Πως σας ήρθε η ιδέα;
Μ.Τ.: Για να είμαι ειλικρινής η ιδέα της έκδοσης ανήκει αποκλειστικά στον Κώστα Θερμογιάννη τον υπεύθυνο της ιστοσελίδας «tovivlio.net», τον οποίο εκτιμώ πολύ για το σεβασμό που δείχνει σε κάθε καλλιτέχνη. Εκείνος με παρότρυνε να κάνω μια συλλογή των διηγημάτων μου. Όπως και για την υλοποίηση της ιδέας αυτής είχα έναν φοβερό συνεργάτη, το Δήμο Χλωπτσιούδη.
Το δύσκολο κομμάτι το δικό μου ήταν η επιλογή των ιστοριών και το πάντρεμά τους με ένα γενικότερο μήνυμα για να μην γίνει ένα αταίριαστο δέσιμο. Σε αυτό με βοήθησαν οι ίδιοι οι ήρωες μου. Η ζωή του καθενός, τα ονόματά τους, μου δώσανε από μόνοι τους το λόγο ύπαρξης αυτής της συλλογής και τη μορφή που θα έπαιρνε. Έτσι επέλεξα 24 ιστορίες και κρέμασα την κάθε ιστορία κάτω από ένα γράμμα της αλφαβήτου. Η ολοκλήρωση της αλφαβήτου ήταν για μένα σα να έδινα ένα «καλό και ικανοποιητικό δείγμα» των καταστάσεων που συμβαίνουν γύρω μας.
Που γράψατε το βιβλίο σας;
Μ.Τ.: Το βιβλίο έχει γραφτεί σε διάφορες χρονικές στιγμές. Είναι η φύση του τέτοια. Μια συλλογή από διηγήματα είναι συνήθως ένα κράμα διαφορετικών εποχών και καταστάσεων. Τις ιστορίες μου άλλες τις έγραφα πρώτα στο μυαλό και άλλες δεν τις ήξερα μέχρι να αρχίσω να γράφω! Οι βραδινές μου πάντως ώρες στο σπίτι ήταν και είναι πάντα οι καλύτερες ώρες για να γεννηθεί μια ιστορία. Υπήρξανε όμως και κάποια διηγήματα που γράφτηκαν δίπλα από τη θάλασσα. Ακόμα και τώρα όταν τα διαβάζω, μυρίζω τον αλμυρό αέρα και ακούω το κύμα να χτυπά…
Πόσο χρόνο σας πήρε η συγγραφή;
Μ.Τ.: Τα συγκεκριμένα διηγήματα ξεκινάνε από το καλοκαίρι του 2013 λίγο καιρό αφότου γέννησα τη μικρή μου μούσα και φτάνουν λίγους μήνες πριν την έκδοση του βιβλίου κάπου στο Φλεβάρη του 2015. Το κάθε διήγημα όμως γράφτηκε μέσα σε λίγες ώρες.
Νιώθω πως ο ήρωάς μου με τραβάει από το χέρι. Και στα συγκεκριμένα διηγήματα οι κραυγές των περισσότερων ήταν τόσο έντονες που δε γινόταν να κόψω την ιστορία στη μέση και να τη συνεχίσω μια άλλη μέρα.
Πως θα χαρακτηρίζατε το βιβλίο σας με δυο λόγια;
Μ.Τ.: Θα έλεγα απλά ότι είναι ένα βιβλίο που προσπαθεί να μας κάνει να κοιτάξουμε δίπλα μας με διαφορετικό μάτι. Να αισθανθούμε και να νιώσουμε τους άλλους. Με γνώμονα την καρδιά και μόνο.
Θέλετε να μας δώσετε μια περιγραφή;
Μ.Τ.: Κάθε ιστορία σε αυτό το βιβλίο είναι απλή καθημερινή. Συμβαίνει. Συμβαίνει γύρω μας. Είτε σε μια πόλη, είτε σε ένα χωριό. Οι ήρωες μου είναι άνθρωποι βγαλμένοι από αυτήν την καθημερινότητα, που έχουνε βιώσει κάποια απώλεια, μια τραυματική παιδική ηλικία, περιθωριοποίηση, άνθρωποι που έχουνε να αντιμετωπίσουν μια βαριά ασθένεια, άνθρωποι που πρέπει να πάρουν μια σημαντική απόφαση, άνθρωποι που βρισκόντουσαν σε αναμονή για πολύ καιρό στη ζωή τους, άνθρωποι που φοβήθηκαν, άνθρωποι που έχουν όνειρα που δεν πραγματοποιήθηκαν και άνθρωποι λιγάκι πιο αισιόδοξοι, πιο τολμηροί… Όλοι αυτοί είναι κάτω από μία ίδια ομπρέλα. Όσο διαφορετικές και να φαίνονται ότι είναι οι ιστορίες τους…
Τι αγαπήσατε περισσότερο σε αυτό το βιβλίο;
Μ.Τ.: Το τέλος. Το ξέρω ακούγεται περίεργο αλλά όταν έγραψα το «Ω» ένιωσα μια προσωπική λύτρωση. Η κάθαρση που ζητούσα για να κλείσει αυτή η συλλογή. Ένας τρόπος να δώσω ακόμα πιο έντονα το δικό μου εσωτερικό μήνυμα σε αυτήν την προσπάθεια.
