koukidaki: Σκάσε ή η χαμένη παντόφλα του Μανώλη Καρέλη

Η μαύρη κωμωδία της Χριστίνας Σαμπανίκου σε σκηνοθεσία Βίκης Αδάμου αφορά τον Μανώλη Καρέλη. Έναν άνεργο σαραντάρη σε μια δύσκολη φάση της ζωής του ο οποίος ψάχνει να βρει τί του φταίει, τί πήγε στραβά και έφτασε εδώ που έφτασε, δηλαδή να έχει βαλτώσει πάνω σε μια πολυθρόνα και να έχει χάσει από τη γραμμή του -βλέπε γράμμωση- μέχρι τη δουλειά του και από την αισιοδοξία μέχρι την... παντόφλα του. Στο δελτίο τύπου χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι δεν θα παρεξηγηθεί αν δεν πας να τον δεις. Ξέρει πόσο δύσκολο είναι να βγεις από το σπίτι. Πρέπει να έχεις λεφτά, να κάνεις μπάνιο, να ντυθείς, να σου κουμπώσει το τζιν, να βρεις παρέα, να περιμένεις το λεωφορείο, να στριμωχτείς στο μετρό ή να ψάχνεις θέση πάρκινγκ... Και μετά, θα περάσεις καλά; Κι αν περάσεις καλά; Πάλι πρόβλημα, γιατί θα νιώσεις χειρότερα επιστρέφοντας στο σπίτι. Ουφ. Μπέρδεμα. Πάντως ο Μανώλης έχει "παρέα". Μια φωνή με άποψη για το πώς πρέπει να ξοδέψει τη ζωή του και θα κάνει ό,τι μπορεί για να τον επηρεάσει. Αν θα τα καταφέρει; Χμ. Καλύτερα να μη τα καταφέρει.

Στην παράσταση...

Μια χαμένη παντόφλα συμβολίζει πολλά περισσότερα από ένα χαμένο παπούτσι. Ο Μανώλης δεν έχει χάσει απλά μια παντόφλα. Έχασε τη ζωή του, τη δουλειά του, τους φίλους του, την αγαπημένη του... βούλιαξε μέσα σε ένα τέλμα-αδιέξοδο και αυτό που πρέπει να βρει είναι έναν δρόμο που θα του δώσει ελπίδα, αισιοδοξία, όνειρα, στόχους, αξιοπρέπεια...

