Οι Θάλεια Κουνούνη και Μαρία Κωνσταντούρου για τα "Χωρίς εσένα" και "Δεν υπήρξα ποτέ"

Το ερωτηματολόγιο Ριντ Φερστ για τα νέα βιβλία.

Ή αλλιώς, όχι μόνο το ερωτηματολόγιο του Προυστ.

Οι συγγραφείς έχουν μία μέρα για να απαντήσουν τις ερωτήσεις της λίστας προκειμένου να γνωρίσουμε το νέο τους -τις περισσότερες φορές ακυκλοφόρητο- βιβλίο. Οι ερωτήσεις έχουν γραφτεί εξ ολοκλήρου από εμένα. Εκείνοι ευθύνονται για τις απαντήσεις και μόνο. Κι εσείς για τις εντυπώσεις.

Πως σας ήρθε η ιδέα;

Θ.Κ., Μ.Κ.: Ήμαστε μαζί και λέγαμε για τους ήρωες των βιβλίων που γράφαμε. Βιβλία τα οποία τώρα αναγκαστικά έχουν παγώσει. Είδαμε πως κάπου κάποιοι χαρακτήρες ταίριαζαν και είπαμε πως δεν θα ήταν άσχημα ένας ήρωας από ένα βιβλίο της μίας να υπήρχε και στης άλλης. Όχι απαραίτητα οι πρωταγωνιστές. Εκεί γεννήθηκε η πρώτη ιδέα. Να γράφαμε δύο βιβλία που με κάποιο τρόπο να συνδέονταν. Το συνεχίσαμε λέγοντας «και γιατί όχι δύο πρωταγωνιστές, η ζωή του ενός στο ένα βιβλίο και η ζωή του άλλου στο άλλο;» Αφήσαμε την αρχική μας σκέψη να ταξιδέψει ελεύθερα. Όπως λέμε και στο εισαγωγικό μας σημείωμα στα βιβλία, ήταν μία απλή ιδέα συνεργασίας που μέσα από συνεχόμενες εμπνεύσεις εξελίχθηκε σε ένα λογοτεχνικό παζλ. Ξεφύγαμε από την προοπτική μιας κοινής αρχής και ενός κοινού τέλους για τα δύο βιβλία. Δεν έγραψε καμία από εμάς απλά την ιστορία του ήρωα της. Κινηθήκαμε ταυτόχρονα χωρίς επαναλήψεις, δώσαμε κομμάτια της παράλληλης πορείας τους μέσα από δεκάδες διαφορετικές ματιές και σήμερα έχουμε στα χέρια μας το αποτέλεσμα της Παράλληλης Λογοτεχνίας.

Που γράψατε το βιβλίο σας;

Μ.Κ., Θ.Κ.: Η κάθε μία στο δικό της χώρο, και φυσικά ηλεκτρονικά. Τα αρχεία και των δύο υπήρχαν σε ένα κοινό λογαριασμό του Dropbox για να υπάρχει άμεση πρόσβαση.

Πόσο χρόνο σας πήρε η συγγραφή;

Θ.Κ., Μ.Κ.: Όλη η διαδικασία μάς πήρε περίπου ένα χρόνο και κάτι.

Πως θα χαρακτηρίζατε το βιβλίο σας με δυο λόγια;
Μ.Κ., Θ.Κ.: Θα απαντήσουμε μαζί και αυτήν την ερώτηση γιατί και τα δύο βιβλία τα θεωρούμε ένα. Το βιβλίο μας. Με μία λέξη, πρωτοποριακό.