Ποιος είναι ο πιο αγαπημένος σας ήρωας και γιατί;
Μ.Τ.: Δύσκολη ερώτηση. Κάθε μου ήρωας είναι και ένα παιδί μου, ένας φίλος μου, κάποιος που ήρθε δίπλα μου και μου φώναζε να γράψω για εκείνον. Θα μπορούσα όμως να ξεχωρίσω τη Νιόβη μου. Όχι γιατί θεωρώ ότι είναι η καλύτερη ιστορία στο βιβλίο ή γιατί είναι ο καλύτερος ήρωας. Αλλά γιατί σε αυτήν την ιστορία δεν ήρθε κανένας ήρωας να μου ζητήσει να μιλήσω για αυτόν, παρά μόνο η δική μου καρδιά.
Τι προσφέρει αυτό το βιβλίο στον αναγνώστη, βιβλιόφιλο ή βιβλιοφάγο;
Μ.Τ.: Τροφή για σκέψη. Συγκίνηση. Ενδυνάμωση της ενσυναίσθησής του. Να κλείσει το βιβλίο στο τέλος και να το πάρει μαζί του στην καρδιά, στην καθημερινότητά του. Στον τρόπο που βλέπει τους γύρω του αλλά και τη δική του ζωή. Συχνά προσπερνάμε τους ανθρώπους δίπλα μας, ενώ θα μπορούσαμε να γευτούμε κάτι από εκείνους και αυτοί από εμάς. Θα μπορούσαμε να τους βοηθήσουμε να κατέβουν σε έναν άλλο σταθμό. Αυτό προσφέρει περισσότερο. Μια πιο ανθρώπινη ματιά… μια προέκταση του χεριού μας…
Ποια είναι η μεγαλύτερη αγωνία σας;
Μ.Τ.: Η μεγαλύτερη αγωνία μου ως συγγραφέας είναι να ξυπνήσω μια μέρα και να μη μπορώ να γράψω ούτε λέξη, γιατί αυτό θα σημαίνει ότι έχω αδειάσει συναισθηματικά. Η μεγαλύτερη μου αγωνία ως άνθρωπος είναι να μη μαυρίσει η ψυχή μου. Να μπορώ να την κρατάω πάντα λευκή…
Φοβάστε...
Μ.Τ.: Φοβάμαι εκείνο το δευτερόλεπτο το ξαφνικό που μπορεί να χαλάσει τα πάντα. Το μοιραίο εκείνο δευτερόλεπτο που μπορεί να ανάγει την ύπαρξη κάποιου ή κάποιας κατάστασης από παρόν σε παρελθόν. Το αβέβαιο της ύπαρξής μας. Της ιστορίας μας.
Αγαπάτε...
Μ.Τ.: Την επαφή μου με τους ανθρώπους, τις όμορφες κουβέντες, το «χέρι» του άντρα μου, τις ανακαλύψεις της κόρης μου, τα πειράγματα των φίλων μου, τη θάλασσα, τη μουσική, τη φωτογραφία, το κρασί, την Κρήτη… και πολλά πολλά άλλα!
Ελπίζετε...
Μ.Τ.: Στο καλό. Ναι, δηλώνω φανατική των παραμυθιών. «Το καλό νικάει το κακό». Έτσι μεγαλώσαμε όλοι, σωστά; Εγώ συνεχίζω στα 36 μου, ολόκληρη γαϊδούρα, να πιστεύω σε αυτό. Ελπίζω, με προσδοκία όχι με αφέλεια, στο καλό του καθενός…
Θέλετε...
Μ.Τ.: Θέλω να μπορώ να μιλάω στις καρδιές των αναγνωστών μου, όπως μιλάω στους φίλους μου και θέλω να μπορώ να γράφω πάντα με το χέρι στην καρδιά. Δε θέλω να γίνει ποτέ υποκρίτρια η γραφή μου.
