Πώς σας ήρθε η ιδέα;
Μ.Μ.: Δεν ήταν μια ιδέα που κάποια στιγμή ήρθε στο μυαλό μου. Γεννήθηκα στην Κωνσταντινούπολη, έφυγα με τις απελάσεις του ’64 πολύ μικρή και μεγάλωσα με ακούσματα για ζωές ανθρώπων και γεγονότα που συνόδεψαν όλα τα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια για να μείνουν βαθιά μέσα στη μνήμη μου, χωρίς ποτέ να σκεφτώ πως θα έρθει μια μέρα που θα βγουν στο χαρτί. Σε κάποια δύσκολη περίοδο η «έξοδος» αυτή έγινε κι αποτέλεσε για μένα λύτρωση.
Πού γράψατε το βιβλίο σας;
Μ.Μ.: Ξεκίνησα να το γράφω στο σπίτι μου στην Αθήνα, όμως χρειάστηκε πολλές φορές να πάω στην Πόλη, για έρευνα και περπάτημα στα σοκάκια ώστε να αποδοθεί καλύτερα η ατμόσφαιρα έστω και μιας άλλης εποχής κι έτσι αρκετά κομμάτια γράφτηκαν στη συνοικία Τσουκούρτζουμα στο κέντρο της Πόλης στο σπίτι της Όλγας, Ελληνίδας ζωγράφου φίλης που με φιλοξενούσε. Εκεί τα στενά αποτελούν ένα αέναο κινηματογραφικό πλατό. Παλιατζίδικα και ετοιμόρροπα αρχοντικά συνυπάρχουν με μεταμοντέρνες γκαλερί και ανακαινισμένες κατοικίες. Πεζοδρόμια γεμάτα με αντικείμενα άλλων εποχών σε συνδυασμό με φουτουριστικά εκθέματα σύγχρονης τέχνης κι ένα σωρό άλλα αντιφατικά ερεθίσματα κάνουν πολύ δύσκολο να καταλήξεις σε ποια ακριβώς εποχή βρίσκεσαι.
Πόσο χρόνο σας πήρε η συγγραφή;
Μ.Μ.: Οι συνθήκες ήταν ιδιαίτερες και δύσκολες. Η συγγραφή με μεγάλα διαστήματα αποχής κράτησε τέσσερα χρόνια.
Πώς θα χαρακτηρίζατε το βιβλίο σας με δυο λόγια;
Μ.Μ.: Ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα-χρονικό της περιόδου 1926-1964, με έμφαση κυρίως στην κοινωνική ζωή της εποχής αλλά και στην αναπόφευκτη επίδραση που άσκησαν στις ζωές των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων, αποφάσεις που ελήφθησαν και εκτελέστηκαν σε βάρος τους, όπως ο φόρος πολυτελείας του ’42, τα Σεπτεμβριανά του ’55, οι απελάσεις του ’64.
Θέλετε να μας δώσετε μια περιγραφή;
Μ.Μ.: Ήρωες αληθινοί που με τα χρόνια είχα κάνει δικές μου τις ζωές τους και είχα πλάσει από ακούσματα τις μορφές τους, τοποθετήθηκαν στον χώρο και στον χρόνο που ανήκαν και ρίχτηκαν στην ιστορία. Εκεί συνάντησαν άλλους φανταστικούς μα και αναγκαίους για την πλοκή χαρακτήρες και συμπορεύτηκαν αναπλάθοντας την εικόνα της εποχής στον Βόσπορο και το ιστορικό Πέρα. Ταξιδεύουμε κι ανακαλύπτουμε μαζί τους τα σοκάκια, τους ναούς, τα ξύλινα αρχοντικά, τα περίφημα «γιαλί», αλλά και τα κακόφημα στενά. Απλώνουμε το χέρι δίνοντας τροφή στους γλάρους που πετούν κρώζοντας ανάμεσά μας. Παίρνουμε ανάσες γεμίζοντας τα πνευμόνια μας από τις μυρωδιές των ολάνθιστων κήπων αλλά και των γεμάτων γοητεία θαλασσινών ανέμων. Ζωές που λες κι επηρεάζονται από τα ιδιόμορφα νερά του Βοσπόρου άλλοτε γαλήνιες κι άλλοτε ταραγμένες χαράζουν την πορεία τους μέσα στον χρόνο.
