Για τον Jean Racine...
Θεατρικός συγγραφέας και ποιητής που εμπνεύστηκε από την αρχαιότητα ή τη μυθολογία. Τα θεατρικά του ακολουθούν τη γραμμή της νεοκλασικής τραγωδίας -έχουν πέντε πράξεις, η δράση περιορίζεται χρονικά, συνήθως εξαντλείται μέσα σε μια μέρα και σε έναν τόπο. Σπούδασε ρητορική και φιλοσοφία στο Παρίσι όπου συναναστράφηκε με τον Μολιέρο, τον Λα Φοντέν και τον Μπουαλώ. Καθώς το θέατρο θεωρείτο ανήθικο τον 17ο αιώνα, το πρώτο του έργο, Αμάσια, χάθηκε ενώ ο ίδιος ήρθε σε ρήξη με την οικογένειά του. Όμως το έργο του Θηβαΐς ανέβηκε από το θίασο του Μολιέρου (1664) για να ακολουθήσει το Αλέξανδρος την αμέσως επόμενη χρονιά ενώ ο Ρακίνας περιλαμβάνονταν στον κατάλογο των βασιλικών επιχορηγήσεων. Έτσι, λάμβανε χρήματα για τα έργα του που παίζονταν παρουσία του βασιλιά, έπαιρνε μέρος σε βασιλικούς εορτασμούς και αποκτούσε αξιώματα. Το 1670 έγραψε τη Βερενίκη και ακολούθησαν πολλά άλλα έργα μέχρι το 1691 που έγραψε την Αθαλία, το τελευταίο του.
Ο Ρακίνας, από τους σημαντικότερους γάλλους δραματουργούς, χαρακτηρίζεται ως τεχνίτης της ψυχολογικής τραγωδίας.
Ισορροπώντας επικίνδυνα ανάμεσα στις αυλικές σκευωρίες και τον ακαδημαϊκό συντηρητισμό του 17ου αιώνα, υποβάλλει πίσω από την περίτεχνη έκφρασή του σκοτεινά και άρρωστα πάθη, προαναγγέλλοντας με τρόπο μοναδικό τα εσωτερικά αδιέξοδα της σύγχρονης δραματουργίας.
Θεατρικός συγγραφέας και ποιητής που εμπνεύστηκε από την αρχαιότητα ή τη μυθολογία. Τα θεατρικά του ακολουθούν τη γραμμή της νεοκλασικής τραγωδίας -έχουν πέντε πράξεις, η δράση περιορίζεται χρονικά, συνήθως εξαντλείται μέσα σε μια μέρα και σε έναν τόπο. Σπούδασε ρητορική και φιλοσοφία στο Παρίσι όπου συναναστράφηκε με τον Μολιέρο, τον Λα Φοντέν και τον Μπουαλώ. Καθώς το θέατρο θεωρείτο ανήθικο τον 17ο αιώνα, το πρώτο του έργο, Αμάσια, χάθηκε ενώ ο ίδιος ήρθε σε ρήξη με την οικογένειά του. Όμως το έργο του Θηβαΐς ανέβηκε από το θίασο του Μολιέρου (1664) για να ακολουθήσει το Αλέξανδρος την αμέσως επόμενη χρονιά ενώ ο Ρακίνας περιλαμβάνονταν στον κατάλογο των βασιλικών επιχορηγήσεων. Έτσι, λάμβανε χρήματα για τα έργα του που παίζονταν παρουσία του βασιλιά, έπαιρνε μέρος σε βασιλικούς εορτασμούς και αποκτούσε αξιώματα. Το 1670 έγραψε τη Βερενίκη και ακολούθησαν πολλά άλλα έργα μέχρι το 1691 που έγραψε την Αθαλία, το τελευταίο του.
Ο Ρακίνας, από τους σημαντικότερους γάλλους δραματουργούς, χαρακτηρίζεται ως τεχνίτης της ψυχολογικής τραγωδίας.
