Από τις πρώτες σελίδες ο συγγραφέας των Φόνων, Κωνσταντίνος Ιωακειμίδης, έχει καταφέρει να αποσπάσει τη συμφωνία του αναγνώστη σε σχέση με το γράψιμο, και συγκεκριμένα να αποδεχτεί ότι «δεν υπάρχουν κανόνες» όταν γράφεις. Είναι μια ελευθερία που τον κάνει να αισθάνεται άνετα μπροστά στον αναγνώστη του ή μια σύμβαση που του επιτρέπει να εκφραστεί θέτοντας τους δικούς του κανόνες;
Αν δούμε το κείμενο ανεξάρτητα από την υπόθεση και την πλοκή θα αναγνωρίσουμε σε αυτό τον χαρακτήρα του ευθυμογραφήματος, την ανατριχίλα του θρίλερ, το μαύρου χιούμορ, ακόμα και μια θεατρικότητα στους διαλόγους που σε κάνει να φαντάζεσαι τη δράση πάνω σε μια σκηνή. Από την άλλη, ο ίδιος ο συγγραφέας κρατά πολλαπλούς ρόλους στην αφήγηση: γίνεται ο γραφών, ο πληκτρολογών το κείμενο παίρνοντας τη θέση του συγγραφέα της ιστορίας, γίνεται αυτόπτης μάρτυρας αλλά και αναγνώστης. Είναι το χέρι που συντάσσει τις φράσεις αλλά και ο πρωταγωνιστής της ιστορίας μαζί.
Στην υπόθεση, «ένας φτωχός πλην τίμιος συγγραφέας», που θα μπορούσε να είναι ο ίδιος ο Κωνστανταντίνος καθώς ο ήρωάς του φέρει χαρακτηριστικά του ίδιου όπως και βιογραφικά του στοιχεία, ξενυχτά γράφοντας γιατί «η έμπνευση σκάει τα μεσάνυχτα» με αποτέλεσμα να μη κοιμάται πριν το ξημέρωμα. Γράφει μια ιστορία που έζησε, με μία «συλλεκτικής αξίας» πρωταγωνίστρια, τόσο συλλεκτικής που «αποτελεί μια κατηγορία από μόνη της» -με αυτόν τον τρόπο μας την περιγράφει και, αργότερα, που θα γνωριστούμε καλύτερα μαζί της θα το επιβεβαιώσουμε. Αυτή η τύπισσα, διαθέτει ανατριχιαστική φωνή και αφύσικες ιδιότητες, όπως να διαβάζει τη σκέψη, ενώ σαν Σαββατογεννημένη που είναι πιάνουν οι ευχές της. Το ίδιο και οι κατάρες της. Λογικά, μια τέτοια γυναίκα μπορεί άνετα να ενσωματωθεί σε μια ιστορία του Στίβεν Κινγκ. Όπως και οι ανατριχίλες που ακολουθούν την αφήγησή της, όμως ο τελευταίος δε θα συμπεριλάμβανε στο μυθιστόρημα τρόμου του δόσεις χιούμορ, δε θα σκάρωνε αστείες εικόνες ούτε θα χρησιμοποιούσε χιουμοριστικές περιγραφές σε άκρως σοβαρές σκηνές!
Όσο για τους φόνους... αυτοί ξεκινούν με το καλημέρα... ή όταν τέλος πάντων ο φτωχός πλην τίμιος συγγραφέας της ιστορίας αποφασίζει να ξεκινήσει να διηγείται την εμπειρία του. Και είναι πολλοί. Τόσοι πολλοί που αν δεν κρατάς σημειώσεις καθώς διαβάζεις μετά τη μέση θα έχεις χάσει το μέτρημα! Και αφορούν ένα σωρό πλάσματα -όχι που θα σχετίζοταν μόνο με ανθρώπους!
Για τους ανθρώπους που άφησαν την τελευταία τους πνοή στην πένα του Κωνσταντίνου -ή του ξενυχτισμένου του ήρωα, ποιος ξέρει ποιος από τους δύο ευθύνεται περισσότερο- συμπεριλαμβάνονται όλοι οι κοντινοί άνθρωποι της Μαρίας του, άντε και μερικοί άτυχοι που περνούσαν την λάθος στιγμή από το λάθος δρόμο. Μια κατά συρροή δολοφόνος; Μπορεί. Δε θα σας τα αποκαλύψω όλα! Όπως παραδέχτηκε κι εκείνη σε μια στροφή άκρατης παραδοχής, ήταν να μη κάνει το πρώτο της φονικό. Μετά πήρε φόρα και άρχισε να αφαιρεί από το δρόμο της τα εμπόδια. Τόσο απλά, τόσο κυνικά, τόσο αυθόρμητα. Από την πολλή ειλικρίνεια σού γίνεται μέχρι και συμπαθής ενώ δε ξεχνά να τονίσει πως ό,τι έκανε το έκανε για καλό. Όχι απαραίτητα για το καλό του άλλου, όπως στην περίπτωση εκείνου που τον ξέκανε κατά δήλωσή της για να μην υποφέρει, αλλά και για το δικό της το καλό -είπαμε, έπρεπε να απαλλαχθεί από κάποια εμπόδια. Το πως και το γιατί σκότωσε για λόγους εκδίκησης δε θα μας το πει εκείνη. Μερικά πράγματα, τα ευκόλως εννοούμενα, πρέπει να τα διαισθάνεται κανείς στην ανάγνωση.
