koukidaki: «Φτάνει ο αναγνώστης να έχει τα μάτια της ψυχής του ανοιχτά», Μαρία Πέττα

Αλήθεια, πως γράφονται τα βιβλία;
Η ερώτηση που κάποτε μου έκανε ένα μικρό παιδί ξαναήρθε στο μυαλό μου όσο διάβαζα την συνέντευξη που ακολουθεί με αφορμή το νέο της μυθιστόρημα "Εκεί που τελειώνουν τα όνειρα". Περισσότερο πρόκειται για μια εξομολόγηση φορτωμένη λάθος μνήμες επειδή δεν έπρεπε να υπάρχουν μέσα στο μυαλό της, που όμως τη γέμισαν με πολύτιμες εμπειρίες, τη δίδαξαν και αποτέλεσαν τον καμβά πάνω στον οποίο δομήθηκε τούτη την ιστορία. Ένα βιβλίο, λοιπόν, που ορίζεται ως μυθοπλασία αλλά η ύπαρξή του δεν οφείλεται σε μια ιστορία βγαλμένη από την αχαλίνωτη φαντασία της συγγραφέως του. Αντίθετα, γεννήθηκε από -και αφορά- πραγματικές εικόνες, εμπειρίες και συναισθήματα.

Παρακάτω, μπορείτε να διαβάσετε τα βασικότερα σημεία της συνέντευξης που έδωσε η Μαρία Πέττα στο ηλεκτρονικό περιοδικό Αnazitiseis.

Μετά τη "Συνοδεία των ψυχών", ήρθε η νέα σου δουλειά: Εκεί που τελειώνουν τα όνειρα. Πόσο σου πήρε η συγγραφή του βιβλίου;

Μ.Π.: Η γραφή μου πήρε περίπου ένα χρόνο, όμως η έρευνα όσο αφορά τα σωφρονιστικά ιδρύματα διήρκησε περίπου 10 μήνες πριν αποφασίσω να γράψω. Πέρα από τις προσωπικές μου εμπειρίες ένιωσα πως έπρεπε να μάθω ακόμα περισσότερα έτσι ώστε να καλύψω όλα όσα συμβαίνουν πίσω απ' τα τείχη, όχι μόνο στην Κύπρο αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο.

Τι ήταν εκείνο που σε ενέπνευσε να το γράψεις και τι εννοείς προσωπικές εμπειρίες;

Μ.Π.: Καταρχήν να σας πω ότι η ζωή καμιά φορά φέρνει τα πάνω κάτω και σίγουρα είμαι της άποψης πως όλα γίνονται για κάποιο λόγο. Πίσω από κάθε τι που συμβαίνει στη ζωή μας υπάρχει ένας ισχυρός σκοπός, άσχετα αν τη στιγμή που συμβαίνει αυτό εξυπηρετεί τις άρρωστες ανάγκες κάποιων άλλων. Πριν από τρία χρόνια, τη στιγμή που περίμενα την έκδοση του πρώτου μου βιβλίου «Η συνοδεία των ψυχών» και ήμουν στην ανυπόμονη θέση που βρίσκεται ένας/μία συγγραφέας συνέβηκε κάτι το οποίο με ταρακούνησε. Που δεν μ' άφησε να χαρώ την έκδοση του βιβλίου μου, αφού κάποια άλλα πιο συνταρακτικά γεγονότα σημάδεψαν τόσο πολύ τη ζωή μου ώστε κάποια πράγματα, παρόλο που ήταν ουσιώδη, να μπουν σε δεύτερη ακόμα και τρίτη μοίρα. Με έκανε να δω τη ζωή με άλλα μάτια, να καταλάβω πως τίποτα στη ζωή δεν είναι δεδομένο και πως εμείς οι απλοί άνθρωποι μπορεί κάποια στιγμή να γίνουμε μαριονέτες σε χέρια που δεν έχουν έλεος.
Για κάποιο λόγο φαίνεται πως έπρεπε να ζήσω κι εγώ πίσω απ' τα τείχη. Να περάσω τον μεγαλύτερο εξευτελισμό στη ζωή μου. Να δω, να αγγίξω, να μυρίσω τον δύσοσμο αέρα της φυλακής.
Βγαίνοντας όμως η ψυχολογική μου κατάσταση δεν ήταν η καλύτερη. Καταρχήν έφυγα από το σπίτι μαζί με την οικογένειά μου κι «απομονώθηκα» αλλάζοντας περιοχή, συνήθειες, ζωή, με αποτέλεσμα να ταλαιπωρηθούν μαζί με μένα ο σύζυγος και τα παιδιά μου. Μακριά από όλους. Στην ουσία δεν μπορούσα να συνεχίσω να ζω με τους ίδιους ρυθμούς και τον ίδιο τρόπο που ζούσα προηγουμένως. Όλο αυτό μου είχε στοιχίσει. Ντρεπόμουν. Είχα κρυφτεί πίσω απ την ηρωίδα του μυθιστορήματος μου θέλοντας να γράψω όλα όσα έζησα και όλα όσα έζησαν άλλοι, εμπειρίες που πονάνε, που μένουν χαραγμένες με ανεξίτηλο μελάνι στην ψυχή μας.
Μου πήρε τρία χρόνια να καταλάβω πως δεν έφταιγα και πως δεν είχα λόγο να ντρέπομαι. Το κατάλαβα με την ολοκλήρωση του βιβλίου. Έπρεπε να γράψω αυτό το βιβλίο. Ήταν έμπνευση μα και καθήκον. Ο κόσμος πρέπει να ξέρει τι συμβαίνει στις φυλακές.