Θέλετε να μας δώσετε μια περιγραφή;

Θ.Κ., Μ.Κ.: Το «Χωρίς εσένα» περιγράφει τη ζωή μίας γυναίκας. Το «Δεν υπήρξα ποτέ» τη ζωή ενός άντρα. Είναι δύο άγνωστοι που η ζωή τους φέρνει κοντά. Κι έπειτα τους απομακρύνει. Για να τους ξαναφέρει κοντά και να τους χωρίσει πάλι. Μέχρι το τέλος όπου θα συμβεί το οριστικό σμίξιμο ή ο τελεσίδικος χωρισμός. Μέσα από τα δύο βιβλία παρουσιάζονται οι συναντήσεις τους, πώς βλέπει ο ένας τον άλλο και φυσικά τι πιστεύει ο ένας για τον άλλο. Ενώνοντας τις εικόνες και από τα δύο βιβλία μαθαίνεις την πραγματική αλήθεια. Οι τίτλοι τους είναι απόλυτα συνδεδεμένοι με την όλη ιδέα. Χωρίς το ένα το άλλο δεν υπάρχει.

Τι αγαπήσατε περισσότερο σε αυτό το βιβλίο;
Θ.Κ.: Την όλη διαδικασία της συνεργασίας μου με τη Μαίρη. Ήταν κάτι μαγευτικό!
Μ.Κ.: Πραγματικά, ήταν μια απίστευτη, απίθανη, αξέχαστη συνεργασία!

Ποιος είναι ο πιο αγαπημένος σας ήρωας και γιατί;
Μ.Κ.: Προσωπικά τους αγάπησα όλους τους βασικούς ήρωές μας. Ακόμα και αυτούς που για τους αναγνώστες θα μείνουν σαν μια αντιπαθητική ανάμνηση. Ίσως επειδή όλοι τους ήταν άνθρωποι πραγματικοί. Εννοώ, με ευαισθησίες αλλά και αδυναμίες, με καλές και κακές στιγμές. Εγωιστές και ευάλωτοι ταυτόχρονα. Όπως όλοι μας, άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο.
Θ.Κ.: Εγώ ξεχώρισα κάποιον. Αλλά δε λέω ούτε όνομα ούτε το γιατί για να μην προδώσω την πλοκή.

Τι προσφέρει αυτό το βιβλίο στον αναγνώστη, βιβλιόφιλο ή βιβλιοφάγο;
Θ.Κ.: Εκτός από τη γνωστή απόλαυση που προσφέρει τις περισσότερες φορές ένα βιβλίο, σίγουρα μία πρωτόγνωρη εμπειρία. Επιπλέον, πιστεύω πως από τη γραφή της παράλληλης, και από τα δύο βιβλία, βγαίνουν κάποιοι τίτλοι μηνυμάτων γενικά για τη ζωή.
Μ.Κ.: Ναι, έτσι είναι. Και να προσθέσω περισσότερο αναλυτικά πως ο αναγνώστης θα νιώσει ένταση, αγωνία, περιέργεια, συμπόνια, θυμό και τέλος την κάθαρση που όλοι αναζητάμε.

Ποια είναι η μεγαλύτερη αγωνία σας;
Μ.Κ.: Να προλάβω να δώσω στα παιδιά μου όλα όσα χρειάζονται για τη ζωή τους. Και δεν επικεντρώνομαι σε υλικά αγαθά.
Θ.Κ.: Το απρόσμενο κακό.

Φοβάστε...
Θ.Κ.: Επίσης το απρόσμενο κακό.
Μ.Κ.: Οτιδήποτε κακό, έστω κι αν δεν είναι απρόσμενο.

Αγαπάτε...
Μ.Κ.: Την ειλικρίνεια και τη μαχητικότητα.
Θ.Κ.: Το δίκαιο και την ίδια την αγάπη.

