Femme Fatale και Film Noir (η ζωή με τον ντετέκτιβ Sam Spade, τον Philip Marlowe και τα άλλα «σκληρά» παιδιά)
Με την έναρξη του 2ου Παγκοσμίου πολέμου η χρυσή εποχή του αστυνομικού μυθιστορήματος σιγά σιγά εξασθενεί, σε καμία περίπτωση όμως δεν χάνεται (πως θα μπορούσε άλλωστε, αφού η κυρία που σηματοδότησε την έναρξη της, έγραφε για ακόμα 30 χρόνια μετά τον πόλεμο).
Στην Αμερική οι δύο αυτές δεκαετίες (του '20 και '30) σημαδεύονται από γεγονότα που δεν θα μπορούσαν να αφήσουν αδιάφορους τους αμερικανούς συγγραφείς. Η ποτοαπαγόρευση, ο Αλ Καπόνε και η μαφία, η έξαρση των ναρκωτικών, και η λαθρομετανάστευση, ορίζουν μια νέα γενιά αστυνομικών συγγραφέων, μια νέα γενιά που γράφει ξεδιάντροπα.
Ακόμα κι αυτό που στον τρίτο από τους είκοσι κανόνες του ο Van Dine το είχε απαγορεύσει ξεκάθαρα, αυτό που ανάγκασε την Agatha Christie να γράφει με ψευδώνυμο, το ειδύλλιο, μπαίνει να ταράξει τα νερά της αστυνομικής λογοτεχνίας. Και μπαίνει με τον “χειρότερο” τρόπο· την μορφή της femme fatale, της μοιραίας γυναίκας.
Ακόμα κι αυτό που στον τρίτο από τους είκοσι κανόνες του ο Van Dine το είχε απαγορεύσει ξεκάθαρα, αυτό που ανάγκασε την Agatha Christie να γράφει με ψευδώνυμο, το ειδύλλιο, μπαίνει να ταράξει τα νερά της αστυνομικής λογοτεχνίας. Και μπαίνει με τον “χειρότερο” τρόπο· την μορφή της femme fatale, της μοιραίας γυναίκας.
Οι ήρωες πλέον δεν είναι τόσο απρόσιτοι ερωτικά, οι πλαδαροί κοντόχοντροι ντετέκτιβ γίνονται ψηλοί λεβέντες, που δεν διστάζουν να τα βάλουν με ολόκληρη τη μαφία για τα μάτια μιας ξανθιάς. Πίνουν, ασταμάτητα και ό,τι βρουν, αν και συνήθως προτιμούν μπέρμπον, είναι ακαταμάχητοι στις γυναίκες, αντέχουν τον ανελέητο ξυλοδαρμό και την επόμενη μέρα είναι πάλι έτοιμοι να σκορπίσουν τις σφαίρες τους χωρίς πολύ σκέψη στους κακούς. Και ακριβώς επειδή τίποτα δεν τους φρενάρει ηθικά, οι μέθοδοι τους είναι ανορθόδοξες σε σημείο που και οι αστυνομικές αρχές να τους φέρονται από καχύποπτα έως εχθρικά, με αποτέλεσμα να έχουν κι άλλον έναν αντίπαλο να αντιμετωπίσουν. Συνήθως είναι άφραγκοι, αλλά έχουν μια όμορφη γραμματέα που μόνο το γεγονός ότι είναι ερωτευμένη με τον ήρωα την κρατάει στο γραφείο τους έστω και αφιλοκερδώς. Το hard-boiled police romance γεννιέται και εξαιτίας της γέννησης του ο κινηματογράφος εγκαινιάζει ένα νέο είδος: το film noir.