Ισορροπώντας επικίνδυνα ανάμεσα στις αυλικές σκευωρίες και τον ακαδημαϊκό συντηρητισμό του 17ου αιώνα, υποβάλλει πίσω από την περίτεχνη έκφρασή του σκοτεινά και άρρωστα πάθη, προαναγγέλλοντας με τρόπο μοναδικό τα εσωτερικά αδιέξοδα της σύγχρονης δραματουργίας.
Για το έργο...
Στη Βερενίκη, τρεις άνθρωποι είναι παγιδευμένοι σε μια κατάσταση ερωτικού τριγώνου. Βρίσκονται στο οριακό σημείο της αλλαγής όπου απαιτείται να παραμερίσουν τα αισθήματά τους και να χωρίσουν από εκείνον που είναι ερωτευμένοι και αγαπούν. Η παραίτηση αυτή προκαλεί οδυνηρές συγκρούσεις, τόσο μέσα τους όσο και με τον άλλο, ενώ οι ίδιοι εγκλωβίζονται σε αδιέξοδα και υποτάσσονται. Το έργο βασίζεται στις ψυχολογικές μεταπτώσεις των ηρώων του και όχι στη δράση, κλείνει δε με τέτοιο τρόπο ώστε η τραγικότητά του εξαντλείται μέσα στο ψυχολογικό πλαίσιο αλλά αφήνει ανοιχτή και μετέωρη την κατάληξη των προσώπων. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει καθαρή τραγική ολοκλήρωση όπως την ξέρουμε από την ελληνική τραγωδία και, θα λέγαμε, ότι αποτελεί μια πρώτη γραφή της γνωστής γαλλικής "σχολής" έργων -πολλά δείγματα έχουμε δει στη μεγάλη οθόνη- που έχουν ξεκάθαρη αρχή και ανάπτυξη αλλά συγκεχυμένη ή ανύπαρκτη κατάληξη καθώς η δράση περνά από το ένα πρόσωπο στο άλλο ή από τη μία κατάσταση στην άλλη όμως δεν καταλήγει πουθενά ή αφήνει μετέωρη την κατάληξη ή δεν έρχεται ποτέ η κορύφωση, κ.ο.κ.
Τα πρόσωπα του έργου είναι ιστορικές προσωπικότητες ενώ υπάρχουν και γραφές που αναφέρουν τον έρωτα του ρωμαίου αυτοκράτορα Τίτου με την βασίλισσα Βερενίκη. Ο Ρακίνας έμπλεξε στο θεατρικό του τα τρία πρόσωπα δημιουργώντας ένα μοναδικό έργο μεγάλης λογοτεχνικής αξίας. Παρουσιάζει την ανθρώπινη, ελεύθερη φύση των χαρακτήρων και κινείται πολύ πιο κοντά στη γήινη θέση τους και όχι στην εξέχουσα προσωπικότητά τους ενώ τους βάζει να αποφασίσουν εκείνοι για τη μοίρα τους χωρίς το αποκούμπι κάποιου "από μηχανής θεού".