Ελπίζετε...
Μ.Κ.: Πως θα καταφέρουμε ώστε να αλλάξει η μαυρίλα που μας περιτριγυρίζει, πως θα λιγοστέψουν τα δάκρυα των ανθρώπων και πως θα ανακαλύψουμε τις αληθινές χαρές και το πραγματικό νόημα της ζωής.
Θ.Κ.: Για μένα, ελπίζω και εύχομαι να διατηρήσω αυτά που ήδη έχω. Και σίγουρα ένα υγιές και ευτυχισμένο μέλλον για όλο τον κόσμο. Κλισέ απάντηση, όμως έτσι δεν είναι;

Θέλετε...
Θ.Κ.: Κάποια στιγμή να μου δοθούν απαντήσεις σε δεκάδες αναπάντητα ερωτήματά μου.
Μ.Κ.: Εγώ, αντιθέτως, θα ήθελα να μην πάψω ποτέ να έχω ερωτήματα και απορίες.
Θ.Κ.: Σωστή η Μαίρη. Αν απαντηθούν όλα τότε ένα μέρος της ύπαρξής μας ακυρώνεται. Γι' αυτό ας μην απαντηθούν όλα. Τουλάχιστον όχι πολύ πριν φύγουμε από τη ζωή.

Ποιοι αναγνώστες θα λατρέψουν αυτό το βιβλίο;
Θ.Κ.: Προσωπικά δεν έχω κατηγοριοποιήσει ποτέ τους αναγνώστες. Ίσως γιατί κι εγώ διαβάζω τα πάντα που ελκύουν το ενδιαφέρον μου. Οπότε, θα το διαβάσουν οι αναγνώστες που θα βρουν την Παράλληλη ιδέα ενδιαφέρουσα.
Μ.Κ.: Συμφωνώ απόλυτα. Έτσι κι αλλιώς, ποτέ δεν έβαλα ετικέτες σε κανέναν.

Γιατί πρέπει να το διαβάσουμε;
Θ.Κ.: Δεν πρέπει να το διαβάσει κανείς. Δεν επιβάλλεται. Η αλήθεια όμως είναι πως περιμένω από τους αναγνώστες που θα το διαβάσουν να το προτείνουν και σε άλλους θέτοντας όμορφα επιχειρήματα. Αυτό θα με έκανε πολύ χαρούμενη.
Μ.Κ.: Εννοείται πως δεν υπάρχει κανένα «πρέπει». Θα το διαβάσουν όσοι θελήσουν να γνωρίσουν μία καινούργια ιδέα συγγραφής.

Γιατί δεν πρέπει;
Μ.Κ.: Όπως δεν  υπάρχει «πρέπει», έτσι ακριβώς δεν μπορεί να υπάρξει και «δεν πρέπει».
Θ.Κ.: Αλήθεια, Τζένη μου, περιμένεις να απαντήσω σε μια τέτοια ερώτηση;

Που/πως μπορούμε να βρούμε το βιβλίο σας;
Μ.Κ., Θ.Κ.: Στα περισσότερα βιβλιοπωλεία Ελλάδας και Κύπρου.

Που μπορούμε να βρούμε εσάς;
Θ.Κ., Μ.Κ.: Συνήθως σε διάφορες Εκθέσεις Βιβλίου.

Ποιο χρώμα του ταιριάζει;
Μ.Κ.: Κόκκινο του πάθους Γκρίζο του μυστηρίου Μαύρο της απόγνωσης Πράσινο της ελπίδας...
Θ.Κ.: Αυτό που θα του βάλει ο αναγνώστης.

Ποια μουσική;
Θ.Κ.: Το τραγούδι της Δήμητρας Γαλάνη «Θα σ' αγαπώ».
Μ.Κ.: Εγώ θα έλεγα εκείνο που ερμηνεύει ο Γιάννης Κότσιρας με τίτλο «Να 'φευγα».

Ποιο άρωμα;
Θ.Κ.: Άρωμα γαρδένιας φυσικά.
Μ.Κ.: Αναμεμιγμένο με εσάνς ευκαλύπτου...

Ποιο συναίσθημα;
Θ.Κ.: Αχ, είναι τόσα πολλά... Θα πω με λίγα λόγια το συναίσθημα του να γίνεσαι με τον άλλον «ένα»!
Μ.Κ.: Εκείνο της αγάπης. Με όλα της τα πρόσωπα.

Αν δεν ήταν βιβλίο, τι θα μπορούσε να είναι;
Θ.Κ., Μ.Κ.: Δύο παράλληλα σήριαλ.