Ο πρώτος διδάξας, ο Dashiell Hammett, ήταν κι ο ίδιος ιδιωτικός ντετέκτιβ και αλκοολικός. Στα πρώτα του μυθιστορήματα, τον “Κόκκινο Θερισμό” (Red Harvest, 1929) και την “Kατάρα των Ντέην” (The Dain Curse, 1929) κεντρικός χαρακτήρας είναι ο ιδιωτικός ντετέκτιβ Continental Op, ένας χοντρός και μεσήλικας, πανέξυπνος τύπος. Στο αμέσως επόμενο έργο του, το Γεράκι της Μάλτας (The maltese Falcon, 1930) παρουσιάζεται ο ήρωας που στην ουσία θα εγκαινιάσει, όχι μόνο το hard-boiled μυθιστόρημα αλλά και το film noir στον κινηματογράφο. Ο ντετέκτιβ Sam Spade, είναι μάλλον (το επιβεβαιώνει και η κινηματογραφική του ιστορία) ο καλύτερος και πειστικότερος στο είδος του.
Το Γεράκι της Μάλτας είναι ένα αριστούργημα που πραγματεύεται τη διαφθορά και τη βία στις ΗΠΑ την εποχή εκείνη, αλλά είναι κι ένα αριστούργημα από πλευράς απόδοσης δύο πρωτόγνωρων βασικών χαρακτήρων: του πρωταγωνιστή ιδιωτικού αστυνομικού Sam Spade, ένα κάθαρμα και συμφεροντολόγο, που δεν διαφέρει και πολύ από τους εγκληματίες που κυνηγάει, και της Brigid O'Shaughnessy της femme fatale της υπόθεσης, της όμορφης και μοιραίας γυναίκας που μπλέκεται στην ιστορία με συνήθως τραγικά αποτελέσματα, μια ακόμα φιγούρα που θα αναπαραχθεί και θα πουλήσει πολύ στα μετέπειτα αστυνομικά μυθιστορήματα και τον κινηματογράφο.
Οι χαρακτήρες αυτοί αποδόθηκαν ιδανικά σε ένα από τα κλασσικότερα film noir της ιστορίας, από τον Humphrey Bogard και την Mary Astor.
¤ Κάποιος που παρακολουθούσα πήγε στην εξοχή για περίπατο αλλά χάθηκε. Αναγκάστηκα να του δείξω τον δρόμο της επιστροφής.
¤ Κάποτε με κατηγόρησαν άδικα για ψευδομαρτυρία και για να αποφύγω την σύλληψη, αναγκάστηκα τελικά να ψευδομαρτυρήσω.
¤ Το 1917 συνάντησα μια νεαρή κυρία που δεν παρατήρησε ότι η δουλειά μου πρέπει να είναι πάρα πολύ ενδιαφέρουσα.
¤ Η βασική διαφορά ανάμεσα στον ντετέκτιβ του μυθιστορήματος και τον πραγματικό ντετέκτιβ είναι ότι ο πρώτος αντιμετωπίζει συνήθως μια έλλειψη στοιχείων, ενώ ο δεύτερος υπερβολικά πολλά.
Από τις αναμνήσεις ενός Ιδιωτικού ντετέκτιβ, Περιοδικό “Smart Set” 1923. Dashiell Hammett
Τον Sam Spade του Hammett τον μιμήθηκαν (ή τουλάχιστον προσπάθησαν να τον μιμηθούν) πολλοί. Αυτός που τα κατάφερε καλύτερα (και ξεπέρασε κιόλας σε φήμη τον Sam Spade) ήταν ο Philip Marlowe. O εξίσου σκληρός και κυνικός, πλην τίμιος ντετέκτιβ του Raymond Chandler. Ο Marlowe συχνά βρίσκεται τη λάθος στιγμή στο λάθος μέρος. Είναι γοητευτικός όσο και ο Sam Spade και γοητεύεται από τις γυναίκες χωρίς όμως να πέφτει στις παγίδες τους. Η βία και η διαφθορά του Λος Άντζελες τον περικυκλώνει, αλλά αυτός θα τα βάλει με όλους και όλα προκειμένου να μείνει πιστός στις αρχές του. Είναι το νέο είδωλο των film noir της δεκαετίας του ‘40 και του ‘50. Η γραφή του Chandler είναι πιο περιγραφική και πιο κινηματογραφική από τον Hammett. Αυτό είναι και ένα τεράστιο αβαντάζ για τη μεταφορά των γραπτών του στη μεγάλη οθόνη.