Το έργο δε θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρο. Η γενιά των σαραντάριδων θα αντικρίσει όλα τα χαμένα της καθώς θα κάνει τη μοιραία σύγκριση του πριν και του τώρα. Βλέπετε, οι νεότερες γενιές ανάγονται περισσότερο στο τώρα και με αυτό το παρόν οφείλουν να πορευτούν-προσαρμοστούν για να προχωρήσουν ενώ οι παλαιότερες έχουν ξεφύγει από την δραστήρια-δημιουργική φάση τους και σκέφτονται περισσότερο πώς να αμυνθούν των αλλαγών που υφίστανται οι ζωές τους. Αυτοί όμως οι σαραντάριδες, που διέσχισαν ήδη κάποια χιλιόμετρα ακολουθώντας τους στόχους τους θεωρώντας ότι έχουν βάλει σε μια τάξη τη ζωή τους και ότι αν μείνουν στην πορεία τους θα επιτύχουν τα αναμενόμενα, είναι εκείνοι που η κρίση τούς βρήκε κάπου στη μέση και αφού τους στέρησε πολλά δεδομένα τους, τους έβαλε σε νέα τροχιά. Τροχιά ανάγκης, προφανώς, γιατί οι επιλογές λιγοστεύουν δυσάρεστα. Ο σαραντάρης περνά τη μεγαλύτερη προσωπική, οικονομική, διαπροσωπική, ψυχολογική κρίση από όλες τις ηλικιακές ομάδες και πολύ σοφά το έργο εστιάζεται σε έναν τέτοιο τύπο.
Φρέσκο, ζωντανό, σύγχρονο κείμενο που ασχολείται με όλες τις παρενέργειες της κρίσης -της κάθε κρίσης γιατί δεν είναι μόνο η οικονομική. Σε ένα δεύτερο επίπεδο θα αναγνωρίσετε την κρίση αυτοπεποίθησης, την κρίση ηλικίας...- σε ένα συγχυσμένο νου που θέλει να ξεφύγει από την στασιμότητα της πολυθρόνας του προς αναζήτηση του καλύτερου ή, στην τελική, μιας νέας ζωής αλλά πέφτει πάνω σε νέα αδιέξοδα. Και καθώς το ένα αδιέξοδο οδηγεί σε ένα άλλο, αναζητεί εναλλακτικές υπό προϋποθέσεις, όπως για παράδειγμα να μη χρειάζεται να βγει από το σπίτι, να μη παρατήσει την αγαπημένη του πολυθρόνα, να μη κουραστεί... και άλλες αναβλητικότητες που τον κρατούν δέσμιο.
Διάφορα κοινωνικά μηνύματα περνούν πίσω από τα κωμικοτραγικά στοιχεία της παράστασης, όπως η στέρηση βασικών αναγκών λόγω κρίσης, το μεταναστευτικό πρόβλημα λόγω κρίσης -και λόγω πολέμου-, η επιρροή των μέσων που οδηγούν το άτομο σε κατευθυνόμενες επιλογές ή σκέψεις, η ανύπαρκτη ή αδύνατη απογαλάκτωση λόγω οικονομικής δυσκολίας, εκείνη η επανάσταση ενάντια σε κάθε μορφή καταπίεσης που κάπως έχει αργήσει και άλλα.

Λειτουργικό το σκηνικό και μια άκρως επιτυχημένη ηχητική και φωτιστική δραματουργία δημιουργούν ατμόσφαιρα. Μια άυλη φιγούρα με κορμί γάτας και χροιά γυναίκας προσθέτει τις δικές της σκέψεις επεμβαίνοντας σε εκείνες του ήρωα. Ο Στέφανος Κοσμίδης κούμπωσε πολύ αρμονικά με τον εργένη σαραντάρη και η Χριστίνα Σαμπανίκου επίσης, ενσαρκώνοντας την άλλη φωνή του σουρεαλιστικού διαλόγου. Σκηνοθετικά, η Βίκυ Αδάμου κράτησε καθαρές φόρμες εστιάζοντας στον κεντρικό χαρακτήρα και δεν αναλώθηκε σε περισσότερα στοιχεία από τα απαραίτητα. Κράτησε ό,τι της ήταν χρήσιμο, και καλά έκανε γιατί απέφυγε τον ενοχλητικό θόρυβο των πολλών πραγμάτων, κινήσεων, κ.ο.κ. προς θεαματικό κάλλος. Αυτό που συμβαίνει είναι συγκροτημένο, στοχευμένο και αρμονικό. Το έργο δε, έχει την κατάλληλη διάρκεια καθώς σταματά εκεί ακριβώς που είναι το peak του ενδιαφέροντος και προτού κάνει κοιλιά. Η δράση είναι κλιμακωτή. Ξεκινά αργά, κάνοντας και τις απαραίτητες συστάσεις, και αυξάνει προς την κορύφωση όσο περνά η ώρα -και όσο σκέφτεται ο σαραντάρης Μανώλης.

Αν θα χαμογελάστε; Αρκετές φορές και όχι απαραίτητα επειδή είδατε ή ακούσατε κάτι αστείο. Κάποιες φορές ένα ειρωνικοτραγικό χαμόγελο θα σας χτυπήσει αβίαστα γιατί το έργο θα σας πετάξει κατάμουτρα δυστοπίες, αλήθειες, καταστάσεις και συμπτώματα από τη δική σας καθημερινότητα.