Στη Βερενίκη, τρεις άνθρωποι είναι παγιδευμένοι σε μια κατάσταση ερωτικού τριγώνου. Βρίσκονται στο οριακό σημείο της αλλαγής όπου απαιτείται να παραμερίσουν τα αισθήματά τους και να χωρίσουν από εκείνον που είναι ερωτευμένοι και αγαπούν. Η παραίτηση αυτή προκαλεί οδυνηρές συγκρούσεις, τόσο μέσα τους όσο και με τον άλλο, ενώ οι ίδιοι εγκλωβίζονται σε αδιέξοδα και υποτάσσονται. Το έργο βασίζεται στις ψυχολογικές μεταπτώσεις των ηρώων του και όχι στη δράση, κλείνει δε με τέτοιο τρόπο ώστε η τραγικότητά του εξαντλείται μέσα στο ψυχολογικό πλαίσιο αλλά αφήνει ανοιχτή και μετέωρη την κατάληξη των προσώπων. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει καθαρή τραγική ολοκλήρωση όπως την ξέρουμε από την ελληνική τραγωδία και, θα λέγαμε, ότι αποτελεί μια πρώτη γραφή της γνωστής γαλλικής "σχολής" έργων -πολλά δείγματα έχουμε δει στη μεγάλη οθόνη- που έχουν ξεκάθαρη αρχή και ανάπτυξη αλλά συγκεχυμένη ή ανύπαρκτη κατάληξη καθώς η δράση περνά από το ένα πρόσωπο στο άλλο ή από τη μία κατάσταση στην άλλη όμως δεν καταλήγει πουθενά ή αφήνει μετέωρη την κατάληξη ή δεν έρχεται ποτέ η κορύφωση, κ.ο.κ.
Τα πρόσωπα του έργου είναι ιστορικές προσωπικότητες ενώ υπάρχουν και γραφές που αναφέρουν τον έρωτα του ρωμαίου αυτοκράτορα Τίτου με την βασίλισσα Βερενίκη. Ο Ρακίνας έμπλεξε στο θεατρικό του τα τρία πρόσωπα δημιουργώντας ένα μοναδικό έργο μεγάλης λογοτεχνικής αξίας. Παρουσιάζει την ανθρώπινη, ελεύθερη φύση των χαρακτήρων και κινείται πολύ πιο κοντά στη γήινη θέση τους και όχι στην εξέχουσα προσωπικότητά τους ενώ τους βάζει να αποφασίσουν εκείνοι για τη μοίρα τους χωρίς το αποκούμπι κάποιου "από μηχανής θεού".
Μια απλή ανυπεράσπιστη ερωτική ιστορία. Αν και είμαστε ελεύθεροι πόσο ικανοί και αποφασισμένοι είμαστε να πάρουμε στα χέρια μας τις ζωές μας; Το έργο, η παράσταση, οι συντελεστές και το κοινό πρέπει κάποτε να αποφασίσουν.
Για την παράσταση...
Πολύ καλή η σκηνοθετική ματιά της Μαρίας Ξανθοπουλίδου που επέτρεψε στους ηθοποιούς της να ερμηνεύσουν χωρίς δίχτυ ασφαλείας, γυμνοί απέναντι στο κοινό, χρησιμοποιώντας πλήθος συμβολισμών. Τα μεταμοντέρνα σκηνικά με τα πεπαλαιωμένης αισθητικής κοστούμια από την Κατερίνα Ζουράρη συμφωνούν αρμονικά στην παράσταση και της προσφέρουν σύγχρονο αέρα. Εξάλλου, ο έρωτας που πρωταγωνιστεί σε όλες τις συμβάσεις είναι διαχρονικός και πάντα επίκαιρος. Σωστές ερμηνείες από όλους τους ηθοποιούς και πολλή δουλειά -που φαίνεται- σε μια άψογα συγχρονισμένη παράσταση που απαιτεί ικανότητες πέρα των βασικών. Στην κίνηση, από την Μαριέλα Νέστορα, είδαμε υπέροχες χορευτικές φιγούρες και άψογα οργανωμένες αλληλεπιδράσεις. Θα χαρούν πολύ οι λάτρεις του Ρακίνα και του μοντέρνου θεάτρου, όπως και εκείνοι που αναζητούν ψαγμένες και διαφορετικές προσεγγίσεις σε κλασικά κείμενα με νέο αέρα.