Πες μας λίγα λόγια για την υπόθεση.

Μ.Π.: Αφορά μια κοπέλα η οποία καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη για τη δολοφονία της αδερφής της. Το βιβλίο μιλά για τη ζωή της ηρωίδας μέσα και έξω από τη φυλακή.

Ποια είναι τα μηνύματα που θέλεις να περάσεις στους αναγνώστες;

Μ.Π.: Τα μηνύματα είναι πάρα πολλά. Φτάνει ο αναγνώστης να έχει τα μάτια της ψυχής του ανοιχτά ώστε να μπορέσει να λάβει όλα τα μηνύματα που αφήνει αυτό το βιβλίο. Έχει γραφτεί μόνο για ένα σκοπό, να δούμε όλοι τι υπάρχει πέρα από τα όρια της πραγματικότητας που ζούμε. Ειδικά για έναν αθώο που ξαφνικά γκρεμοτσακίζεται η ζωή του, τι αισθάνονται αυτοί που περιμένουν έξω. Το κυριότερο, όταν βγει απ' την κόλαση είναι πια ο ίδιος άνθρωπος;

Το θέμα είναι σκληρό αλλά απόλυτα ρεαλιστικό. Η αδικία βασιλεύει στην υπόθεση. Ποια είναι η γνώμη σου για όλα όσα συμβαίνουν στα σωφρονιστικά ιδρύματα;

Μ.Π.: Αυτήν την ερώτηση θα έπρεπε να μας την απαντήσουν η διευθύντρια των φυλακών ή η επίτροπος διοικήσεως. Μέσα από το μυθιστόρημα περιγράφω όλα όσα συμβαίνουν μέσα στις φυλακές, αρχίζοντας απ' τα δικαστήρια. Ας κρίνει και ας απαντήσει ακόμα κι ο απλός κόσμος που θα διαβάσει αυτό το βιβλίο.
Μόνο κάποιες ερωτήσεις θέλω να θέσω στον εντιμότατο δικαστή που εκδίκασε την υπόθεσή μου. Γιατί με δίκασε προσφωνώντας την ποινή μου σε μέρες και όχι σε μήνες; Ο νόμος είναι ίδιος για όλους; Απ' όσο ξέρω όταν καταδικάστηκα ήμουν η πρώτη και πιθανών η τελευταία που καταδικάστηκε σε φυλάκιση για ένα τέτοιο παράπτωμα, αφού τα τελευταία τρία χρόνια δεν έχει καταδικαστεί άλλο άτομο για τον ίδιο λόγο που καταδικάστηκα εγώ. Γιατί ανάφερε στο δικαστήριο πως αν δεν μπορεί ο σύζυγος να αναλάβει τα παιδιά να τα αναλάβει το γραφείο ευημερίας; Πως και δεν συμφώνησαν μαζί του οι υπόλοιποι δικαστές, όταν έμαθαν τι έγινε; Γιατί μ' έστειλε φυλακή αφού δεν υπάρχει χώρος φιλοξενίας και μ' ανάγκασαν να κοιμάμαι στο ίδιο δωμάτιο με άτομα τα οποία καταδικάστηκαν για φόνο; Και μια τελευταία ερώτηση στον υπάλληλο του immigration. Γιατί είπε ψέματα ότι βρήκε την κοπέλα να καθαρίζει στην αυλή, ενώ στην πραγματικότητα χτύπησε την πόρτα λέγοντας ψέματα πως ήταν ο άνθρωπος που έφερνε νερό για το ψυγείο; Γιατί μπήκε χωρίς ένταλμα στο σπίτι μου;