Αν δεν ήσασταν συγγραφέας τι θα μπορούσατε να είστε;
Μ.Κ.: Μεταφράστρια (που είμαι έτσι κι αλλιώς), βιβλιοθηκάριος ή απλή πωλήτρια βιβλιοπωλείου. Οτιδήποτε έχει σχέση με βιβλία.
Θ.Κ.: Μα δεν είμαι μόνο συγγραφέας. Όσον αφορά τις καλλιτεχνικές μου ανησυχίες αν τις είχα χωρίς την ικανότητα να γράφω, σίγουρα θα έβρισκα έναν άλλο τρόπο να τις εκφράσω. Μουσικά ίσως. Μπορώ να σου πω πάντως με σιγουριά πως δεν θα ήμουν ποτέ ζωγράφος. Πιο άθλια σ' αυτό το είδος, πεθαίνεις.

Ποιον συγγραφέα διαβάζετε ανελλιπώς;
Θ.Κ.: Το «ανελλιπώς» γενικά είναι μία λέξη που λόγω χρόνου με ταλαιπωρεί αφάνταστα. Συγκεκριμένα για το βιβλίο, επειδή επιδιώκω να διαβάζω και καινούργιους συγγραφείς στο χώρο, δεν καταφέρνω πάντα να διαβάζω όλα τα έργα αγαπημένων μου συγγραφέων. Ας μη μιλήσουμε για τα αδιάβαστα που έχω στη βιβλιοθήκη μου...
Μ.Κ.: Ανελλιπώς κανέναν. Είναι τόσο πολλοί αυτοί που μου αρέσουν, τόσοι οι καινούριοι που θέλω να γνωρίσω και τόσα πολλά να αδιάβαστα που με περιμένουν, που δε θα προλάβαινα να επικεντρωθώ σε κάποιους συγκεκριμένα.

Σας έχει επηρεάσει άλλος συγγραφέας στον τρόπο που γράφετε ή σκέφτεστε ή ζείτε; Ποιος/ποιο βιβλίο;

Θ.Κ.: Εννοείται. Μέσα από το διάβασμα γαργαλάς τις σκέψεις σου και διαμορφώνεις αρκετές απόψεις σου. Και σίγουρα αυτό επηρεάζει και ως ένα βαθμό τον τρόπο που ζεις. Όσον αφορά τον τρόπο που γράφω δεν αισθάνομαι πως επηρεάστηκα συγκεκριμένα από κάποιον συγγραφέα. Πιστεύω όμως πως υπάρχει η πιθανότητα υποσυνείδητα κάτι που έχω θαυμάσει πολύ με μία μικρή διαφοροποίηση να το έκανα κομμάτι μου. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως ένας συγγραφέας γίνεται καλύτερος μέσα από την ανάγνωση σπουδαίων βιβλίων.

Αυτό που μπορώ όμως να σου πω με σιγουριά είναι πως όταν διαβάσω ένα πολύ καλό βιβλίο, γεμίζω από όρεξη και με τρώει το χέρι μου να γράψω το επόμενο δικό μου.

Μ.Κ.: Στον τρόπο που σκέφτομαι και κατ’ επέκταση στον τρόπο που ζω, ο Μπουσκάλια με το «Να ζεις, να αγαπάς, να μαθαίνεις» και ο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ με τον Μικρό του Πρίγκιπα. Στον τρόπο που γράφω, δε νομίζω. Τουλάχιστον όχι συνειδητά, όχι στην ώριμη ηλικία μου. Ίσως κάποιος από τους συγγραφείς που διάβαζα στην εφηβεία μου. Ίσως και όλοι τους μαζί. Πάντως δε θεωρώ πως ανήκω σε κάποια συγκεκριμένη «σχολή».