Ποιοι αναγνώστες θα λατρέψουν αυτό το βιβλίο;
Μ.Τ.: Φαντάζομαι όλοι εκείνοι που αγαπούν τις μικρές ανθρώπινες ιστορίες, που αγαπάνε τα κοινωνικού περιεχομένου βιβλία και σίγουρα όσοι έχουνε εκτός από μάτια και καρδιά ανοιχτή.
Γιατί πρέπει να το διαβάσουμε;
Μ.Τ.: Δε νομίζω ότι υπάρχει κάποιο «πρέπει» ή δεν «πρέπει» για να διαβάσει κανείς ένα βιβλίο. Το κάθε βιβλίο δίνει κάτι και σίγουρα δεν αφαιρεί. Αρέσει δεν αρέσει. Ακούω μερικούς να λένε «έχασα το χρόνο μου» διαβάζοντας ένα βιβλίο. Δε συμφωνώ. Χρόνο χάνουμε αλλιώς, σίγουρα όχι όμως διαβάζοντας ένα βιβλίο όσο αταίριαστο και να μας είναι.
Γιατί δεν πρέπει;
Μ.Τ.: Μάλλον πως έχω απαντήσει ήδη σε αυτήν την ερώτηση!
Που/πως μπορούμε να βρούμε το βιβλίο σας;
Μ.Τ.: Κυκλοφορεί ελεύθερα στο διαδίκτυο. Αρκεί να πληκτρολογήσει κανείς, σε όποια μηχανή αναζήτησης έχει στον υπολογιστή του, τον τίτλο «23&1 σταθμοί». Μπορεί επίσης να το βρει αναρτημένο στη σελίδα του tovivlio.net.
Που μπορούμε να βρούμε εσάς;
Μ.Τ.: Γράφω αρκετά συχνά στο προσωπικό μου blog, είμαι στο facebook και τριγυρνώ σε διάφορες λογοτεχνικές σελίδες. Το σταθερό μου σπίτι είναι το “tovivlio.net” το οποίο προσωπικά αγαπώ πολύ.
Ποιο χρώμα του ταιριάζει;
Μ.Τ.: Μου αρέσει πολύ η ερώτησή σας! Κι αυτό γιατί σε κάθε μου συγγραφικό έργο πάντα διάλεγα το χρώμα που κρύβει! Εδώ βέβαια είναι λίγο μπλεγμένο γιατί έχει 24 διαφορετικές ιστορίες. Άλλες είναι ολόμαυρες μελαγχολικές, άλλες κίτρινες θυμωμένες, άλλες κατακόκκινες γεμάτες αγάπη, άλλες μπλε ήρεμες, θαλασσινές, άλλες λευκές αθώες.
Ποια μουσική;
Μ.Τ.: Α…μεγάλη ποικιλία! Κάποιες ιστορίες μπορούν να συνδυαστούν με έναν βαρύ Bach ή Rachmaninoff, άλλες με έναν χαρούμενο Vivaldi, άλλες με κρητικά ριζίτικα και άλλες είναι λίγο πιο rock.
Ποιο άρωμα;
Μ.Τ.: Ένα μείγμα από βασιλικό, τριαντάφυλλο, γιασεμί και αλμύρα της θάλασσας.
Ποιο συναίσθημα;
Μ.Τ.: Του ταιριάζουν πολλά συναισθήματα. Λύπη, θυμός, χαρά, αγάπη. Αν διάλεγα ένα μόνο, θα ήταν αυτό της αγάπης που αγκαλιάζει όλα τα παραπάνω.
Αν δεν ήταν βιβλίο, τι θα μπορούσε να είναι;
Μ.Τ.: Αν δεν ήταν βιβλίο θα μπορούσε να ήταν μια σειρά αυτοτελών επεισοδίων. Θα μπορούσε επίσης να ήταν μια καθημερινή καταγραφή από μια κρυφή κάμερα μιας πόλης, ενός χωριού. Επίσης αν δεν ήταν βιβλίο, τώρα που το σκέφτομαι, θα ήταν ένα κομμάτι της καρδιάς μου.
