Ο δεύτερος κύκλος ζωής ξεδιπλώνεται στον δεύτερο τόμο των Παλιών Ασημιών της Μαίρης Κόντζογλου και είναι αφιερωμένος σε όσους δεν λησμόνησαν ποτέ, όπως και όλη η τριλογία εξάλλου. Με αυτήν την αφιέρωση ξεκινά το βιβλίο και καθώς είναι το πρώτο πράγμα που διαβάζεις στις σελίδες του δε μπορείς παρά να αναρωτηθείς για πόσους μιλάει. Αλλά σε μια χώρα όπως η Ελλάδα που άδειασε και ξαναγέμισε από μετανάστες της ανάγκης, και όχι της επιλογής, σίγουρα η αφιέρωση της συγγραφέως αφορά πολλούς. Μα πάρα πολλούς!
Σε αυτό το βιβλίο...
Η Σεβαστή, η μεγαλύτερη κόρη της Μακρίνας και του Αβραάμ Χατζηαβράμογλου, καλείται να φροντίσει την κατάκοιτη συνονόματη γιαγιά της, την ταλαιπωρημένη ψυχικά μητέρα της και την μικρότερη αδερφή της, την Ελισσώ. Στα ταραγμένα χρόνια της Μικρασιατικής Καταστροφής και της ανταλλαγής πληθυσμού, έρωτες ανθούν και ερωτευμένοι άνθρωποι ανταλλάσσουν όρκους αιώνιας πίστης και αγάπης προσπαθώντας να κρατήσουν άσβεστη τη φλόγα της ελπίδας, ενάντια σε κάθε εμπόδιο, δυστοπία, ατυχία και χτύπημα της μοίρας. Οδηγός ο μεγάλος έρωτας... εκείνος που μένει ανεξίτηλος στο χρόνο, που αντέχει, που αντιστέκεται.
Κι είναι μερικοί άνθρωποι που τους όρκους τους δεν τους πατάνε.
Ογδόντα χρόνια μετά, η Έλσα ταξιδεύει στα προγονικά χώματα διαβάζοντας το ημερολόγιο της Σεβαστής και ο Άλεξ αναζητά τα χνάρια του Έλμερ Αλεξάντερ Κάρτερ, του μεγάλου έρωτα της Σεβαστής.
Και η Παναγιά που χαμογελάει στη Μονή των Παλαιών Ασημιών... μάρτυρας.
Επειδή το μυθιστόρημα είναι μέρος της τριλογίας των Παλαιών Ασημιών θα έλεγα να ρίξετε και μια ματιά στην προηγούμενη ανάρτηση όπου γράφω τις εντυπώσεις μου από το πρώτο μέρος, τον πρώτο κύκλο ζωής όπως λέει η συγγραφέας. Για το πρώτο βιβλίο δείτε εδώ ενώ είναι σαφές ότι θα επιστρέψουμε παρέα αργότερα, όταν κυκλοφορήσει και το τρίτο βιβλίο που θα ολοκληρώσει την ιστορία.
Για εκείνους που αναρωτιούνται πώς γέμισαν όλες αυτές οι σελίδες -περί τις 650 έκαστο- θα ήθελα να αναφερθώ στην πλοκή, στη δομή και λογοτεχνική ευρωστία της Μαίρης που "συμπλήρωσε" όλον αυτόν τον όγκο με υπέροχες αφηγήσεις και εικόνες που, κατ' εμέ, θα μπορούσαν να διαχωριστούν σε τέσσερα ολοκληρωμένα μυθιστορήματα! Ένα για την ιστορία της οικογένειας Χατζηαβράμογλου, ένα για τη ζωή του Έλμερ, ένα για το ταξίδι στην Καππαδοκία του 2011 και ένα τρίτο -έναν υπέροχο μονόλογο- για τον Ομέρ. Η κάθε μία από αυτές τις ιστορίες θα μπορούσε να διαχωριστεί από το υπόλοιπο και να αποτελέσει ένα ολοκληρωμένο βιβλίο μυθοπλασίας αλλά ο συνδυασμός τους σε μία ενιαία έκδοση και η δόμησή της -οι ιστορίες ξεδιπλώνονται εναλλάξ ώστε να ολοκληρωθούν ταυτόχρονα- προσφέρει στον αναγνώστη μια αξέχαστη εμπειρία μέσα στο χρόνο, την ιστορία των εθνών, την ιστορία των οικογενειών και των ηρώων και ένα μοναδικά διανθισμένο ταξίδι.