Οι ήρωές σας μπορούν να σας κατευθύνουν ή εσείς και μόνο ορίζετε την συνέχεια και τις τύχες τους;

Μ.Κ.: Οι ήρωές μου μοιάζουν με τα παιδιά μου. Τους γεννώ, τους εμφυσώ τα χαρακτηριστικά που θέλω και κάποια στιγμή είτε τους αφήνω είτε διεκδικούν οι ίδιοι να πάρουν τις ζωές τους στα χέρια τους. Πολλές φορές τυχαίνει να έχουμε τα ίδια όνειρα, τις ίδιες προσδοκίες. Άλλοτε με αγνοούν και ακολουθούν τους δικούς τους ορίζοντες.

Θ.Κ.: Ποιο έγινε πρώτα, η κότα ή το αυγό; Κάτι τέτοιο. Ξεκινώ να γράφω έχοντας στο μυαλό μου τη σκιαγράφηση τους και στην πορεία μου ξεφεύγουν. Εγώ όμως δεν κρύβομαι και πάλι πίσω από αυτό; Αν και η αλήθεια είναι πως πολλές φορές νιώθω να μεταμορφώνομαι και να ξεφεύγω από τον πραγματικό μου εαυτό.

Τι χρειάζεται κάποιος για να γράψει; Φαντασία ή εμπειρία;

Θ.Κ.: Για μένα πρώτο δεδομένο είναι να μπορεί να γράψει καλά. Η φαντασία σίγουρα είναι δυνατό στοιχείο, αλλά χωρίς την ικανότητα να την αποτυπώσεις όμορφα στο χαρτί ακυρώνεται. Ποιος είχε πει… ένας κακός μουσικός με ένα πανάκριβο βιολί δεν θα βγάλει μελωδικούς ήχους. Ένας καλός μουσικός μπορεί ακόμα κι ένα παλιό και φτηνό βιολί να το κάνει να κελαηδάει. Φανταστείτε τώρα τι γίνεται με τον συνδυασμό, φαντασίας και καλής γραφής.

Μ.Κ.: Συμφωνώ απόλυτα με τη Θάλεια. Φαντασία ναι, εμπειρία σίγουρα, αλλά πάνω από όλα καλό χειρισμό της γλώσσας μας.

Τι καθορίζει την επιτυχία σε ένα βιβλίο;

Θ.Κ.: Πολλοί παράγοντες και ειλικρινά με τα σημερινά δεδομένα δεν είμαι σίγουρη πόση δύναμη έχει ο καθένας. Ένα καλό βιβλίο θέλει και την κατάλληλη προώθηση. Και αυτά τα δύο χωρίζονται σε πολλές κατηγορίες. Κι εδώ να πω πως εξαρτάται και τι θεωρεί κανείς επιτυχία. Να διαβαστεί το βιβλίο του από χιλιάδες κόσμο ακόμα και αν δεν αρέσει στους περισσότερους, να το λατρέψουν οι περισσότεροι που θα το διαβάσουν ακόμα κι αν είναι λίγοι ή απαραίτητα και τα δύο;

Μ.Κ.: Όντως μπερδεμένη ερώτηση. Ή μήπως η απάντηση είναι αυτή που μπερδεύει; Προσωπικά θεωρώ επιτυχημένο ένα βιβλίο όταν παραμένει αποτυπωμένο στο μυαλό και στην ψυχή του αναγνώστη του πολύ καιρό μετά αφότου το έχει τελειώσει. Όταν έχει καταφέρει να «ερεθίσει» τον νου και την καρδιά του. Και προϋπόθεση γι’ αυτό θεωρώ πως είναι μια δυνατή ιστορία με δυνατά μηνύματα ζωής.

Τι την αποτυχία;
Θ.Κ.: Ισχύει το πρώτο σκέλος της απάντησης που έδωσα και για την επιτυχία.
Μ.Κ.: Απαντώντας και πάλι σε προσωπική βάση, αποτυχημένο θεωρώ ένα βιβλίο με χλιαρή πλοκή, επαναλαμβανόμενες και «τραβηγμένες» σκηνές, κακή γραφή και επιδερμικές αναλύσεις.

