...και καθώς μετράω αντίστροφα για την κυκλοφορία του τρίτου τόμου που ολοκληρώνει την ιστορία των Παλιών Ασημιών της Μαίρης Κόντζογλου, της ζητώ ένα απόσπασμα για να πάρουμε μια μικρή γεύση εμείς οι εθισμένοι με την Έλσα, τον Άλεξ αλλά και τη Σεβαστή, τον Έλμερ, τη Μακρίνα, τον Ομέρ και όλους τους άλλους ήρωές της. Διαβάστε και τί μου απάντησε για να μάθετε, μεταξύ άλλων, τα πολλαπλά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει ένας συγγραφέας όταν αποφασίζει να διηγηθεί μία τόσο μεγάλη ιστορία που θα διανύσει πολλές δεκαετίες και δεκάδες χαρακτήρες. Αλήθεια, πόσος χρόνος δαπανήθηκε για την ολοκλήρωση της τριλογίας; Ποιος να είναι ο αγαπημένος της χαρακτήρας; Ξεχωρίζει κάποιον;
Τώρα πια που ολοκληρώθηκε η ιστορία... ποιος ήρωας σας στιγμάτισε, ποιος σας πόνεσε και ποιον λατρέψατε περισσότερο;
Μ.Κ.: Tο ξέρεις δα πως αυτή είναι μια ερώτηση που δεν επιτρέπεται να κάνεις, Τζένη! Φέρνεις τον δημιουργό μπροστά στην ευθύνη να αποφασίσει για κάποια πράγματα που ούτε να τα σκεφθεί δεν θέλει, πολύ περισσότερο να τα παραδεχτεί. Όπως μια μάνα που πρέπει να απαντήσει σε ποιο παιδί της έχει αδυναμία…
Κοίτα, κάθε ένας από τους ήρωές μου είναι λατρεμένος για διαφορετικό λόγο. Η Μακρίνα για τους πόνους που πέρασε, η Ελισσώ για την χαμένη της νιότη, η γιαγιά Σεβαστή για τη χαμένη ζωή της, στην ουσία, ο Μποδοσάκης για τα απραγματοποίητα όνειρα, ο Έλμερ για τον μεγάλο, τον ατόφιο έρωτά του, ο Άλεξ για τα σκληρά παιδικά χρόνια και την αθωότητα που τον συνοδεύει παρ’ όλα αυτά, η Έλσα για τον διχασμό που βίωσε. Ο Ομέρ… Αχ ο Ομέρ, ποτέ δεν φαντάστηκα πως θα τον αγαπήσω τόσο πολύ, σχεδόν εξ ανάγκης τον έβαλα μέσα στην ιστορία για να έχω και την άλλη πλευρά, τους μουσουλμάνους δηλαδή και μου προέκυψε υπέροχος, ποιητής -όπως το όνομά του, Όμηρος - , αγωνιστής, ιδεαλιστής… Τι να πρωτοπώ;
Όμως, ίσως και εξαιτίας των συγκυριών με το θέμα των προσφύγων, η Σεβαστή είναι η ηρωίδα που με στιγμάτισε περισσότερο από τον καθένα. Ειδικά στο 3ο μέρος. Η Σεβαστή είναι η γυναίκα που φτάνει μόνη και φτωχή με ένα παιδί στην αγκαλιά σε ένα ξένο μέρος.
Σκεφθείτε την εικόνα, πόσο οικεία είναι πια σε μας, πόσο επίκαιρη. Η Σεβαστή είναι η γυναίκα-σύμβολο που θα κάνει το παν για να ζήσει το παιδί της μια καλύτερη ζωή. Στη συγκεκριμένη περίπτωση δε, κι ας μην το έχει γεννήσει, ας μην είναι παιδί της. Άλλο μεγαλείο ψυχής και τούτο, σωστά;
Η Σεβαστή είναι η γυναίκα που αγαπάει με πάθος τα πάντα. Ανθρώπους, σύμβολα, ιδέες.
Αυτήν την ηρωίδα λάτρεψα, αυτή εκπροσωπεί το είδος των ανθρώπων που θαυμάζω και προσκυνώ.