Εκτιμώντας τα μυθιστορήματά μου, θα ήταν παράλογο να μην ευχόμουν να ήταν καλύτερα. Αν όμως ήταν εμφανώς καλύτερα, δεν θα είχαν δημοσιευθεί... Μερικοί από μας προσπαθήσαμε σκληρά να ξεφύγουμε από τη συνταγή, αλλά συνήθως μας τσακώνανε και γυρίζαμε ξανά πίσω στη δουλειά.
Η απλή τέχνη του φόνου – Α', Raymond Chandler Μετ. Ανδρέας Αποστολίδης
Η πρώτη του νουβέλα, ο “Μεγάλος ύπνος” (The Big Sleep, 1939) είναι ένα πραγματικό αριστούργημα και η μεταμόρφωση του κινηματογραφικού Sam Spade (Humphrey Bogard) από το Γεράκι της Μάλτας, ως Philip Marlowe, υπήρξε καταλυτική στην απογείωση του έργου του. Καταλυτική ίσως υπήρξε και η εμφάνιση της Lauren Bacall ως femme fatale. Ο Chandler θα γράψει 8 νουβέλες και πολλές μικρές ιστορίες με ήρωα τον Philip Marlowe. Η γραφή του επηρέασε πολλούς γνωστούς συγγραφείς όπως τον Ian Fleming, πατέρα του Bond, του James Bond φυσικά! Μέχρι τον θάνατο του το 1959 συνεργάστηκε με τον μετρ των θρίλερ Alfred Hitchkok αλλά και την Patricia Highsmith στη δημιουργία πολλών ακόμα film noir.
Η τελευταία, δημιούργησε ένα καινούργιο δικό της λογοτεχνικό είδος. Τον λεγόμενο αρνητικό ήρωα. Τα πέντε βιβλία της με ήρωα τον Tom Ripley, έναν αμοραλιστή δολοφόνο χωρίς αναστολές καταφέρνουν να εντυπωσιάσουν το αναγνωστικό κοινό, να της δώσουν διεθνή βραβεία αναγνώρισης και να την κάνουν διάσημη.
Η αστυνομική ιστορία πρέπει να βρει τον εαυτό της μέσα από μια αργή διαδικασία απόσταξης... Κι όμως η αστυνομική ιστορία είναι δύσκολο να γραφτεί καλά. Τα καλά δείγματα της τέχνης αυτής είναι πολύ πιο σπάνια από τα καλά σοβαρά μυθιστορήματα. Και φαίνεται ότι τα μυθιστορήματα δεύτερης ποιότητας επιζούν περισσότερο από τα καλά σοβαρά μυθιστορήματα, μάλιστα ένας τεράστιος αριθμός από ιστορίες που δεν θα έπρεπε να γραφτούν ποτέ, αρνούνται πεισματικά να πεθάνουν... είναι μια πραγματικότητα πολύ ενοχλητική γι αυτό που ονομάζεται κριτική ικανότητα. Πειράζει τους ανθρώπους που την διαθέτουν το γεγονός ότι διεισδυτικά και αξιόλογα έργα της μυθιστοριογραφίας, γραμμένα πριν μερικά χρόνια, είναι τοποθετημένα στο ειδικό ράφι της βιβλιοθήκης με την ένδειξη “Παλιά μπεστ σέλερς” και κανείς δεν τα πλησιάζει, την ίδια στιγμή που ηλικιωμένες κυρίες συνωστίζονται γύρω από το ράφι με τα βιβλία μυστηρίου για να αρπάξουν κάποιο κατασκεύασμα του τύπου “Ο επιθεωρητής Μπουκαλοτσιμπίδας στην επιχείρηση διάσωσης”. Δεν τους αρέσει που τα “πραγματικά σημαντικά βιβλία” έχουν πιάσει σκόνη στον πάγκο των επανεκδόσεων, ενώ το “ο θάνατος φοράει κίτρινες καλτσοδέτες” έχει κυκλοφορήσει σε 50 ή 100 χιλιάδες αντίτυπα σε όλα τα περίπτερα της χώρας...
