Τα σημειώνω τα βιβλία μου όταν τα διαβάζω. Το λες και χούι. Άλλοι το λένε μικρή μνήμη. Θέλω να κρατώ ζωντανές τις πρώτες εντυπώσεις και, όπως κι αν το κάνεις, δε γίνεται να θυμάσαι λεπτομέρειες έτσι και απομακρυνθείς για κάνα μήνα από το ανάγνωσμα. Ιδιαίτερα όταν έχουν μεσολαβήσει μερικά άλλα βιβλία. Έτσι, λοιπόν, μια που έχω κι αυτόν τον ιστότοπο και γνωρίζω εκ των προτέρων ότι θα μου χρειαστούν οι σημειώσεις μου, κρατάω πάντα ένα μολύβι και γράφω παράλληλα με το λογοτεχνικό ταξίδι. Υπογραμμίζω, κυκλώνω, διορθώνω (λάθη), κ.ο.κ. αλλά, περισσότερο, το μολύβι το θέλω για να κρατώ σημειώσεις στα περιθώρια.
Συνήθως, οι λευκές περιοχές των βιβλίων μου προορίζονται για να κάνω ερωτήσεις προς αυτά όταν κάτι προκύψει και, εννοείται, ότι περιμένω στην πορεία να μου απαντηθεί η απορία μου, για να δηλώνω εγγράφως τα καλά ή τα κακά σημεία, για να το υπερασπίζομαι ή να το θάβω, για να θυμάμαι αν γέλασα, έκλαψα, προβληματίστηκα κ.λ.π., για να κάνω σχόλια περί της ιστορίας, των ηρώων κ.ο.κ. ή για να προσθέτω επίθετα και χαρακτηρισμούς καθώς διασχίζω τις σελίδες του.
Με αυτήν την λογική αν ένα βιβλίο καταφέρει να περάσει από τα χεράκια (και τα ματάκια) μου και βγει άγραφο, προφανώς, πρόκειται για ένα τελείως αδιάφορο ανάγνωσμα -παίζει να μη το τελείωσα καν. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις θα βρεις πολλές μικρές φράσεις γύρω, τριγύρω, πάνω, κάτω, ίσια και ανάποδα όπως και επιφωνήματα... το λιγότερο. Στο περισσότερο, θα βρεις ολόκληρα άρθρα και αναλύσεις.
Σκανάροντας τις λέξεις που χάραξα πάνω στις σελίδες του Φερμουάρ μού φάνηκαν φτωχές σε σχέση με τη γεύση που μου άφησε το μυθιστόρημα της Μανίνας Ζουμπουλάκη. Κι αυτό, δε μου συμβαίνει πολλές φορές!
Το κείμενο αυτό το χαρακτηρίζεις από διασκεδαστικό, κωμικό και αστείο ως ευθυμογράφημα αλλά με τη θετική και την σοβαρή έννοια του όρου. Δηλαδή, το βιβλίο της Μανίνας δεν είναι ούτε παρωδία, ούτε γελοιογραφία του αστυνομικού ρεπορτάζ. Οπωσδήποτε, θα περάσεις τέλεια με την παρέα του αλλά είναι ένα καθόλα αυστηρό και ολοκληρωμένο αστυνομικό μυθιστόρημα. Μετά από την παραπάνω περιγραφή όμως τα πράγματα περιπλέκονται (και πάλι με την καλή έννοια). Το Φερμουάρ είναι πρωτοπρόσωπο αλλά και όχι, μονόλογος αλλά ούτε, διάλογος αλλά και δεν, χωρίζεται σε κεφάλαια, όμως και όχι. Το μόνο σίγουρο είναι ότι πρόκειται για το πιο κεφάτο και σούπερ αστυνομικό που μπορείς να βρεις αυτήν την εποχή στις νέες κυκλοφορίες σε μία καλή και προσεγμένη έκδοση -όλα μετράνε- ενώ διαθέτει και ένα σούπερ στόρι με χαρακτήρες, εκπλήξεις, αποκαλύψεις και όλα τα σχετικά που αναμένεις από το είδος του. Είναι μοναδικό και απίθανο.
Τέλος.
Δε μπορώ να γράψω περισσότερα γιατί ή που θα χαλάσω την έκπληξη και θα προδώσω την ιστορία ή που θα μπερδέψω κάθε ενδιαφερόμενο αναγνώστη προς τη λάθος κατεύθυνση. Αν τώρα επιμένεις για κατιτίς παραπάνω, σου λέω ότι είναι μια ιστορία όπου όλοι είναι αθώοι και όλοι ένοχοι αλλά ένας ο εγκληματίας. Μπορεί άνθρωπος, μπορεί και η κοινωνία ολόκληρη.
Η Μανίνα Ζουμπουλάκη "παίζει" με τα κλειστά στόματα, με την οπτική των πραγμάτων και με το "νόημα" ενώ σε κάθε περίπτωση το κερδίζει το στοίχημα. Η Αλήθεια μπορεί να είναι θέμα οπτικής γωνίας, όπως λέει και στο οπισθόφυλλο, το Δίκιο σχετικό και οι άνθρωποι πάντα άνθρωποι, με ελαττώματα, αισθήματα, φόβους, επιθυμίες αλλά και αντιδράσεις όταν τους αδικείς ή τους πατάς στον κάλλο, αλλά τίποτα από όλα αυτά δε θα είχε τόση σημασία αν η συγγραφέας δεν κατάφερνε μια τόσο υπέροχη αστυνομική ιστορία που υπογραμμίζει κάθε φερμουάρ στα επτασφράγιστα στόματα για να καταλήξει στο αναμενόμενο. Ότι, δηλαδή, το φερμουάρ... χιλιόοοοοομετρα.
Ευχαριστώ την Μανίνα Ζουμπουλάκη και τις εκδόσεις Παπαδόπουλος για την προσφορά του βιβλίου.
Η Μανίνα Ζουμπουλάκη για το "Φερμουάρ"
Η Μανίνα Ζουμπουλάκη για το "Φερμουάρ"