Αν δεν ήσασταν συγγραφέας τι θα μπορούσατε να είστε;
Μ.Τ.: Χμμ… Μικρή έλεγα ότι θέλω να γίνω κλόουν! Τώρα βέβαια είμαι ο κλόουν της κόρης μου! Θα μπορούσα άνετα να με φανταστώ να είμαι στον παιδαγωγικό τομέα και συγκεκριμένα στις πρώτες ηλικίες που θεωρώ ότι χτίζονται τα πάντα. Βέβαια, είμαι σίγουρη ότι στον ελεύθερο χρόνο μου θα άρχιζα και πάλι…να γράφω! Το πολύ πολύ να περιοριζόμουν σε παραμύθια! Είναι στο dna μου η συγγραφή. Δύσκολο να την αποχωριστώ για κάτι άλλο.
Ποιον συγγραφέα διαβάζετε ανελλιπώς;
Μ.Τ.: Δεν έχω κάποιον συγκεκριμένο που όταν κυκλοφορήσει ένα νέο του βιβλίο θα τρέξω. Η επιλογή μου στους συγγραφείς είναι «εποχιακή». Ανάλογα με τις επιθυμίες μου, τη διάθεσή μου. Πότε θέλω να διαβάσω κάποιον από το παρελθόν, πότε κάποιον ολοκαίνουριο του κουτιού από το παρόν μας.
Σας έχει επηρεάσει άλλος συγγραφέας στον τρόπο που γράφετε ή σκέφτεστε ή ζείτε; Ποιος/ποιο βιβλίο;
Μ.Τ.: Για μένα ένας σημαντικός σταθμός στη ζωή μου χαράχτηκε από τον Καζαντζάκη. Αν τον είχα μπροστά μου θα του έσφιγγα γερά το χέρι, κοιτάζοντάς τον βαθιά στα μάτια. Πέρασα μια περίοδο που περπατούσα σε πάρκα, βουνά και θάλασσες κρατώντας το πιο μικρό του βιβλιαράκι, την Ασκητική. Θεωρώ ότι είναι και το πιο δύσκολό του βιβλίο και έσταξε μέσα στο αίμα μου στάλες από τη σοφία του.
Οι ήρωές σας μπορούν να σας κατευθύνουν ή εσείς και μόνο ορίζετε την συνέχεια και τις τύχες τους;
Μ.Τ.: Ο τρόπος που γράφω, εντυπωσιάζει και εμένα την ίδια. Πάντα αναρωτιέμαι πώς έφτασα ως εδώ! Όταν ξεκινάω να γράφω έχω ένα λευκό χαρτί μπροστά μου. Σπανίως έχω έτοιμο κάποιο σενάριο! Μπορεί να αρχίσω μια τυχαία φράση και εκεί να γεννηθεί ένας ήρωας. Ύστερα είναι σα να παίρνω το λόγο για εκείνον. Αυτός όμως κατευθύνει, γιατί τη δικιά του ιστορία καταγράφω. Γίνομαι περισσότερο αφηγήτρια. Κάποιες φορές μόνο, αν τον βλέπω να το πηγαίνει στον γκρεμό, του δίνω εναλλακτικές και κάνουμε τις διαπραγματεύσεις μας!
Τι χρειάζεται κάποιος για να γράψει; Φαντασία ή εμπειρία;
Μ.Τ.: Η φαντασία μόνο αρκεί. Η εμπειρία έρχεται από την τριβή. Και σίγουρα είναι και μια έμφυτη ανάγκη. Για μένα είναι καθημερινή φυσική ανάγκη. Στην τσάντα μου έχω πάντα ένα στυλό και ένα χαρτί για τις δύσκολες ώρες! Σαν χάπι…
Τι καθορίζει την επιτυχία σε ένα βιβλίο;
Μ.Τ.: Να αγαπάς αυτό που γράφεις και να ακολουθείς το ένστικτό σου. Να μη γράφεις… για να αρέσει στους άλλους. Να γράφεις με την καρδιά.
Τι την αποτυχία;
Μ.Τ.: Με τον ίδιο τρόπο θα πω ότι ένα βιβλίο αποτυγχάνει όταν προσπαθείς να ακολουθήσεις τις... «νόρμες επιτυχίας». Χάνει τότε την προσωπική του ταυτότητα και ως εκ τούτου και τους αναγνώστες του!