Πόσο δύσκολο ήταν η υλοποίηση μιας τέτοιας σπονδυλωτής ιστορίας που αφορά πολλούς και διαφορετικούς χαρακτήρες που τους χωρίζουν δεκαετίες και χιλιάδες χιλιόμετρα;
Μ.Κ.: Τώρα θα πω πως δεν ήταν δύσκολη όμως τους δυο προηγούμενους χειμώνες δεν βγήκα από το σπίτι μου -εκτός από μια περιοδεία παρουσιάσεων που έκανα- , έβγαλα φέτος τα χειμωνιάτικα ρούχα και συνειδητοποίησα πως δεν τα είχα φορέσει…
Λοιπόν, ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα, μελέτησα πολύ και μελέτησα σκληρά, σίγουρα περισσότερο από όταν έδινα πανελλήνιες ή πτυχιακές εξετάσεις και αφοσιώθηκα -πνεύμα, ψυχή και σώμα- πλήρως σ’αυτό το έργο.
Οι τριλογίες έχουν πολλά και δύσκολα πρακτικά θέματα, όπως ακριβώς τα αναφέρεις, πολλοί ήρωες, πολλές ιστορίες, μεγάλες χρονικές αποστάσεις και εκ των πραγμάτων πολλά και διάφορα ιστορικά αλλά και προσωπικά γεγονότα και εξελίξεις που πρέπει να διαχειριστείς και να έρθουν "να κουμπώσουν" μεταξύ τους, δυο χρόνια μετά (σε χρόνο συγγραφικό), ογδόντα χρόνια μετά (στο χρόνο της ιστορίας που αφηγήθηκα). Αφήνω στην άκρη τον τεράστιο όγκο σελίδων που είναι ένα αντικειμενικό θέμα, δεν γίνεται να πεις τόσες ιστορίες μέσα σε λιγότερες αλλά πρέπει πάντα να θυμάσαι αν ήταν μέρα ή νύχτα όταν είχε συμβεί το τάδε περιστατικό, αν φορούσε γάντι ή όχι η ηρωίδα σου, αν τα πέταλα του αλόγου είχαν κάνει «κλικ, κλοκ» πάνω στο λιθόστρωτο ή «κλακ, κλακ».
Αστεία πράγματα, θα μου πείτε αλλά για να υπάρχει συνέπεια πρέπει να προσεχθούν και οι παραμικρές λεπτομέρειες.
Το κυριότερο όμως είναι πως στις τριλογίες βάζεις ένα στοίχημα με τον εαυτό σου, κάθε βιβλίο πρέπει να είναι καλύτερο από το προηγούμενο, πρέπει να κρατάς συνεχώς αυξανόμενο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, να μην κάνει "κοιλιά" η ιστορία, να μην επαναλαμβάνεσαι. Στην τριλογία "ανταγωνιστής" του έργου είναι το ίδιο σου το έργο.
Αλλά ήμουν μαθημένη, είχαν προηγηθεί ΟΙ ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΟΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ, ήξερα τι με περίμενε και είμαι, καθώς φαίνεται των… μεγάλων αποστάσεων.
Ήταν ένα υπέροχο ταξίδι. Τώρα που τέλειωσε δεν θα πω πως ήταν και εξαντλητικό, πως στο τέλος σχεδόν διαλύθηκα. Τώρα που τέλειωσε αισθάνομαι τυχερή, χαρούμενη και ευλογημένη που το ολοκλήρωσα.
Πόσος καιρός χρειάστηκε για να ολοκληρωθεί η τριλογία από τη σύλληψη της ιδέας μέχρι την πρώτη έκδοση του τρίτου τόμου;
Μ.Κ.: Η σύλληψη της ιδέας έγινε τον Ιούνιο του 2011 και το βιβλίο ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβρη του 2015. Απαιτήθηκε μεγάλος χρόνος έρευνας και συλλογής στοιχείων, επισκέψεων σε μουσεία, συναντήσεων με απογόνους προσφύγων, κ.λ.π.
