόγια του ήρωα: «Πάντα υπάρχει η κατάλληλη στιγμή για να αποχωρήσεις, αρκεί να έχεις τ’ αυτιά σου ανοιχτά προς τη ψυχή και να αναγνωρίσεις έγκαιρα το κάλεσμα… ».1 Κι αυτό μου ζωντανεύει τόσες και τόσες αναμνήσεις, που αν είχα δώσει έστω λίγη σημασία σ’ αυτή την προειδοποιητική φωνή μέσα μου, τώρα θα ‘ταν η ζωή μου σίγουρα διαφορετική…
Με οδηγό την επιστροφή του συνταξιούχου Μιχάλη από την μακρινή Αυστραλία για χάρη του άρρωστου αδερφού του, περιπλανιόμαστε μαζί του στις αιτίες που ένας τέτοιος γυρισμός δεν στέκει βάλσαμο γι’ αυτόν, μα έναν ανείπωτο, μυστικό πόνο. Στην προσπάθειά μας να αναγνωρίσουμε τις αιτίες που αποζητά εναγωνίως την προσωπική του κάθαρση, κλωθογυρίζουμε πότε στο παρελθόν κι άλλοτε στο τώρα, με φάρο την αλήθεια του. Ανασταίνονται μπρος μας τύψεις και χαρές, δάκρυα κι επιτυχημένες ή άτυχες επιλογές του Μιχάλη και συμπληρώνοντας έτσι ένα δύσκολο πάζλ από εικόνες και συναισθήματα που τον οδήγησαν εδώ.
Γιατί μόνο εύκολος δεν ήταν ο δρόμος του. Τα πρώτα του χρόνια στο νησί ήταν φτωχά από επιλογές για μια αξιοπρεπή ζωή. Ο πατέρας του, -ένας δύτης που έβγαζε σφουγγάρια από το πάτο της θάλασσας-, τον αφήνει σύντομα ορφανό. Το αίμα του παγώνει. Φέρνει το μαύρο μήνυμα στο σπιτικό του εισπράττοντας συνάμα την ειρωνεία της Μοίρας, αφού την μια στιγμή που έπαιρνε μια ψυχή, έφερνε στον κόσμο μια άλλη στα σπλάχνα της μάνας του, χαρίζοντάς του έναν αδερφό. Ποια χαρά όμως να προλάβει να νιώσει στην ψυχή του και πιο δάκρυ να στεγνώσει στον κόρφο του…
Η πάλη με την ανέχεια γίνεται άνιση και γρήγορα βρίσκεται στην Αθήνα κουβαλώντας ως ενθύμιο στα λιγοστά του πράγματα το σκάφανδρο του πατέρα του. Μα όπως του ήταν γραφτό, συνήθιζε σε κάθε αναποδιά να μένει πιστός στην ευγένεια και την τιμιότητα του, κοιτώντας ουρανό κάθε που τον γονάτιζαν οι συνθήκες. Σύντομα οι συγγενείς του τον παραπετούν και βρίσκεται να περιπλανιέται σε άγνωστους, ανεξερεύνητους δρόμους.
Μια φιλική οικογένεια όμως τον συμπονά, τον κάνει μέλος της ως να δυναμώσει κι ανοίξει τα δειλά του φτερά για να πετάξει μονάχος του κόντρα στις δυσκολίες. Ακόμη και τότε ωστόσο νέα διλήμματα και απρόσμενες καταστάσεις θα τον παρασύρουν μακριά, φτάνοντάς τον ως εκεί που ποτέ δε πίστευε ότι είναι ικανός να φτάσει.
Γιατί «ο άνθρωπος δε μπορεί να ζήσει δίχως να κρύβει. Κι απ’ τον εαυτό του κρύβει…»2
Έτσι γινόμαστε συγχρόνως συμμέτοχοι και θεατές σε τούτο το δράμα. Κρίνοντας τις πράξεις ανθρώπων που έχουν μπλεχτεί στον ιστό μιας μοίρας που οι ίδιοι προκάλεσαν, και προσδοκώντας για τέλος ότι αξίζει στον καθένα τους. Με την αμαρτία να γίνεται θηλιά σε κάποιους απ’ αυτούς και σε άλλους ο μόχθος να μεταμορφώνεται σε επιβράβευση.
Έπειτα από τις τόσες ανατροπές, η χώρα δεν χωρά πια τον Μιχάλη κι έχει ανάγκη ν’ ανασάνει μακριά της. Ακόμη κι έτσι όμως, σκοτεινά μυστικά και σιωπηλά, ανεκπλήρωτα όνειρα θα μεταμορφώσουν την γαλήνη της ζωής του σε μια ατέρμονη κόλαση.
Αφού όπως επικαλείται και ο συγγραφέας στις σελίδες του «η δύναμη της μνήμης όμως είναι ακαταμάχητη, δεν θανατώνεται».3
Άραγε όμως, σαν αποχωρούμε με τούτο τον τρόπο, ξεφεύγουμε από όλα ή μήπως αφήνουμε πίσω έναν εαυτό που αναμένει την στιγμή της επιστροφής μας για να μας δικάσει;
Όποια κι αν στέκει η διαφορετική απάντηση για τον καθένα μας, ένα ωστόσο είναι σίγουρο: «Η θλίψη στην ξένη χώρα είναι χάδι θανάτου…»4
Από το οπισθόφυλλο...