Η απλή τέχνη του φόνου – Β', Raymond Chandler Μετ. Ανδρέας Αποστολίδης
Το 1931 ο καρτουνίστας Chester Gould σχεδιάζει ένα καρτούν με το όνομα Dick Tracy, έναν αστυνομικό που έδρα του είναι το Σικάγο στην πιο μαύρη του εποχή. Ο Dick Tracy δεν θα διστάσει να τα βάλει με όλους και με όλα σ' αυτά τα 80 χρόνια της θητείας του. Μέχρι και στη Σελήνη έφτασε πολύ πριν πατήσει άνθρωπος εκεί για να τα βάλει με εξωγήινους κακοποιούς.
Ο Shell Scott είναι άλλος ένας σκληροτράχηλος ντετέκτιβ, δημιούργημα του Richard Prather. Η περιπέτεια και το χιούμορ ξεχειλίζουν από τα γραπτά του Prather καθώς ο κακομοίρης ντετέκτιβ του γλυτώνει συνήθως από πυροβολισμούς, μαχαιριές, πνιγμούς σε κάθε βιβλίο μέχρι να αναδειχτεί νικητής απέναντι στους εγκληματίες. Είναι δίμετρος, πρώην πεζοναύτης, με άσπρα μαλλιά σαν βούρτσα και από το 1950 που ξεκίνησαν οι περιπέτειες του μέχρι το 1987 παραμένει ένας τριαντάρης που εκτός από τους εγκληματίες κυνηγάει πάντα τον ποδόγυρο. Αντιπροσωπευτικές ιστορίες του: Οι σφαίρες δεν έχουν όνομα (Everybody had a gun, 1951), Κινούμενος στόχος (The Cockeyed Corpse, 1964), ενώ το 1959 έγραψε σε συνεργασία με τον Stephen Marlowe το Μπελάδες για δύο (Double in Trouble) όπου ο Shell Scott και ο ντετέκτιβ του Marlowe, Chester Drum συνεργάζονται με καταστροφικά, για τις δυτικές ακτές των ΗΠΑ, αποτελέσματα.
Οι Βρετανοί James Chase με το πασίγνωστο No Orchids for Miss Blandish και Edgar Wallace, οι Αμερικανοί Brett Haliday, Harold Masur, Donald Hamilton, Ross McDonald, Jay Bennett και Anthony Boucher συμπληρώνουν ένα ατέλειωτο κατάλογο συγγραφέων αστυνομικών ιστοριών.
Το 1939 ο Άγγλος Eric Ambler γράφει την Μάσκα του Δημήτριου (The Mask of Dimitrios ή και A coffin for Dimitrios) και το αστυνομικό διήγημα παίρνει για άλλη μια φορά διαφορετική πορεία. Ο ήρωας του, ένας Άγγλος συγγραφέας ονόματι Latimer, αντικρύζει στο νεκροτομείο το πτώμα του Δημήτριου Μακρόπουλου, ή Τάλατ ή Ταλάδη, ενός ελληνόφωνου Τούρκου, δολοφόνου, κλέφτη, λαθρέμπορου ναρκωτικών, νταβατζή, κατασκόπου, νταή, έμπορου λευκής σαρκός και γενικά μπλεγμένου σε κυκλώματα που πηγάζουν από μια διεθνή τράπεζα που εδρεύει στο Μονακό. Ο Latimer αρχίζει ένα οδοιπορικό σε όλα τα Βαλκάνια και την Ευρώπη για να ανασυνθέσει τη ζωή του Δημήτριου. Ο Ambler είναι ο μεγάλος ανανεωτής του είδους, αυτός που καθιέρωσε το θρίλερ όπως το ξέρουμε σήμερα με την πιο προοδευτική έννοια. Τα μυθιστορήματα του χαρακτηρίζονται από περιπλανήσεις σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης, της Β. Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, είναι αυτό που αργότερα θα ονομαστεί κατασκοπικό διήγημα.