Τι σας έχει μείνει από τα Ασήμια;
Μ.Κ.: Από τη συγγραφή της τριλογίας «Τα Παλιά Ασήμια», πλούτος δικός μου και προίκα μου μεγάλη, πέρα από τα έντονα συναισθήματα που γέμισαν την καρδιά μου, πέρα από τις σκέψεις που γεννήθηκαν στο μυαλό μου, είναι η ουσιαστική μου γνωριμία με την Καππαδοκία -πήγα 3 φορές-, το προσκύνημά μου στον άγιο και μαγικό τόπο και η ουσιαστική μελέτη της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας της εποχής (1919-1925) και οι γνώσεις που αποκόμισα από την μελέτη αυτή.
Και τέλος, θα ξαναγράφατε μια τέτοια ιστορία που ουσιαστικά είναι τρεις ιστορίες και τρία μυθιστορήματα μαζί, με όλο αυτόν τον απίστευτο όγκο σελίδων παρόλο που δε κουράζουν ούτε για ένα λεπτό τον αναγνώστη;
Μ.Κ.: Ελπίζω να μη μου έρθει ξανά μια τέτοια "φαεινή" ιδέα, περί τριλογίας… Γιατί αν μου έρθει, μετά χαράς, θα την υλοποιήσω!
Απόσπασμα από το βιβλίο Πέρα από τα Παλιά Ασήμια
Κεφάλαιο: Σεβαστή & Έλμερ – Μερσίνα
«Κατευθύνθηκαν προς την παραλία και πλησίασαν το νερό, που άλλαζε χρώματα εκείνη την ώρα και ακόμη δεν μπορούσε να αποφασίσει πώς θα ήταν. Ίσως τα δάκρυα των προσφύγων να είχαν αραιώσει το γαλάζιο της, γι’ αυτό φάνταζε κάπως διάφανη. Κάποιος είχε βάλει και μερικές γκρίζες πινελιές, μπορεί και να ήταν από την τέφρα των χαμένων ονείρων.
Είδε τη θάλασσα η Σεβαστή και αγαλλίασε. Τη βρήκε όμορφη, αγαπημένη, όπως πάντα. Μικρά κύματα τάραζαν την επιφάνειά της, οι βάρκες χοροπηδούσαν σαν να χόρευαν και εκείνες τον παράξενο σκοπό του «σεΐ τατά», οι γλάροι πηγαινοέρχονταν κρώζοντας, και το αεράκι, που όσο πήγαινε και δυνάμωνε, της έριξε το μαντίλι πίσω, φανερώθηκαν οι φλόγινες μπούκλες της. Πήγε να τις μαζέψει αλαφιασμένη. Αυτή που ποτέ, παρά μόνο στην εκκλησία ή σαν πήγαιναν σε σπίτι μουσουλμάνων, δεν κάλυπτε τα μαλλιά της, τώρα, μήνας και παραπάνω θα ήταν, τώρα αισθάνθηκε σαν γυμνή μόλις έμεινε ξέσκεπη. Ήταν και ο φόβος του Ιορδάνη…
«Μη!» τη σταμάτησε ο Έλμερ, και η ματιά του την αγκάλιασε τρυφερά. «Άφησέ το, αγάπη μου, άφησε να σε δω λίγο, αποθύμησα αυτή την εικόνα σου. Και μέσα στο κάρβουνο να σ’ έριχναν, πάλι όμορφη θα ήσουν, αλλά τώρα… Τώρα, μ’ αυτά τα μαλλιά… στο χρώμα του ήλιου που δύει… τώρα…» και ξεχείλιζε από έρωτα. Αυτό ήταν το κορίτσι που είχε ερωτευτεί, αυτό με τα φλογάτα μαλλιά –την ψυχή της τη φλογάτη αργότερα την είχε λατρέψει, όπως και το κορμί της…–, έτσι την είχε ερωτευτεί από την πρώτη στιγμή που την είχε αντίκρισε.
