koukidaki: Η Αλίκη, μόνη, ψάχνει σε μια χώρα χωρίς θαύματα

Η θεατρική ομάδα ΠράξονΑνομήματα παρουσίασε, στα πλαίσια του Off Off Athens φεστιβάλ του θεάτρου Επί Κολωνώ, την παράσταση "Η Αλίκη, μόνη, ψάχνει σε μια χώρα χωρίς θαύματα". Μια κωμωδία, στα όρια της μαύρης κωμωδίας, ψυχογράφημα για την γυναίκα που διψάει για ζωή, αγάπη, ελευθερία, αλήθεια, απελευθέρωση... ενώ πρέπει να συμβιβαστεί, να καπιεστεί, να υποχωρήσει... Μια παράσταση για την καθημερινότητα και τη ρουτίνα της γυναίκας συζύγου, μάνας, νοικοκυράς. Για τις κοινωνικές συμβάσεις, τους πατριαρχικούς φραγμούς και την "καθωσπρέπει" ηθική ή τον καθωσπρεπισμό. Με όλο το φάσμα του μικροαστισμού και τις αντιλήψεις που σκοτώνουν τον άνθρωπο, την ατομική επιλογή, την ελευθερία.

Η γυναίκα υπηρετεί το καθήκον απέναντι στον άντρα της, και κατ' επέκταση στην κοινωνία, θάβοντας όλες τις δικές της χαρές, ανάγκες, προσωπικές ελευθερίες ενώ έχει την ψευδαίσθηση ότι αντιδρά, ότι (θα) κάνει το δικό της -δεν το έκανε ποτέ-, ότι περνάει καλά, ότι όλα είναι όπως πρέπει να είναι και ότι της αρέσει αυτό που έχει και ζει... Υποταγμένη ως το λαιμό, μόνο το κεφάλι είναι απ' έξω γιατί αυτό της επιτρέπεται να έχει απ' έξω καθώς, σε άλλη περίπτωση, θα έσκαγε και θα έπαυε να εξ-υπηρετεί. Κι εκείνη, αμύνεται στο "σύστημα" πείθοντας τον εαυτό της ότι αυτό είναι το σωστό, το δίκαιο, το όμορφο και το επιθυμητό. Μέχρι να βουλιάξει στην απελπισία και να περάσει στη μόνη ολόδική της πράξη για να σωθεί, να σώσει εκείνη, πριν αλλοιωθεί ολότελα, όπως και όσο προλάβει.

Η σκηνοθέτης και μία εκ των τριών ηθοποιών, Ειρήνη Τζαβάρα, λέει σχετικά με το έργο...

«Όπως επιτάσσει ο συγγραφέας, σαν σκηνοθέτης ήθελα να σκηνοθετήσω ένα έργο για την ελευθερία. Ένα μανιφέστο για την ελεύθερη γυναίκα.

Συγχώνευσα το κείμενο "Η Αλίκη στη χώρα χωρίς θαύματα", μια αλληγορία της "Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων" στον μονόλογο του Ντάριο Φο "Μια γυναίκα μόνη" για να εξωτερικεύσω τις εσώτερες σκέψεις της γυναίκας-θύμα της πατριαρχικής κοινωνίας. Μιας γυναίκας που κατακερματίζεται και ασφυκτιά κάτω από την ανδρική εξουσία και τη σεξουαλική της καταπίεση.

Το έργο φλερτάρει με το παράλογο. Μέσα στο κλίμα της ασφυκτικής ανδρικής εξουσίας παλεύουν οι γυναίκες να χωρέσουν τις επιθυμίες και τις ανάγκες τους από τις χαραμάδες, για να καταλήξει στο φινάλε, οι ανάγκες των γυναικών να συμπλεύσουν με ό,τι το υποσυνείδητο κραυγάζει από την αρχή του έργου και να βρει επιτέλους ηρεμία και γαλήνη.»