Είναι η απαρχή μιας ατέλειωτης σειράς βιβλίων από συγγραφείς όπως ο John Le Carre ( Ο κατάσκοπος που γύρισε από το Κρύο - The Spy Who Came in from the Cold , ο Ράφτης του Παναμά - The Tailor of Panama) και ο Gerard de Villiers (με τον SAS, ήρωα έναν Αυστριακό πρίγκηπα με το όνομα Malko Linge) Αν και η Μάσκα του Δημήτριου θεωρείται το αριστούργημα του, αυτό που θα τον κάνει πιο γνωστό είναι το “The Light of Day” που αργότερα θα γίνει μεγάλη επιτυχία από τον Jules Dassin στην κινηματογραφική ταινία με τίτλο “Top Kapi”.
Το 1947 στο Λος Άντζελες βρέθηκε το πτώμα της 22χρονης Elizabeth Short κομμένο στα δύο. Ο πραγματικός ένοχος δε βρέθηκε ποτέ, παρότι υπήρχαν πολλές εικασίες, ενώ πολλά βιβλία γράφτηκαν ερευνώντας, ακόμα και αποκαλύπτοντας την ταυτότητα του δολοφόνου, αν και όλα είχαν κάποια κενά που δεν μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν κατηγορία. Ένας από αυτούς που ασχολήθηκαν με την υπόθεση, ο οποίος είχε και προσωπικό ενδιαφέρον μιας και η μητέρα του δολοφονήθηκε 11 χρόνια αργότερα κάτω από παρόμοιες συνθήκες και ο δολοφόνος παρέμεινε κι εκείνος άγνωστος, ήταν ο James Ellroy.
Ο Ellroy βάζει δύο φανταστικούς ντετέκτιβς, τον Bucky Bleichert και τον Lee Blanchard, να εξιχνιάσουν ένα αληθινό έγκλημα. Το βιβλίο που θα καθιερώσει τον Ellroy ως συγγραφέα noir ιστοριών, πήρε το όνομα του από το παρατσούκλι που είχε δοθεί στο πρώτο νεκρό κορίτσι: Μαύρη Ντάλια (Black Dahlia, 1987). Το βιβλίο όμως που θα τον κάνει ακόμα πιο γνωστό, λόγω της μεγαλύτερης κινηματογραφικής επιτυχίας, είναι το Λος Άντζελες: Εμπιστευτικό! (L.A. Confidential, 1990)
Στη Σκανδιναβία τελευταία έχουμε μια έξαρση του αστυνομικού μυθιστορήματος. Ακόμα και στην Ισλανδία όπου τα ερεθίσματα είναι μηδαμινά υπάρχουν καλά δείγματα, όπως το Myrin (Φορμόλη) του Arnaldur Indridason που έγινε πιο γνωστό ως Jar City από τον κινηματογράφο. Παραμένοντας στην Ισλανδία η Υrsa Sigurdardottir, που πολύ χαριτωμένα παραπονιέται ότι στην χώρα της τα εγκλήματα είναι σπάνια οπότε και τα μυθιστορήματα της είναι κάπως ουτοπικά, έχει εκδώσει τρία βιβλία ("Ο κύκλος του κακού", "Οι χαμένες ψυχές", "Η έκρηξη") με πολύ καλά αποτελέσματα. Βασική πρωταγωνίστρια και στα 3 μυθιστορήματα είναι μια Ισλανδή δικηγόρος με όνομα (ακόμα πιο δύσκολο κι από τις συγγραφέως) Thóra Gudmundsdóttir (Ζόρα Γκουδμουντσντοτιρ).