Κι αφού πια έχω διαβάσει αρκετά κεφάλαια αρχίζω να ψυχογραφώ καλύτερα τους χαρακτήρες στο μυαλό μου. Έτσι, αγάπησα τον Άλεξ τής μεγάλης ζωής, της κραιπάλης, της κόκας, του ποτού και της άνεσης που του προσέφερε το χρήμα και που, όσο διαβάζω, τόσο πιο ρομαντικός προκύπτει, πιο ευαίσθητος, πιο ποιητής και, τελικά, τρομερά ερωτευμένος. Αφουγκράστηκα την πονεμένη Έλσα που βίωσε μια τρομερή απώλεια, ταρακουνήθηκε και διαμελίστηκε σε μικρά μικρά κομματάκια μέχρι να βρει τη δύναμη να ενωθεί ξανά, λίγο λίγο, σε έναν ενιαίο άνθρωπο που ζει, υπάρχει, αναπνέει και χαίρεται. Και, προκειμένου να ολοκληρωθεί εντελώς, αναζήτησε στα πέρατα του κόσμου και του χρόνου τις ρίζες της, μέσα από την ιστορία της ζωής της Σεβαστής (της) περπατώντας στα μέρη της και διαβάζοντας για εκείνη από το ημερολόγιό της. Προσπαθώ ακόμα να δικαιολογήσω τον αδίστακτο Ιορδάνη με το απύθμενο μίσος που φωλιάζει στην καρδιά του, την πλάνη του, την πλεκτάνη, το απωθημένο του για το χρήμα -που στερήθηκε-, την τεράστια ζήλια του... Αποφασισμένος να κερδίσει ό,τι διεκδικεί και με κάθε τρόπο ενώ η ζάλη της εμμονής του δεν του επιτρέπει να ενδιαφερθεί για κανέναν άλλο άνθρωπο πέρα του εαυτού του.
Που και που, η Μαίρη Κόντζογλου, αφήνει μετέωρες μικρές φράσεις για το μέλλον των ηρώων της, σα μικρές βόμβες, σαν νάρκες που εκκρεμούν κάπου στη γη μέχρι να φτάσει εκεί το παπούτσι του ήρωα, να τις πατήσει και να σκάσουν πάνω του. Κι αυτό από την πλευρά των ηρώων, γιατί από τη μεριά του αναγνώστη οι "βόμβες" αυτές προϊδεάζουν για τη συνέχεια αλατοπιπερώνοντας το ενδιαφέρον. Όμορφα παρεμβάλλονται ανάμεσα στη δράση και τα άρθρα της συμφωνίας της Λωζάνης όπως γράφτηκαν τότε -όπως πραγματοποιήθηκαν έκτοτε.
Ένας χαρακτήρας αναρωτιέται μέσα του από πόσο λεπτή κλωστή κρέμεται η αγάπη. Κι ενώ κανείς δε θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι έχει άδικο, έλα όμως που καμιά φορά τούτη η κλωστή είναι ατσαλόσυρμα και δε σπάει ποτέ, σε πείσμα Θεών και ανθρώπων!
Ο δεύτερος τόμος προσφέρει την συγκλονιστική συνέχεια των Παλιών Ασημιών και εντός των σελίδων του θα συναντήσεις μια μεγάλη αγάπη -και περισσότερες από μία-, έναν έρωτα με έψιλον κεφαλαίο -και περισσότερους από έναν-, πόνο, πόλεμο -εκείνο των λαών, εκείνο των ανθρώπων, εκείνο των ερωτευμένων, εκείνο της επιβίωσης και πολλούς άλλους πολέμους-, μια μεγάλη ζήλια, έναν βιασμό, έναν φόνο... αλλά και μια μοναδική αδερφική αγάπη, έναν έρωτα πέρα από κάθε εμπόδιο, μεγάλο και ακλόνητο, μια μάνα που παραληρεί χαμένη στους ωκεανούς του ταραγμένου της μυαλού αλλά γνωρίζει, ξέρει και επεμβαίνει με όλη της την ψυχή για τα παιδιά της και την ελπίδα -γιατί η ζωή συνεχίζεται, συναρπαστική και απρόβλεπτη.
...το "πάντα" μπορεί να είναι μακρινό όταν είσαι δεκαεφτά χρονών αλλά φαντάζει τόσο σίγουρο! Σε αντίθεση με το πάντα των σαράντα χρόνων που είναι κάπου στο άλλο μισό της ζωής, κι αυτό, αν υπάρχει. Γιατί υπάρχει πάντα η περίπτωση να μη πιστεύεις στα "πάντα".
Ποιο παιδί θα γεννηθεί υπό το βλέμμα της Παναγιάς που χαμογελάει;
Και η ιστορία συνεχίζεται... όπως και η ζωή.
Σημειώσεις:
Οι πλαγιογραμμένες φράσεις είναι αποσπάσματα από το μυθιστόρημα.
Ευχαριστώ τις εκδόσεις Μεταίχμιο και τη Μαίρη Κόντζογλου για την προσφορά του βιβλίου.
Περισσότερα:
