Πως σας ήρθε η ιδέα;
Μ.Π.: Το βιβλίο αυτό υπήρχε στο μυαλό μου από μικρή. Η γιαγιά μου, η Μερτζανή είναι μια μνήμη γλυκιά, τρυφερή, μα ταυτόχρονα πονεμένη. Ο χρόνος κύλησε και ήρθε για μένα η στιγμή να γράψω για όλα όσα έμαθα στην μελένια αγκάλη της.
Που γράψατε το βιβλίο σας;
Μ.Π.: Ξεκίνησα να γράφω τη Μερτζανή τον Ιούλιο του 2013 στο σπίτι της μητέρας μου στη Χαλκιδική, κάπου ανάμεσα στη θάλασσα και στο χθες.
Πόσο χρόνο σας πήρε η συγγραφή;
Μ.Π.: Το συγγραφικό ταξίδι της Μερτζανής βάστηξε εννέα επώδυνους μήνες, στους οποίους τα συναισθήματα είχαν στήσει έναν πρωτόγνωρο χορό. Θα μπορούσα να είχα σταματήσει, αλλά το πείσμα που κληρονόμησα από τη λατρεμένη μου γιαγιάκα με ώθησε να συνεχίσω. Σελίδα προς σελίδα, λέξη προς λέξη η φωνή της ακούστηκε και τώρα είμαι πολύ χαρούμενη γι' αυτό.
Πως θα χαρακτηρίζατε το βιβλίο σας με δυο λόγια;
Μ.Π.: Ένα βιβλίο ζωής, που ταυτόχρονα δίνει ένα αποστομωτικό μάθημα δύναμης κι επιβίωσης.
Θέλετε να μας δώσετε μια περιγραφή;
Μ.Π.: Νομίζω πως η καλύτερη περιγραφή δόθηκε από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:
«Οκτώβρης 1922... Στις όχθες του ποταμού Έβρου στέκει ένα νεαρό κορίτσι με βρόμικα ρούχα και πρόσωπο βουτηγμένο στην απόγνωση. Νιώθει το βάρος της ευθύνης να συνθλίβει τους μικροκαμωμένους ώμους της... Πρέπει να διασχίσει το ποτάμι μαζί με την αδερφή της, το κάρο και τα ζωντανά.
Ορφανή από μητέρα, ξεριζωμένη από πατρίδα, η Μερτζανή δεν σταματά να αγωνίζεται και να ξεπερνάει τον εαυτό της.
Ποιος τη στηρίζει στα χίλια βάσανα, στον θάνατο, στον αβάσταχτο πόνο; Μονάχα μια φωνούλα μέσα της, μια γλυκιά φωνή που δε σιωπά ποτέ, μια διακριτική λάμψη που δεν την αφήνει να παραδοθεί, όσο κι αν λυγίζει. Και η Μερτζανή θα λυγίσει πολλές φορές. Χάνει το στήριγμά της ξανά και ξανά, χάνει τις μεγάλες της αγάπες, χάνει κάθε δύναμη…
Η συγκλονιστική ιστορία μιας αξιοθαύμαστης γυναίκας που δεν έχασε ποτέ την αξιοπρέπειά της και την τόλμη της».
Τι αγαπήσατε περισσότερο σε αυτό το βιβλίο;
Μ.Π.: Τους ήχους, τις μυρωδιές, τα χρώματα της πατρίδας που δεν έζησα, αλλά γνώρισα μέσα από τις αποτυπωμένες στο χαρτί αφηγήσεις της γιαγιάς μου.
Ποιος είναι ο πιο αγαπημένος σας ήρωας και γιατί;
Μ.Π.: Η ηρωίδα μου, η Μερτζανή μου, η γλυκιά μου γιαγιά.
Τι προσφέρει αυτό το βιβλίο στον αναγνώστη, βιβλιόφιλο ή βιβλιοφάγο;
Μ.Π.: Θα έλεγα πως προσφέρει ένα παράθυρο στο χθες της καρδιάς, ένα ταξίδι στις ρίζες μας, γιατί από κάπου ξεκινούν όλα...