***
Συντελεστές
Μετάφραση: Στρατής Πασχάλης
Σκηνοθεσία: Μαρία Ξανθοπουλίδου
Σκηνικά-Κοστούμια: Κατερίνα Ζουράρη
Κίνηση: Μαριέλα Νέστορα
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Θεατρολόγος: Καλλιόπη Ταράση
Βοηθός Σκηνοθέτη: Χαρίτα Αρβανίτη
Βοηθός Παραγωγής: Ζωή Μυλωνά
Μουσική: Λόλεκ
Φωτογράφιση-Βίντεο Παράστασης: Θάνος Ψυχογυιός
Παίζουν (αλφαβητικά): Δημήτρης Παπαδάτος, Γιάννης Παπαδόπουλος, Δάφνη Σκρουμπέλου
Ημερομηνίες: 7, 8, 14, 15, 21, 22, 28, 29 Ιανουαρίου 2015
Ώρα: 21:00
Διάρκεια: 75 λεπτά
BETON7, Πύδνας 7, Βοτανικός (στάση μετρό ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ)
Κρατήσεις: 2107512625
***
Φεστιβάλ Θεατρικές Συνθέσεις ΙV
Το Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού Βeton7 διοργανώνει το φεστιβάλ με τίτλο “Θεατρικές Συνθέσεις” με βάση ένα θεατρολογικό άξονα κάθε χρόνο, δίνοντας την δυνατότητα σε θεατρικές ομάδες και μεμονωμένους καλλιτέχνες οι οποίοι υπέβαλλαν πρόταση και επιλέχθηκαν, να παρουσιάσουν την δουλειά τους με βάση μια συγκεκριμένη θεματική του Beton7.
Ο τέταρτος χρόνος των "Θεατρικών Συνθέσεων"(2014-2015) του Beton7 είναι αφιερωμένος στους δυο Γάλλους δραματουργούς του 17ου αιώνα τον Ρακίνα (1639-1699) και στον Μολιέρο (1622-1673). Στόχος είναι να αναδειχθεί με σύγχρονο τρόπο η σκηνική προσέγγιση, ο ποιητικός λόγος και η βαθιά υπαρξιακή αγωνία που υπάρχει στα κείμενα των Ρακίνα – Μολιέρου, αντίδοτο στον άνυδρο πνευματικά σημερινό κόσμο.
Ο Ρακίνας βαθιά προσηλωμένος στη δύναμη του θεού και ο Μολιέρος με τη σαρκαστική αντικομφορμιστική γραφή του υπομένοντας τις επιθέσεις των θεοσεβών, συνιστούν τους δυο μεγάλους πυλώνες του κλασικισμού που δίνουν τη δυνατότητα για κατάδυση στα Υλικά της τέχνης του ηθοποιού, αλλά παράλληλα υπηρετούν το δόγμα ότι "Η τέχνη πρέπει να τέρπει".
Ο Ρακίνας εμπνεύστηκε από την αρχαία ελληνική τραγωδία (Σοφοκλής - Ευριπίδης) και την λατινική δραματολογία (Σενέκας - Οβίδιος - Βιργίλιος) σε μια ατμόσφαιρα μυστικιστικού πεσιμισμού εμποτισμένη από τη φιλοσοφία του Πασκάλ.
Ο Ρακίνας εμπνεύστηκε από την αρχαία ελληνική τραγωδία (Σοφοκλής - Ευριπίδης) και την λατινική δραματολογία (Σενέκας - Οβίδιος - Βιργίλιος) σε μια ατμόσφαιρα μυστικιστικού πεσιμισμού εμποτισμένη από τη φιλοσοφία του Πασκάλ.
Ο Μολιέρος μέγας σαρκαστής και ανατόμος της ανθρώπινης συμπεριφοράς, ασκώντας ανελέητη κριτική στα ήθη της εποχής του οδηγεί την κωμωδία σε ύφος και περιεχόμενο ισάξια με την τραγωδία.
***
Τα πλάγια γραμμένα κείμενα είναι αποσπάσματα από το δελτίο τύπου.
***
Τα πλάγια γραμμένα κείμενα είναι αποσπάσματα από το δελτίο τύπου.