Τι αγαπήσατε περισσότερο σ’ αυτό το βιβλίο;
Μ.Μ.: Όλα όσα έμαθα μέσα από την έρευνα που έκανα για την πατρίδα μου! Ατέλειωτες ώρες σκυμμένη πάνω από τα αρχεία της Ελληνόφωνης εφημερίδας της εποχής, προσπαθώντας να αφουγκραστώ και να νιώσω την ψυχή ενός ολόκληρου κόσμου που γεννήθηκε, μεγάλωσε, έζησε και εκδιώχθηκε από έναν τόπο που μέχρι τότε ένιωθε δικό του!
Ποιος είναι ο αγαπημένος σας ήρωας και γιατί;
Μ.Μ.: Ο Ευάγγελος!!! Ένα παιδί που γεννήθηκε και μεγάλωσε μέσα σε δύσκολες συνθήκες, είχε όμως μέσα του όλα εκείνα τα στοιχεία που κάνουν έναν καλό και τίμιο άνθρωπο, γι' αυτό και μετά από πολλές περιπέτειες και πάντα με πείσμα και τόλμη βρήκε τον δρόμο του και γεμάτος ελπίδα και αισιοδοξία ετοιμάστηκε να χαράξει μια καινούρια ζωή για τον ίδιο και την οικογένειά του.
Τι προσφέρει αυτό το βιβλίο στον αναγνώστη, βιβλιόφιλο ή βιβλιοφάγο;
Μ.Μ.: Ένα όμορφο νοσταλγικό ταξίδι στον Βόσπορο με έμφαση κυρίως στην κοινωνική ζωή των ηρώων, αλλά και πλήθος άλλων στοιχείων για τα γεγονότα και τις συνθήκες που άλλαξαν ερήμην τους το ασφαλές περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούσαν μέχρι τότε. Μια βουτιά μέσα στους χαρακτήρες και στην ψυχοσύνθεσή τους, στα συναισθήματα και στις συμπεριφορές τους. Γνώση και αναγνωστική απόλαυση ελπίζω.
Ποια είναι η μεγαλύτερη αγωνία σας;
Μ.Μ.: Η υγεία η δική μου, της οικογένειας μου, των αγαπημένων μου αλλά και όλου του κόσμου που δοκιμάζεται καθημερινά στα νοσοκομεία και το μέλλον των νέων παιδιών στην πατρίδα μας.
Φοβάστε;
Μ.Μ.: Σίγουρα έχω φοβίες, προσπαθώ όμως να ακολουθήσω τα λόγια του Καζαντζάκη: «Αν μπορείς κοίταξε τον φόβο κατάματα και ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει».
Αγαπάτε…
Μ.Μ.: Τα παιδιά και τους γέρους, τα ζώα, τη θάλασσα, τα λουλούδια, τη μουσική, τα βιβλία.
Ελπίζετε…
Μ.Μ.: Σ’ ένα καλύτερο αύριο για τον κόσμο.
Θέλετε…
Μ.Μ.: Να μην πεθαίνουν παιδιά από την πείνα.
Ποιοι αναγνώστες θα λατρέψουν αυτό το βιβλίο;
Μ.Μ.: Όσοι συνειδητά το επιλέξουν ανάμεσα από πολλά άλλα, ακόμα κι αν ο πρώτος λόγος είναι το εξώφυλλο ή ο τίτλος ή αν το πρότεινε κάποιος που εμπιστεύονται, και θελήσουν να διαθέσουν τον πολύτιμο χρόνο τους για να ταξιδέψουν και μέσα από τις σελίδες να μάθουν, να συμπορευτούν με τους ήρωες να πλημμυρίσουν από συναισθήματα κι όχι απλά να περάσουν την ώρα τους.