Ποια είναι η μεγαλύτερη αγωνία σας;
Μ.Π.: Η έγνοια και η μεγαλύτερη αγωνία μου είναι για τους ανθρώπους που αγαπώ. Θέλω να είναι γεροί.
Φοβάστε...
Μ.Π.: Φοβάμαι την υποκρισία, το σημείο εκείνο όπου ο άνθρωπος θέλει να ξεγελάσει τον άλλον και κυρίως τον εαυτό του.
Αγαπάτε...
Μ.Π.: Αγαπώ τη ζωή, με τα καλά και τα στραβά της.
Ελπίζετε...
Μ.Π.: Ελπίζω πως οι άνθρωποι θα μπορούν να χαμογελούν πιότερο και αληθινά.
Θέλετε...
Μ.Π.: Θέλω να κάνω τον γύρο του κόσμου. Λατρεύω τα ταξίδια...
Ποιοι αναγνώστες θα λατρέψουν αυτό το βιβλίο;
Μ.Π.: Τη Μερτζανή θα τη λατρέψουν όσοι έχουν προτίμηση στο ιστορικό μυθιστόρημα και στις ιστορίες προσφυγιάς.
Γιατί πρέπει να το διαβάσουμε;
Μ.Π.: Δεν μπορώ να βάλω τον όρο πρέπει. Θα το πρότεινα στους αναγνώστες για να βιώσουν την πραγματικότητα μιας άλλης εποχής, που όσο μακρινή κι αν φαντάζει θα βρουν στοιχεία του τώρα. Θα βρουν στοιχεία της ζωής τους.
Γιατί δεν πρέπει;
Μ.Π.: Εάν οι αναγνώστες επιζητούν κάτι ανάλαφρο, κάτι που δε θα τους προβληματίσει, καλύτερα να αγνοήσουν το βιβλίο.
Που/πως μπορούμε να βρούμε το βιβλίο σας;
Μ.Π.: «Η Μερτζανή, το δάκρυ της Θράκης» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Έξη και πωλείται σε όλα τα βιβλιοπωλεία.
Που μπορούμε να βρούμε εσάς;
Μ.Π.: Οι αναγνώστες μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί μου στη σελίδα μου στο facebook και στο προσωπικό μου ιστολόγιο.
Ποιο χρώμα του ταιριάζει;
Μ.Π.: Τι χρώμα έχει το φως; Όλα μαζί συνθέτουν το φως, όλα μαζί είναι το βιβλίο της Μερτζανής.
Ποια μουσική;
Μ.Π.: Το νανούρισμα του Χρόνη Αηδονίδη, «Βλέφαρό μου».
Ποιο άρωμα;
Μ.Π.: Το άρωμα του σιροπιασμένου μπακλαβά.
Ποιο συναίσθημα;
Μ.Π.: Της χαρμολύπης.
Αν δεν ήταν βιβλίο, τι θα μπορούσε να είναι;
Μ.Π.: Ένα παραμύθι που ζωγράφισε κάποιο παιδί στην άμμο.
Αν δεν ήσασταν συγγραφέας τι θα μπορούσατε να είστε;
Μ.Π.: Είμαι ταυτόχρονα και δασκάλα και αγαπώ πάρα πολύ τα παιδιά και την καθημερινή ενασχόληση με τις παιδικές ψυχούλες.
Ποιον συγγραφέα διαβάζετε ανελλιπώς;
Μ.Π.: Είμαι κι εγώ ένας ταπεινός βιβλιοφάγος που λατρεύω το έντυπο βιβλίο, οπότε διαβάζω όποιον συγγραφέα μπορώ να βαστήξω στα χέρια μου και τους θαυμάζω για τη δύναμη της γραφής τους.
Σας έχει επηρεάσει άλλος συγγραφέας στον τρόπο που γράφετε ή σκέφτεστε ή ζείτε; Ποιος/ποιο βιβλίο;
Μ.Π.: Από μικρή είχα αδυναμία στον Νίκο Καζαντζάκη με τις «Αδερφοφάδες» του και στον Γιώργο Ιωάννου με την «Πρωτεύουσα των προσφύγων».
Οι ήρωές σας μπορούν να σας κατευθύνουν ή εσείς και μόνο ορίζετε την συνέχεια και τις τύχες τους;
Μ.Π.: Οι ήρωες μου αποφασίζουν πως θα ζήσουν. Εγώ απλά τους παρακολουθώ και τους καταγράφω με μεγάλο ενδιαφέρον.
Τι χρειάζεται κάποιος για να γράψει; Φαντασία ή εμπειρία;
Μ.Π.: Δεν ξέρω τι μπορεί να λειτουργήσει στον κάθε άνθρωπο. Είμαστε όλοι διαφορετικοί. Για μένα χρειάζεται πειθαρχία, θέληση και να πονέσει.
Τι καθορίζει την επιτυχία σε ένα βιβλίο;
Μ.Π.: Η αλήθεια της ψυχής που δίνει ο συγγραφέας.
Τι την αποτυχία;
Μ.Π.: Η ανωριμότητα και η βιασύνη στη γραφή ενός βιβλίου.
Η βιβλιοφαγία είναι/μπορεί να γίνει κατάχρηση;
Μ.Π.: Η βιβλιοφαγία είναι έρωτας και πάθος. Μπορούμε να ζήσουμε δίχως αυτά;
Ποιον τίτλο βάζετε στο βιβλίο της ζωής σας;
Μ.Π.: Με έναν βαθύ αναστεναγμό θα έλεγα... Never give up.
(Ποτέ μην τα παρατάς)
Ήταν το ερωτηματολόγιο Ριντ Φερστ για τα νέα βιβλία.
Ή αλλιώς, όχι μόνο το ερωτηματολόγιο του Προυστ.
Αν σας άρεσε, δείτε περισσότερες απαντήσεις επιλέγοντας την ετικέτα Ριντ Φερστ
Στο οπισθόφυλλο...
Οκτώβρης 1922... Στις όχθες του ποταμού Έβρου στέκει ένα νεαρό κορίτσι με βρόμικα ρούχα και πρόσωπο βουτηγμένο στην απόγνωση. Νιώθει το βάρος της ευθύνης να συνθλίβει τους μικροκαμωμένους ώμους της... Πρέπει να διασχίσει το ποτάμι μαζί με την αδερφή της, το κάρο και τα ζωντανά.
Ορφανή από μητέρα, ξεριζωμένη από πατρίδα, η Μερτζανή δεν σταματά να αγωνίζεται και να ξεπερνάει τον εαυτό της.
Ποιος τη στηρίζει στα χίλια βάσανα, στον θάνατο, στον αβάσταχτο πόνο; Μονάχα μια φωνούλα μέσα της, μια γλυκιά φωνή που δε σιωπά ποτέ, μια διακριτική λάμψη που δεν την αφήνει να παραδοθεί, όσο κι αν λυγίζει. Και η Μερτζανή θα λυγίσει πολλές φορές. Χάνει το στήριγμά της ξανά και ξανά, χάνει τις μεγάλες της αγάπες, χάνει κάθε δύναμη…
Η συγκλονιστική ιστορία μιας αξιοθαύμαστης γυναίκας που δεν έχασε ποτέ την αξιοπρέπειά της και την τόλμη της.
Η Μάρθα Πατλάκουτζα γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονόκη. Κατάγεται από τη Νέα Καλλικράτεια Χαλκιδικής, με παππούδες και γιαγιάδες που ήρθαν πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη. Το 1990 τελείωσε το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης. Το 1996 διορίστηκε στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση κι από τότε υπηρετεί ως δασκάλα σε δημοτικά σχολεία.