Στην Νορβηγία ο Jo Nesbo γράφει αστυνομικές περιπέτειες με πολλή δράση αλλά και γεμάτες ωμή βία, ίσως και υπερβολική κάποιες φορές, με ήρωα έναν υπό διωγμό από το σώμα μανιώδη καπνιστή και αλκοολικό αστυνόμο με το όνομα Harry Hole. Αντιπροσωπευτικά έργα του είναι «το Αστέρι του Διαβόλου» (The Devil’s Star, 2005), «o Κοκκινολαίμης» ( The Redbreast, 2006), Νέμεσις ( Nemesis,2008) «Ο Χιονάνθρωπος» (The Snowman ,2010). Το μυθιστόρημα του «Κυνηγοί Κεφαλών» (The Headhunters, 2008), όπου όμως δεν πρωταγωνιστεί ο αλκοολικός ήρωας του αλλά ένας διαρρήκτης, έγινε κινηματογραφική ταινία με τον ομώνυμο τίτλο το 2011.
Ο Σουηδός Henning Mankell δημιουργεί τον επιθεωρητή Kurt Wallander που δρα σε μια μικρή σουηδική πόλη με το όνομα Ystad, και τα γραπτά του, μιας και δεν του λείπει η κινηματογραφική γραφή, πολύ εύκολα περνάνε στη μεγάλη όπως και στη μικρή οθόνη. Αν και προσωπικά προτιμώ την αυθεντική Σουηδική παραγωγή που τις περισσότερες φορές είναι ισάξιες των μεγάλων παραγωγών, αν κάποιον τον δυσκολεύει η γλώσσα οι περιπέτειες του Wallander υπάρχουν και σε παραγωγή του BBC. Το 10ο και τελευταίο μυθιστόρημα του Mankell με τον ίδιο ήρωα κυκλοφόρησε πρόσφατα με τον τίτλο The Troubled Man.
Πίστευα ότι θα έγραφα την τελευταία περιπέτεια του Βαλάντερ πριν από πολύ καιρό. Δεν τον συμπαθώ ιδιαίτερα. Έχουμε ορισμένα κοινά: απολαμβάνουμε την ίδια μουσική, έχουμε παρόμοια ευσυνείδητη αντίληψη για τη δουλειά. Δεν θα ήμασταν εχθροί αν γνωριζόμασταν, αλλά δεν θα ήμασταν και στενοί φίλοι. Δεν είναι κάποιος που θα καλούσα σε δείπνο.
Henning Mankell
Ο επίσης Σουηδός Stieg Larsson το 2004, λίγο πριν τον απρόσμενο θάνατο του, θα δώσει στη δημοσιότητα την τριλογία Millennium που θα σαρώσει τα αστυνομικά λογοτεχνικά βραβεία της χώρας του. Ο Larsson δημιουργεί δύο εξαιρετικά ενδιαφέροντες χαρακτήρες, εκ διαμέτρου αντίθετους: μια περιθωριακή κοπέλα με μαύρο παρελθόν που δεν την αφήνει σε ησυχία, την Lisbeth Salander, άσο στην τεχνολογία και τους υπολογιστές αλλά όχι και τόσο ισορροπημένη ψυχικά, κι έναν έντιμο κι “αγαθό” δημοσιογράφο, τον Mikael Blomkvist, που βρίσκονται εμπλεκόμενοι σε μια υπόθεση που όσο ξετυλίγεται τόσο πιο δραματική γίνεται. Το κορίτσι με το τατουάζ (The girl with the Dragon Tattoo), Το κορίτσι που έπαιζε με τη φωτιά (The girl who played with fire) και το Κορίτσι στη φωλιά της σφήκας (The girl who kicked the hornets nest) είναι τα τρία μυθιστορήματα της τριλογίας που δυστυχώς δεν θα προλάβει να χαρεί την επιτυχία τους μιας και πεθαίνει, από καρδιακή προσβολή, πριν εκδοθούν όταν ανέβηκε με τα πόδια στον 7ο όροφο που βρισκόταν το γραφείο του, μια μέρα που το ασανσέρ δεν λειτουργούσε.