Γιατί πρέπει να το διαβάσουμε;
Μ.Μ.: Γιατί θα απολαύσετε ένα νοσταλγικό γεμάτο συναισθήματα ταξίδι στον Βόσπορο. Γιατί μέσα από τις ζωές των ηρώων θα πάρετε πληροφορίες για τον τρόπο ζωής των Ρωμιών της Πόλης την περίοδο 1926-1964 από τις καθημερινές τους συνήθειες, τα ήθη και έθιμά τους, τις συνθήκες διαβίωσης τόσο των εύπορων τάξεων όσο και των ασθενέστερων οικονομικά, για τον τρόπο συμβίωσης με τους μουσουλμάνους αλλά και τις άλλες μειονότητες καθώς και για την επώδυνη πορεία που αναγκάστηκε να ακολουθήσει ο Ελληνισμός της Πόλης μετά τις αποφάσεις που ελήφθησαν εις βάρος του. Για το πλήθος συναισθημάτων που γεννούν οι εξελίξεις στις ζωές των ηρώων αληθινών και φανταστικών, τις οποίες παρακολουθούμε βήμα βήμα. Απόρριψη, θυμός, λύπη, ενοχή, περηφάνια, στοργή, αγάπη, έρωτας, αγωνία, ελπίδα και τόσα άλλα.
Γιατί δεν πρέπει;
Μ.Μ.: Γιατί τίποτα από τα παραπάνω δεν σας συγκινεί.
Που/πως μπορούμε να βρούμε το βιβλίο σας;
Μ.Μ.: Σε όλα τα μεγάλα βιβλιοπωλεία και στα μικρότερα με παραγγελία. Από το διαδίκτυο από τον εκδοτικό οίκο ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ.
Που μπορούμε να βρούμε εσάς;
Μ.Μ.: Στο Πόρτο Ράφτη ή στην Αθήνα.
Ποιο χρώμα του ταιριάζει;
Μ.Μ.: Των ιδιόμορφων νερών του Βοσπόρου!
Ποια μουσική;
Μ.Μ.: Η μουσική της Ευανθίας Ρεμπούτσικα από την ταινία του Τάσου Μπουλμέτη, «Πολίτικη κουζίνα»!
Ποιο άρωμα;
Μ.Μ.: Το απαλό άρωμα των σαλκιμιών (γλυσίνας), που φθάνει από τον καταρράκτη των ανθισμένων με μοβ τσαμπιά φράκτη, σ’ ένα γιαλί του Βοσπόρου, γεμίζοντας μας με ελπίδα για τον ερχομό της Άνοιξης!
Ποιο συναίσθημα;
Μ.Μ.: Περηφάνια, γενναιότητα κι ελπίδα!
Αν δεν ήταν βιβλίο τι θα μπορούσε να είναι;
Μ.Μ.: Κύματα του Βοσπόρου!
Αν δεν ήσασταν συγγραφέας τι θα μπορούσατε να είστε;
Μ.Μ.: Δεν θεωρώ ακόμα τον εαυτό μου συγγραφέα ούτε ξέρω τι θα μπορούσα να είμαι μπορώ όμως να απαντήσω τι θα ήθελα να είμαι. Αρχιτέκτονας, μουσικός, φωτογράφος, ταξιδιωτικός δημοσιογράφος!
Ποιον συγγραφέα διαβάζετε ανελλιπώς;
Μ.Μ.: Αν αναφέρεστε στο σήμερα τη Μαίρη Κόντζογλου, την Πασχαλία Τραυλού, την Ζυράννα Ζατέλη, τον Ισίδωρο Ζουργό. Από ξένους τον Κάρλος Ρουιθ Θαφόν, τον Φίλιπ Κερρ, τον Ιλδεφόνσο Φαλκόνες, τον Ορχάν Παμούκ και σίγουρα πολλούς άλλους που μου διαφεύγουν αυτή τη στιγμή.