Για τα άλλα πλάσματα που άφησαν την τελευταία τους πνοή στα, ή από τα, χεράκια της ο κατάλογος είναι ακόμα πιο μεγάλος. Σκεφθείτε ποια και πόσα κατοικίδια, πουλερικά, ζωάκια, έντομα μπορούν να επιβιώσουν σε ένα σπίτι που διαθέτει κήπο -βασικός ο κήπος στα θρίλερ- και πολλαπλασιάστε επί δύο. Η σούμα που προκύπτει "παίζει" να είναι και μικρότερη από τα κατορθώματα αυτής της γυναίκας.
Πάντως, αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι με το βιβλίο, ένα φονικό μόνο γίνεται μπροστά στα μάτια μας κι αυτό δεν προέρχεται από τη φονική ηρωίδα του!
Αν μου ζητούσατε να αναλύσω το μυθιστόρημα... κατά το ήμισυ πρόκειται για ευθυμογράφημα και το άλλο μισό μεταφυσική ιστορία με ανατριχιαστικές πινελιές. Τελικά, όμως, θα κλείσει με τον τρόπο και στον τόπο από όπου άρχισε συμπληρώνοντας έναν τέλειο κύκλο. Δεν έχω καταλήξει ακόμα αν η ηρωίδα του είναι πραγματικό ή φανταστικό πρόσωπο, αλλά έχω μια υποψία, που όμως δε θα σας την πω. Καταλαβαίνετε.
Θέλοντας να το ψάξω... έτσι από διαστροφή προφανώς, ανακάλυψα μια Κρυστάλλη στη Νέα Χαλκηδόνα, μία στο Περιστέρι, μία στους Αγίους Αναργύρους, μια στο Βύρωνα, μία στην Πετρούπολη, μια στην Ηλιούπολη και μία στη Νίκαια. Μαντέψτε –ή ψάξτε– ποια Κρυστάλλη είναι απομονωμένη, ήσυχη, όμορη με βουνό και ερημική. Εκεί έγιναν και οι φόνοι.
Η φράση που λάτρεψα: «τα λεπτά ζυγίζανε τόνους ολόκληρους και περνούσαν σε πολύ αργή κίνηση, όπως στις ταινίες». Αναγνωρίζετε το άτοπο της πρότασης; Τα λεπτά του πραγματικού χρόνου συνήθως περνάνε πολύ πιο γρήγορα στις ταινίες οι οποίες είναι ικανές μέσα σε μία ώρα να σου διηγηθούν μέρες, βδομάδες, μήνες ακόμη και χρόνια ολόκληρα. Την ξαναδιάβασα για να αισθανθώ ότι η αναφορά στις ταινίες δεν είχε ως αποδέκτη τη μέτρηση του χρόνου αλλά την αργή κίνηση, δηλαδή το σλόου μόσιον που δε μπορείς να το βιώσεις στον πραγματικό κόσμο.
Για να το κάνω λιγάκι πιο εμφανές... ο συγγραφέας έχει μια τάση να δημιουργεί τέτοιες αντίξοες φράσεις όπως: «ποτέ δε χτυπάς ηρωίδα και μάλιστα γένους θηλυκού». Μα αφού είναι ηρωίδα, ποιανού γένους θα ήταν; Φράσεις που αν τις απομονώσεις από το σύνολο φαίνονται λανθασμένες, άτοπες, αντίθετες της λογικής... φράσεις που σου χτυπάνε ένα καμπανάκι στον εγκέφαλο αν περάσεις βιαστικά από πάνω τους, για τους παραπάνω λόγους, αλλά αν τις δεις μέσα στο έργο αντιλαμβάνεσαι την ορθότητά τους και το πνεύμα του Κωνσταντίνου. Γενικότερα, φαίνεται ότι έχει γράψει κάτι εύκολο αλλά πρέπει να προσέξεις προτού βιαστείς να ισχυρισθείς ότι το 'χεις.
Κλείνοντας, και για να μη μακρυγορώ... πρόκειται για απολαυστικό ανάγνωσμα που κυλάει γρήγορα και όμορφα. Όμορφα επειδή έχει εξελίξεις, απρόοπτα, ακόμη και φαντάσματα θαρρώ -μπορεί και όχι-, διαθέτει σπιρτάδα και μια ηρωίδα που ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ. Μεταφορικά και κυριολεκτικά αυτό.
Προσέξατε μια διττότητα, έτσι; Ακριβώς αυτή η λέξη το χαρακτηρίζει πιο ιδανικά. Είναι διττό. Κι εκεί ας κρατήσει ο καθένας όποια πλευρά του αρέσει, ή του ταιριάζει περισσότερο ή τον διασκεδάζει καλύτερα. Γιατί εκεί κρύβεται η ομορφιά του.
Τζένη Κουκίδου
Τζένη Κουκίδου
Σημειώσεις:
Με το παραπάνω κείμενο προλόγισα στην πρώτη κεντρική παρουσίαση του μυθιστορήματος του Κωνσταντίνου Ιωακειμίδη στην Αθήνα.
Οι πλαγιογραμμένες φράσεις είναι αποσπάσματα από το βιβλίο και το οπισθόφυλλο.
Ευχαριστώ τον Κωνσταντίνο Ιωακειμίδη και τις εκδόσεις Ινφογνώμων για την προσφορά του βιβλίου.
Περισσότερα/δείτε κι αυτό:
Το τελευταίο ΒΟΤΟΧ και άλλες ιστορίες... (παρουσίαση)
ΕΡΜΗ...ΜΗ! (συνέντευξη)
Αντίο facebook! (κείμενο)
Το ημέρωμα της Στρίγγλας (κριτική θεατρικής παράστασης)
Έφυγε νύχτα (διήγημα)
Βιέννη (κείμενο)