Ο Stieg Larsson είναι ο πρώτος συγγραφέας που πούλησε πάνω από ένα εκατομμύριο ηλεκτρονικά βιβλία (e-books) στο Amazon.com.
Στην Γαλλία ο Frederic Dard γράφοντας με το ψευδώνυμο San Antonio σε πρώτο πρόσωπο, μας εξιστορεί τις ιστορίες του Antoine San-Antonio, ενός Γάλλου μυστικού επιθεωρητή της αστυνομίας που έδρασε κυρίως στην περίοδο του 2ου παγκοσμίου πολέμου και μετά. Οι grotesque καταστάσεις, το πολύ καλό και άφθονο χιούμορ, το μυστήριο και η συνεχής δράση, έκαναν τον συγγραφέα να πουλήσει εκατομμύρια βιβλία και να γίνει πολύ αγαπητός στο ευρύ, κυρίως γαλλόφωνο, κοινό.
Για τους λάτρεις της τέχνης, ο Oliver Banks, ιστορικός τέχνης, έγραψε δύο μυθιστορήματα που συνδυάζουν το αστυνομικό μυστήριο με την ιστορία της τέχνης: Ο χαμένος πίνακας του Ρέμπραντ (The Rembrandt Panel, 1980) και η Μανία με τον Καραβάτζο (The Caravaggio Obsession, 1984) με ήρωα τον ντετέκτιβ-ιστορικό τέχνης Amos Hatcher. Επίσης ο Martin Page στο βιβλίο του “Ο άνθρωπος που έκλεψε την Τζοκόντα” (The man who stole the Mona Lisa, 1988) μας εξιστορεί τις μυστηριώδεις συνθήκες κάτω από τις οποίες τον Αύγουστο του 1911 διαπράχτηκε στο Λούβρο η περίφημη κλοπή του αιώνα.
Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ, ο John Verdon το 2010 εκδίδει το «Σκέψου έναν αριθμό» (Think of a number) με ήρωα έναν συνταξιούχο αστυνομικό εξειδικευμένο στις κατά συρροή δολοφονίες, ονόματι Dave Gurney. Η σύλληψη της ιδέας για την πλοκή του μυστηρίου είναι εξαιρετική και αμέσως τον καθιερώνει σαν συγγραφέα μυστηρίου. Την επόμενη χρονιά συνεχίζει με το «Κράτα τα μάτια σου κλειστά», (Shut Your Eyes Tight) εξίσου ενδιαφέρουσα σαν ιδέα. Μοναδική ένσταση ότι συνήθως πλατειάζει αρκετά ξεφεύγοντας από το θέμα μερικές φορές. Το 2012 έδωσε στην κυκλοφορία το «Let the devil sleep» και μέσα στο 2013 αναμένεται η ελληνική μετάφρασή του.
Boardgames:
Cargo Noir
Αν και έχω την εντύπωση, χωρίς να το έχω παίξει, ότι μόνο στο artwork θυμίζει film noir.
Accused! Getting Away With Murder?
Η παλιά καλή συνήθεια των σκληροτράχηλων ντετέκτιβ να φυτεύουν στοιχεία και να δημιουργούν ένοχους, τώρα και σε επιτραπέζιο.
Android
Εκπληκτικός συνδυασμός film noir και Sience fiction. Ένα από τα καλύτερα επιτραπέζια παιχνίδια αρκεί να υπάρχει αρκετός ελεύθερος χρόνος (τουλάχιστον 4 ώρες για παιχνίδι με 5 άτομα)
Family Business
Στήσε στον τοίχο την αντίπαλη συμμορία και νοιώσε τη χαρά να τους εκτελέσεις.