Σας έχει επηρεάσει άλλος συγγραφέας στον τρόπο που γράφετε η σκέφτεστε ή ζείτε/ Ποιος ή ποιο βιβλίο;
Μ.Μ.: Με έχει επηρεάσει το σύνολο των βιβλίων που διάβασα μέχρι τώρα. Δεν θα ήμουν αυτή που είμαι αν δεν είχα διαβάσει τόσα πολλά και διαφορετικά βιβλία στη ζωή μου. Ένα βασικό που έμαθα είναι να προσπαθώ να ερμηνεύσω συμπεριφορές στις σχέσεις μου με τους ανθρώπους. Αν θα έπρεπε να ξεχωρίσω ένα βιβλίο κι έναν συγγραφέα θα στεκόμουν στην Ασκητική και στον Ν. Καζαντζάκη που πρόσφατα ξαναδιάβασα. «Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε ζωή».
Οι ήρωες σας μπορούν να σας κατευθύνουν ή εσείς και μόνο ορίζετε την συνέχεια και τις τύχες τους;
Μ.Μ.: Σε αυτό το πρώτο μου βιβλίο κάποιοι ήρωες ήταν αληθινοί. Εκεί τα βασικά σημεία της ζωής τους είχαν σαφή κατεύθυνση μα και πάλι η φαντασία έβαλε τις πινελιές της. Οι άλλοι της μυθοπλασίας έρχονταν το βράδυ στο κρεβάτι, λίγο πριν κοιμηθώ να μου υπαγορεύσουν την πορεία τους. Άλλοι το πέτυχαν άλλοι όχι. Ο ένας μάλιστα με εξέπληξε ευχάριστα καθώς λίγο πριν το τέλος βρήκε το όνομά του!
Τι χρειάζεται κάποιος για να γράψει; Φαντασία ή εμπειρία;
Μ.Μ.: Πιστεύω ότι πρέπει να έχει διαβάσει πολύ. Και όχι απλά να διαβάσει για να περάσει την ώρα του, αλλά γιατί θα παθιάζεται με το ανάγνωσμά του. Φαντασία σίγουρα αλλά και μελέτη, έρευνα, όρεξη για δουλειά, γιατί η γραφή θέλει δουλειά και αγάπη. Για την εμπειρία θα έπρεπε να ερωτηθεί κάποιος έμπειρος. Όταν έγραψα τα «Κύματα του Βοσπόρου» δεν είχα καμιά εμπειρία. Τα συμπεράσματα δικά σας.
Τι καθορίζει την επιτυχία σε ένα βιβλίο;
Μ.Μ.: Εξαρτάται πως εννοεί κάποιος την επιτυχία. Αν και είναι πολύ νωρίς για συμπεράσματα από το δικό μου βιβλίο, νιώθω ευτυχής που πήρα τόσο καλά σχόλια από όσους μου έκαναν την τιμή να το διαβάσουν, απλούς αναγνώστες αλλά και ανθρώπους του χώρου με μεγάλη εμπειρία.
Τι την αποτυχία;
Μ.Μ.: Η αρνητική γνώμη αναγνωστών.
Η βιβλιοφαγία είναι/μπορεί να γίνει κατάχρηση;
Μ.Μ.: Θεωρώ πως γίνεται κατάχρηση όταν δεν υπάρχει η ικανότητα να ξεχωρίζει κάποιος το καλό βιβλίο ανάμεσα στα πολλά.
Ποιον τίτλο βάζετε στο βιβλίο της ζωής σας;
Μ.Μ.: «Αναζήτηση, ανατροπή, αναλαμπή», Θα δανειστώ τους τίτλους της τριλογίας του αείμνηστου αγαπημένου μου συγγραφέα Νίκου Θέμελη!