Χαμογέλασε και έβγαλε το μαντίλι τελείως, τίναξε το κεφάλι και τα μαλλιά της ξεχύθηκαν στους ώμους και στην πλάτη. Ερωτεύτηκε τον εαυτό της εκείνη τη στιγμή μέσα από την ερωτευμένη ματιά του Έλμερ, χίμηξε στη θάλασσα και, βγάζοντας τα παπούτσια της, μπήκε μέσα, αδιαφορώντας για το φουστάνι της, που βρεχόταν, αδιαφορώντας για όσους την κοιτούσαν. Μπήκε και ο Έλμερ και ήθελε να την πάρει στην αγκαλιά του, αλλά κρατήθηκε γιατί δεν έπρεπε. «Σ’ αγαπώ» της είπε και της πέταξε νερό με τη χούφτα του. «Κι εγώ σ’ αγαπώ» ανταπέδωσε. Ήταν νέοι και ερωτευμένοι, είχαν στερηθεί τα πάντα τόσον καιρό, για μια στιγμή μπορούσαν να προσφέρουν λίγη χαρά στα νιάτα τους, για μια στιγμή μόνο, κι ας πέθαιναν μετά.
Το γέλιο της ξεχύθηκε γάργαρο πάνω στον αφρό της θάλασσας. Ζηλόφθονα εκείνη το μάζεψε και το έστειλε μακριά στο πέλαγος που ανοιγόταν έξω από το λιμάνι, το πήραν τα κύματα και χόρτασαν τα θαλασσοπούλια, ένα δελφίνι που περνούσε εκείνη την ώρα το έκανε μια χαψιά, όμως το γέλιο ξέφυγε, χώθηκε στο φουγάρο ενός αργοκίνητου πλοίου που ερχόταν βήχοντας και φτύνοντας μαύρο καπνό, έφτασε στα αυτιά του καπετάνιου που κρατούσε το τιμόνι με τα ψημένα στην αρμύρα χέρια του, γλυκάθηκε το μέσα του.
Περισσότερα για την Μαίρη Κόντζογλου και τα άλλα βιβλία της τριλογίας:
Μια προσευχή για τα Παλιά Ασήμια
Η Μαίρη Κόντζογλου και Μια προσευχή για τα Παλιά Ασήμια
Τα Παλιά Ασήμια
Η Μαίρη Κόντζογλου για Τα Παλιά Ασήμια
Η Μαίρη Κόντζογλου και Μια προσευχή για τα Παλιά Ασήμια
Τα Παλιά Ασήμια
Η Μαίρη Κόντζογλου για Τα Παλιά Ασήμια
Ευχαριστώ πολύ την Μαίρη Κόντζογλου για την πλούσια και άμεση προσφορά της σε ό,τι της ζητήσω -δε μου έχει αρνηθεί ποτέ ενώ είναι τόσο συγκινητική η ανταπόκρισή της κάθε φορά που αισθάνομαι ότι της χρωστάω- και για το απόσπασμα από το τρίτο βιβλίο, Πέρα από τα Παλιά Ασήμια, που ολοκληρώνει την τριλογία.
Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο
Κερδίστε το!
Οι εκδόσεις Μεταίχμιο και η Μαίρη Κόντζογλου προσφέρουν το μυθιστόρημα Μια προσευχή για τα Παλιά Ασήμια (δεύτερο βιβλίο της τριλογίας) σε έναν τυχερό αναγνώστη. Για να συμμετέχετε στην κλήρωση αλλά και για να στείλετε το μήνυμά σας στην ίδια κλικάρετε το παρακάτω k και συμπληρώστε τη φόρμα. Παρακαλώ, σημειώστε τα ακόλουθα:
Διαβάστε τους όρους και άλλες πληροφορίες για τις κληρώσεις και τα δώρα εδώ. Η κλήρωση θα γίνει στις 27 Ιανουαρίου 2016
k
Καλή τύχη!
Κερδίστε το!
Οι εκδόσεις Μεταίχμιο και η Μαίρη Κόντζογλου προσφέρουν το μυθιστόρημα Μια προσευχή για τα Παλιά Ασήμια (δεύτερο βιβλίο της τριλογίας) σε έναν τυχερό αναγνώστη. Για να συμμετέχετε στην κλήρωση αλλά και για να στείλετε το μήνυμά σας στην ίδια κλικάρετε το παρακάτω k και συμπληρώστε τη φόρμα. Παρακαλώ, σημειώστε τα ακόλουθα:
Διαβάστε τους όρους και άλλες πληροφορίες για τις κληρώσεις και τα δώρα εδώ. Η κλήρωση θα γίνει στις 27 Ιανουαρίου 2016
k
Καλή τύχη!