Η βιβλιοφαγία είναι/μπορεί να γίνει κατάχρηση;
Θ.Κ.: Εγώ όμως θα απαντήσω γενικά, πως σε όλα τα πράγματα στη ζωή μας χρειάζονται ισορροπίες. Αν χάνεις συνεχώς πολύτιμες στιγμές με τους γύρω σου χωμένος σε ένα βιβλίο, τότε ναι, αυτό λέγεται κατάχρηση.
Μ.Κ.: Τα πάντα μπορούν να φτάσουν στα όρια της κατάχρησης, ακόμα και η βιβλιοφιλία. Είναι όμορφα τα φανταστικά ταξίδια που μπορεί κανείς να κάνει μέσα από τις σελίδες ενός βιβλίου, φτάνει να θυμάται να ζει και την πραγματική ζωή σε όλες τις διαστάσεις της.

Ποιον τίτλο βάζετε στο βιβλίο της ζωής σας;

Θ.Κ.: Δεν θα ήθελα ποτέ η ζωή μου να γίνει βιβλίο κι έτσι δεν βάζω τίτλο. Εύχομαι να είμαι πάντα ένας απλός κομπάρσος στη ζωή που κανείς άγνωστος να μην ασχοληθεί μαζί μου. Εννοώ θέλω να ζήσω τα πιο απλά, ταυτόχρονα όμως τόσο σπουδαία, που θα αφήνουν τους άλλους, πέραν τους δικούς μου ανθρώπους, αδιάφορους. Αυτό φυσικά δεν ισχύει για το έργο μου. Αυτό ναι, θα ήταν ψέμα αν δεν παραδεχόμουν πως θέλω και εύχομαι να το γνωρίσουν όσοι περισσότεροι γίνεται.

Μ.Κ.: Εμένα μου έρχονται στο μυαλό αρκετοί τίτλοι που θα μπορούσα να βάλω -κάποιοι ίσως λιγάκι μελό, αλλά οι περισσότεροι διανθισμένοι με μπόλικο χιούμορ- όμως έτσι θα ήταν σαν να αποκάλυπτα την ιστορία της ζωής μου, σωστά; Γι’ αυτό θα αρκεστώ σε μία μόνο λέξη: «Αλήθεια» Επειδή όλα όσα βίωσα, καλά ή κακά, ήταν πέρα για πέρα αληθινά. Και επειδή κατάφερα να παραμείνω κι εγώ αληθινή.

Τα εξώφυλλα των βιβλίων "Δεν υπήρξα ποτέ" και "Χωρίς εσένα" και φωτογραφίες πορτραίτο από το προσωπικό αρχείο των Μαρίας Κωνσταντούρου και Θάλειας Κουνούνη

Θ.Κ.: Κι επειδή βλέπω πως τελειώσαμε, Τζένη μου, να σε ευχαριστήσω πάρα πολύ και να σου ευχηθώ ό,τι καλύτερο στη ζωή σου. Πάντα γερή κι ευτυχισμένη.

Μ.Κ.:Επίσης, μιας και μου έγινε συνήθεια να λειτουργώ παράλληλα με τη Θάλεια, θέλω κι εγώ με τη σειρά μου, Τζένη μου, να σε ευχαριστήσω για τη φιλοξενία και την όμορφη κουβεντούλα μας. Να είσαι πάντα καλά και να μη χάσεις ποτέ το λαμπερό χαμόγελό σου.

Το ερωτηματολόγιο Ριντ Φερστ διανέμεται αποκλειστικά από το koukidaki και αφορά νέες κυκλοφορίες βιβλίων.

Θέλετε να διαβάσετε περισσότερα; Επιλέξτε την ετικέτα Ριντ Φερστ.

Θέλετε να απαντήσετε στο ερωτηματολόγιο; Ακολουθήστε τον σύνδεσμο.

¤

Δείτε επίσης: Διαβάζοντας τα βιβλία της Παράλληλης Λογοτεχνίας.