Για το ρόλο της αναφέρει:

«Λαμβάνει ψίχουλα ευχαρίστησης και προσπαθεί να εξωραΐσει τις καταστάσεις στις οποίες ζει: "Δεν έχω κανένα παράπονο... ο άντρας μου φροντίζει να τα έχω όλα" θα πει χαρακτηριστικά στην αρχή του έργου. Το υποσυνείδητο της εξεγείρεται, οργίζεται επαναστατεί, διεκδικεί ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ και σεξουαλική αυτοδιάθεση.»

Η Κατερίνα Λιάγκου μοιράζεται κάποιες σκέψεις...

«Όταν πρωτοδιάβασα το κείμενο άρχισαν να ξυπνούν μέσα μου μνήμες από το παρελθόν.

Θυμάμαι τον εαυτό μου, κοριτσάκι τη δεκαετία του '70, να ακούει διηγήσεις παρόμοιων ιστοριών από γυναίκες του συγγενικού και του φιλικού περιβάλλοντος και να βιώνω την κοινωνική αδικία που ήθελε τις γυναίκες να είναι σε χειρότερη μοίρα από τους άντρες.

Το καθεστώς αυτό της άνισης μεταχείρισης με στεναχωρούσε, δεν καταλάβαινα το γιατί, επαναστατούσα και αντιδρούσα. Δεν ήθελα με κανέναν τρόπο να μεγαλώσω κάτω από αυτές τις αρχές. Κι ενώ τα πράγματα σήμερα στην Ελλάδα είναι καλύτερα η ανισότητα αυτή δεν παύει να υπάρχει ακόμα, δυστυχώς, σε πολλά μέρη του κόσμου.

Όταν λοιπόν υποδύθηκα αυτόν τον ρόλο ένιωσα την καταπιεσμένη οργή του γυναικείου φύλου να βρίσκει διέξοδο σε μια ακραία αλλά λυτρωτική λύση.»

Και η Κλαίρη Μπάμπαλη συμπληρώνει για το δικό της ρόλο...

«Τον Ντάριο Φο τον αγαπάω. Και το έργο μας το αγάπησα. Όμως επειδή έτυχε σε μένα ο ρόλος ο τόσο ακραίος, αναγκάστηκα να προβληματιστώ πάνω στους καταπιεσμένους γενικότερα. Όσο σατυρικά κι αν το παρουσιάζει ο Ντάριο Φο είναι μια διαπιστωμένη πραγματικότητα. Όσο πιο πολύ ζουλάς τους ανθρώπους, τόσο πιο ακραίες θα είναι και οι φαντασιώσεις αλλά και οι πράξεις τους.»

Γυναίκες νοικοκυρές-σύζυγοι-μάνες συνομιλούν απλώνοντας-μαζεύοντας την καθημερινή μπουγάδα φορώντας ρόμπες, νυχτικές και παντόφλες, έχοντας από το ένα αφτί το νου τους στο μωρό και το άλλο στο τηλέφωνο, με το ένα χέρι στη λεκάνη και το άλλο στο σχοινί. Τρίτο χέρι δεν έχουν αλλά αν είχαν θα κρατούσε το μπιμπερό ή την κουτάλα πάνω από την κατσαρόλα. Δύο διαφορετικοί άνθρωποι στην καθημερινότητά τους που όμως, στην ουσία, η μία είναι η αντανάκλαση της άλλης. Τόσο μοιάζουν. Βιάζονται να δηλώσουν ευτυχισμένες και πόσο καλά είναι, που έχουν ένα σύζυγο να τις φροντίζει ώστε να μη λείψει τίποτα, περισσότερο για να το ακούνε οι ίδιες. Βιάζονται να θολώσουν την εικόνα τους στα μάτια του κόσμου μήπως σώσουν κάτι από τη χαμένη αξιοπρέπεια. Εκείνη που εγκατέλειψαν όταν εγκατέλειπαν τους εαυτούς τους, τις ανάγκες τους, την ελευθερία τους, τη φωνή τους... Καταπιεσμένες σε μία καθημερινότητα μονότονη, θλιβερή και μίζερη. Σε μια ρουτίνα εγκεφαλικού, σωματικού και ψυχικού βιασμού που ονόμασαν ζωή, έτσι από συνήθεια.