Η βιβλιοφαγία είναι/μπορεί να γίνει κατάχρηση;
Μ.Τ.: Θα περίμενε κανείς να πω ως συγγραφέας ότι το να διαβάζεις πολλά βιβλία σε κάνει πιο πλούσιο και πιο γεμάτο συναισθηματικά και ότι δε μπορώ να καταλάβω τον όρο «κατάχρηση» σε αυτήν την ερώτηση. Όμως το «παν μέτρον άριστον» είναι βαθιά φιλοσοφημένη ρήση. Έχω δει ανθρώπους να διαβάζουν το ένα βιβλίο μετά το άλλο εντελώς λαίμαργα. Αναρωτιέμαι καμιά φορά. Διαβάζουμε γιατί το έχουμε ανάγκη ή διαβάζουμε γιατί θέλουμε… να έχουμε διαβάσει; Τελευταίως βλέπω ότι πολλοί άνθρωποι θέλουν να τσεκάρουν μία ατελείωτη λίστα με όσα έχουνε κάνει και όσα πρέπει να κάνουν. Το να διαβάζεις με τέτοια πίεση και ένα εσωτερικό άγχος να το… «τελειώσεις» και να πας στο επόμενο, χαλά τη μαγεία της ανάγνωσης. Το καλό βιβλίο είναι σαν το καλό κρασί που αγαπώ. Θέλει χρόνο να ωριμάσει μέσα σου. Θέλει ιεροτελεστία η δοκιμή του και θέλει ανοιχτές όλες τις αισθήσεις να το γευτείς και να αφήσεις την επίγευσή του να γεννήσει τα όποια συναισθήματα. Συχνά επιστρέφω σε βιβλία που έχω διαβάσει. Και ανακαλύπτω νέες διαδρομές. Ας αγαπάμε τα βιβλία…ας μην…τα τρώμε!
Ποιον τίτλο βάζετε στο βιβλίο της ζωής σας;
Μ.Τ.: Είναι μια όμορφη απλή φράση του Ελύτη που με εκφράζει πολύ. «Λοιπόν αυτός που γύρευα, είμαι». Ο καθένας μπορεί να τη μεταφράσει όπως θέλει. Νομίζω ότι το μεγαλύτερο στοίχημα στη ζωή μας είναι να δεχτούμε και να αγαπήσουμε αυτό που είμαστε. Να ανακαλύψουμε εκείνα που αγαπάμε και μας γεμίζουν. Και να τα ακολουθήσουμε χωρίς αναστολές ή ενοχές και με παντιέρα την προσωπική μας ταυτότητα να δεχτούμε με ευγνωμοσύνη τη ζωή μας και τους καρπούς που μας δίνει.
Ήταν το ερωτηματολόγιο Ριντ Φερστ για τα νέα βιβλία.
Ή αλλιώς, όχι μόνο το ερωτηματολόγιο του Προυστ.
Αν σας άρεσε, δείτε περισσότερες απαντήσεις επιλέγοντας την ετικέτα Ριντ Φερστ
Αν είστε συγγραφέας και θέλετε να απαντήσετε στο ερωτηματολόγιο ακολουθείστε τον σύνδεσμο
Για το βιβλίο...
23 συν 1 ιστορίες. Όσα τα γράμματα του αλφαβήτου. 23 συν 1 πρόσωπα με αποσκευές θέλω και πρέπει, ναι και όχι, συνθέτουν ένα παζλ. Επιλέγουν βαγόνια, επιβιβάζονται στο τρένο (της ζωής), αποβιβάζονται σε διαφορετικούς σταθμούς. Ο προορισμός είναι ένας.
Όταν η Μάχη Τζουγανάκη αυτοσυστήνεται...
Η αφεντιά μου βαστά από την Κρήτη και τη Μάνη. Σπουδαία κληρονομιά. Και αγάπη. Έμαθα κάποτε πώς να προγραμματίζω στους υπολογιστές, περνώντας τα πιο όμορφα χρόνια μου στα Γιάννενα. Πάνε πολλά χρόνια από τότε που το χέρι μου υπάκουσε στο νόμο του χαρτιού και της πένας. Έγινα 36 χρονών γαϊδούρα και ακόμα γράφω και γράφω και γράφω… Απέκτησα και νέα μούσα που μου μαθαίνει τα πάντα από την αρχή, ίσως για να γράφω καλύτερα ή και για να κάνω περισσότερα όνειρα. Αγαπάω τις μικρές ιστορίες, εκείνες που στο τέλος σε αναποδογυρίζουν. Κάτι σαν την κάθαρση που ζητάμε όλοι μας. Ή και το θαύμα. Ή και το θαύμα της κάθαρσης! Ετοιμάζω ένα μυθιστόρημα. Έχω έναν ήρωα που ήδη έχω αγαπήσει και ένα νέο του φίλο πολύ συμπαθητικό. Σε λίγους μήνες, αν είμαι «τυχερή» και «φρόνιμη» θα τους μάθετε κι εσείς…