Ύστερα από σαράντα χρόνια μετανάστευσης, η ανάγκη επιστροφής του Μιχάλη Νέζη στην πατρίδα για να δώσει μόσχευμα στον αδελφό του γίνεται πρόκληση ζωής. Ένα ιδιότυπο ταξίδι που τον υπερβαίνει ξεκινά από την πρώτη κιόλας στιγμή που πατάει το πόδι του στην πατρίδα. Ένα ταξίδι μέσα από το οποίο ο ήρωας ξεδιπλώνει τα μυστικά που τον κυνηγούν για χρόνια και ψάχνει απαντήσεις που θα φωτίσουν τις σκοτεινές πλευρές τους.
Εγκλωβισμένος στις αναμνήσεις, βιώνει ξανά τα παιδικά του χρόνια και τα γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή του. Ο αιφνίδιος θάνατος του πατέρα του, η απόφαση της μητέρας του να τον στείλει στην Αθήνα για βιοπορισμό, η ένταξή του σε μια θετή οικογένεια, η αντίστροφη μέτρηση για την καταστροφή, η μετανάστευσή του... ζωντανεύουν ξανά στις γωνιές της μνήμης και σαν φλεγόμενες εικόνες ανασύρονται μέσα από μια διαδρομή επίπονη, ονειρική και απρόβλεπτη.
Η επιστροφή του γίνεται ένα επικίνδυνο παιχνίδι. Παίρνει τη διάσταση της καθολικής αναμέτρησης με τον μεγάλο αντίπαλο... τον εαυτό του, αλλά και την αλήθεια του. Παρελθόν, παρόν και μέλλον γίνονται ένα. Όσο η αλήθεια του κορυφώνεται, τόσο τον φέρνει πιο κοντά στο πεπρωμένο του. Η αγάπη είναι το μόνο μπράτσο από το οποίο μπορεί να κρατηθεί για να κλείσει κάθε λογαριασμό με το παρελθόν, ακόμη κι αν χρειαστεί να φορέσει για τελευταία φορά τα μεταλλικά παπούτσια του πατέρα του.
Ο Σωτήρης Σαμπάνης γεννήθηκε στις Καμάρες Αιγιαλείας. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Δημόσιο Δίκαιο στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η παρουσία του στο χώρο της λογοτεχνίας συνδέεται με τα μυθιστορήματα: Θέλω να μείνω με τον μπαμπά (2000) και Κόκκινος χορός (2003), από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα. Το 2007 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά του Οι Δίδυμες, από τις εκδόσεις Μπαρτζουλιάνος. Το 2008 η ποιητική του συλλογή Μεσίστιοι Πόθοι, από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης -συλλογή που είχε βραβευτεί στο διαγωνισμό ποίησης «Κούρος Ευρωπού» (1998).
Η παρουσία του στο χώρο της λογοτεχνίας συνδέεται με τα μυθιστορήματα: Θέλω να μείνω με τον μπαμπά (2000) και Κόκκινος χορός (2003), από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα. Το 2007 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά του Οι Δίδυμες, από τις εκδόσεις Μπαρτζουλιάνος. Το 2008 η ποιητική του συλλογή Μεσίστιοι Πόθοι, από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης -συλλογή που είχε βραβευτεί στο διαγωνισμό ποίησης «Κούρος Ευρωπού» (1998).
Η παρουσία του στο χώρο του θεάτρου συνδέεται με τα έργα του: Ευγενείς Αγωνίες (γυναικείος μονόλογος) -Α΄ Κρατικό Βραβείο Συγγραφής Θεατρικού Έργου για το έτος 2009 στο διαγωνισμό του Υπουργείου Πολιτισμού. Ηλιθιότητας Εγκώμιο- διασκευή εμπνευσμένη από το θεατρικό έργο του Νιλ Σάιμον Οι Ηλίθιοι. Το σώμα του χρόνου (ανδρικός μονόλογος).5
Οι πλαγιογραμμένες φράσεις είναι αποσπάσματα από το βιβλίο:
1 Σελ.325 «Σκανταλόπετρα» Σωτήρης Σαμπάνης, Εκδ. Διόπτρα, 2015
2 Σελ.48 «Σκανταλόπετρα» Σωτήρης Σαμπάνης, Εκδ. Διόπτρα, 2015
3 Σελ.111 «Σκανταλόπετρα» Σωτήρης Σαμπάνης, Εκδ. Διόπτρα, 2015
4 Σελ.51 «Σκανταλόπετρα» Σωτήρης Σαμπάνης, Εκδ. Διόπτρα, 2015
5 Πηγή
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα
Ευχαριστώ τις εκδόσεις Διόπτρα και την Αλεξάνδρα Αυγερινού για τη διάθεση του βιβλίου
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα
Ευχαριστώ τις εκδόσεις Διόπτρα και την Αλεξάνδρα Αυγερινού για τη διάθεση του βιβλίου