Τι νομίζεις ότι φταίει η διοίκηση ενός κράτους ώστε να μην μπορούν να τηρούν τους νόμους και τις διαδικαστικές διαδικασίες έτσι ώστε να βλέπουμε να υπάρχει τριγύρω τόση παραπλάνηση και τόση ασυνεννοησία;

Μ.Π.:Φταίει το γεγονός πως όλα γίνονται κατά το πως βολεύει ή συμφέρει τον καθένα. Η διοίκηση του κράτους απαρτίζεται από ανθρώπους, ακόμα κι αν υπήρχαν ρομπότ θα τα ρύθμιζαν έτσι ώστε να εξυπηρετούν τους σκοπούς τους. Δυστυχώς δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι, είναι αδύνατον, αν μπορούσε να γίνει κάτι τότε δε θα υπήρχαν αδικίες. Όλοι αυτοί που έχουν μια θέση μπορούν να παίρνουν αποφάσεις χωρίς να πρέπει να λογοδοτήσουν σε κανέναν εκτός κι αν γίνει κάποιο σκάνδαλο και μάθει κάτι ο κόσμος, (πράγμα σπάνιο για ευνόητους λόγους) αν όχι τότε συνεχίζουν ακάθεκτοι.

Τι θα άλλαζες στις φυλακές αν ήταν στο δικό σου χέρι...

Μ.Π.: Πρώτα απ' όλα θα άνοιγα τις πύλες. Θα άφηνα αυτούς που καταδικάστηκαν άδικα ακόμα κι αυτούς που πάσχουν από αρρώστιες να βγουν έξω. (Ένας άρρωστος άνθρωπος ο οποίος υποφέρει από φρικτούς πόνους και η υγεία του δεν του επιτρέπει να βρίσκεται στη φυλακή, αφού δεν μπορούν να του παρέχουν αυτά που χρειάζεται για να επιβιώσει, τότε η κράτησή του είναι παράνομη.) Σίγουρα αυτή η κίνηση θα άδειαζε τις περισσότερες πτέρυγες και δε θα υπήρχε συνωστισμός. Μετά θα ασχολούμουν με τα κτίρια, τη διαρρύθμιση. Δεν γίνεται στο ίδιο κελί που φιλοξενείται κάποιος ο οποίος καταδικάστηκε για φόνο να φιλοξενείται και κάποιος ο οποίος καταδικάστηκε για μια μικρή παρανομία. Έχουν μπερδέψει το έγκλημα με την παρανομία. Να βάλουν ξεχωριστά ακόμα και όλους όσοι πάσχουν από αφροδίσια νοσήματα, ακόμα κι αυτούς που είναι ψυχικά διαταραγμένοι. Μετά θα έδιωχνα όλους τους διεφθαρμένους υπαλλήλους. Θα φρόντιζα να μην υπάρχουν μουσουλμάνοι στα μαγειρεία. Είναι γνωστό πως οι μουσουλμάνοι όταν πηγαίνουν τουαλέτα πλένονται με νερό αντί να σκουπίζονται με χαρτί. Στη φυλακή δυστυχώς δεν υπάρχουν μπιντέδες, οπότε χρησιμοποιούν μπουκάλια με νερό και τρίβονται με τα χέρια τους. Όταν τελειώνουν επιστρέφουν στο πόστο τους χωρίς να περάσουν από τις βρύσες να πλυθούν με σαπούνι επειδή αισθάνονται καθαροί. Εδώ θα ήθελα να ρωτήσω τους αρμόδιους αν οι ίδιοι καταδέχονται να φάνε απ' τα χέρια αυτών των ανθρώπων, δεν είναι θέμα ρατσισμού, αλλά θέμα υγιεινής. Δεν θα επέτρεπα να εξευτελίζουν με τους τρόπους τους τους ανθρώπους κατά την εισαγωγή τους, τη στιγμή που υπάρχουν μηχανήματα ανίχνευσης. Ό,τι απαγορευμένο περνάει μέσα στις φυλακές, δεν τα προμηθεύουν οι φυλακισμένοι στους φυλακισμένους αλλά οι φύλακες. Αυτούς πρέπει να ξεντύνουν κι αυτούς να υποτιμούν μ' αυτόν τον τρόπο. Κι άλλα πολλά θα μπορούσα να έκανα... αλλά δυστυχώς δεν μπορώ...