Ήταν το ερωτηματολόγιο Ριντ Φερστ για τα νέα βιβλία.
Ή αλλιώς, όχι μόνο το ερωτηματολόγιο του Προυστ.
Αν σας άρεσε, δείτε περισσότερες απαντήσεις επιλέγοντας την ετικέτα Ριντ Φερστ.
Λίγα λόγια
Κωνσταντινούπολη 1926-1964
Η Ευρυδίκη, μια νέα ταλαιπωρημένη κοπέλα, αποφασίζει να φέρει στον κόσμο το εξώγαμο αγόρι της, τον Ευάγγελο, και να κρατήσει μυστική την ταυτότητα του πατέρα. Στην προσπάθειά της να δώσει ένα όνομα στο παιδί και να αποκτήσει μια κανονική οικογένεια, ακολουθεί τον Σταύρακα, συνδέει την τύχη της μαζί του για να βιώσει αργότερα η ίδια και τα παιδιά της τις συνέπειες.
Ο Ευάγγελος ξεπερνά δυσκολίες και κινδύνους, επιβιώνει, δημιουργεί οικογένεια και αναζητά με πείσμα μια πολυπόθητη θέση στην κοινωνία και μια αλήθεια. Μια αλήθεια απ’ τη μάνα του που σέβεται και υπεραγαπά. Θα τη βρει και, αν ναι, πώς θα τη διαχειριστεί;
Και παράλληλα συμπορεύονται: ο Παναγιώτης Στουπάκης, μαθητής της Μεγάλης του Γένους Σχολής, η υπέρκομψη τριαντάρα Ντενίζ στις αποβάθρες του Γαλατά, η Ελεονώρα, το μικρό παράλυτο κορίτσι που ατενίζει τον Βόσπορο από το παράθυρο του αρχοντικού γιαλί, η Λεβαντίνα χήρα Μαρκέλλα, η Σμυρνιά δασκάλα Ευγενία και κάπου ψηλά στον λόφο του Χριστού στο Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου, άλλο ένα μικρό παιδί, ο Ρωμανός, που αναζητά τη χαμένη του ταυτότητα.
Ζωές που λες κι επηρεάζονται από τα ιδιόμορφα νερά του Βοσπόρου, άλλοτε γαλήνιες και άλλοτε ταραγμένες, χαράζουν την πορεία τους μέσα στον χρόνο, αναπλάθοντας μέσα από την αφήγηση ιδανικά την εικόνα της εποχής.
Ένα μυθιστόρημα-χρονικό για την περίοδο 1926-1964. Γεννημένη στον Βόσπορο, από γονείς που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Πόλη με τις απελάσεις του 1964, μεγάλωσα μέσα στις μνήμες τους, έφτιαξα εικόνες για τα πρόσωπα των οποίων τις ζωές είχα κάνει με το χρόνο δικές μου. Κάποια στιγμή, ένιωσα τους ήρωες να με πιέζουν για μια «έξοδο» στο χαρτί. Μάζεψα το παρελθόν, τα εξωτερικά και εσωτερικά χαρακτηριστικά τους, τους τοποθέτησα στον χώρο και στον χρόνο που ανήκαν και τους έριξα στην ιστορία… Εκεί, συνάντησαν άλλους, φανταστικούς μα και αναγκαίους για την πλοκή χαρακτήρες. Πραγματικοί και φανταστικοί, συμπορεύτηκαν για να αναπλάσουν την εικόνα της εποχής στον Βόσπορο και το ιστορικό Πέρα.
Μαίρη Μαγουλά
Η Μαίρη Μαγουλά γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και μεγάλωσε στην Αθήνα. Αποφοίτησε από το τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εργάστηκε στο Δημόσιο για τριάντα χρόνια. Ζει στο Πόρτο Ράφτη. Τα Κύματα του Βοσπόρου είναι το πρώτο της μυθιστόρημα.
Δείτε το στις εκδόσεις Μεταίχμιο