Scotland Yard
Ο Mister X που προσπαθεί να το σκάσει με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς του Λονδίνου.
Nuns on the Run
Οι νεαρές καλόγριες που ξεμυτίζουν από τα κελιά τους μόλις νυχτώσει με τις ηγουμένες να τις καταδιώκουν για να τις επαναφέρουν στην τάξη.
Black Vienna
Δυσεύρετο παιχνίδι καρτών όπου οι παίκτες ψάχνουν τους τρεις κατασκόπους ανάμεσα σε είκοσι επτά πιθανούς ύποπτους.
Videogames:
Black Dahlia
Παιχνίδι του 1998 που αναπαριστά τις έρευνες για τον φόνο της Μαύρης Ντάλιας από το μυθιστόρημα του Ellroy.
L.A.Noir
Ατμόσφαιρα noir στο Λος Άντζελες της δεκαετίας του 60. Κυκλοφόρησε το 2011.
The Godfather: The Game
Η μεταφορά της γνωστής ταινίας σε βιντεοπαιχνίδι το 2006 δεν είχε και τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Filmographie:
Top Kapi
Όταν ο Jules Dassin σκηνοθετεί βασισμένος σε σενάριο του Eric Ambler, η Μελίνα Μερκούρη, ο Peter Ustinov και ο Maximilian Schell πρωταγωνιστούν και ο Μάνος Χατζηδάκις βάζει τη μουσική, δε μπορεί παρά να είναι ενδιαφέρουσα ταινία. Η ταινία βέβαια του Jules Dassin που θα μείνει στην ιστορία ως κλασσικό film noir είναι το πασίγνωστο Rififi.
Murder by Death (Ελλ. Τίτλος: Πρόσκληση σε γεύμα από έναν υποψήφιο δολοφόνο)
Οι πέντε πιο γνωστοί ντετέκτιβς είναι προσκεκλημένοι για ένα Σαββατοκύριακο σε μία βίλα και προσπαθούν να αποδείξουν ότι δίκαια έχουν αποκτήσει τη φήμη να εξιχνιάζουν όλα τα εγκλήματα. Παρωδία των αστυνομικών ταινιών του Neil Simon με πολύ γέλιο και τρελές ανατροπές.
Loft
Πέντε φίλοι ανακαλύπτουν το πτώμα μιας γυναίκας στη γκαρσονιέρα που νοικιάζουν από κοινού. Βελγική (!) ταινία μυστηρίου με αρκετό ενδιαφέρον.
The Godfather Ι (Ελλ. Τίτλος: Ο Νονός)
Ίσως η καλύτερη ταινία όλων των εποχών. Ο Marlon Brando ως Don Vito Corleone, αλλά και οι Al Patsino και James Caan δίνουν αξέχαστες ερμηνείες στην εξαιρετική ταινία του Francis Ford Coppola. Παρουσιάστηκε στους κινηματογράφους το 1972 και ακολούθησαν το δεύτερο και το τρίτο μέρος.
Oscar (Ελλ. Τίτλος: Δύο γυναίκες, τρεις βαλίτσες κι εγώ)
Εξαιρετική παρωδία του 1991 με τον Sylvester Stalone στον ρόλο του αρχιμαφιόζου Angelo "Snaps" Provolone και την Ornella Mutti στον ρόλο της συζύγου.
L.A. Confidential (Ελλ. Τίτλος: Λος Άντζελες: Εμπιστευτικό)
Η μεταφορά του μυθιστορήματος του Ellroy από τον Curtis Hanson το 1997, που την πλαισίωσε με μία πλειάδα εξαιρετικών ηθοποιών όπως ο Kevin Spacey, ο Russell Crowe, ο Guy Pearce, η Kim Basinger και ο Danny DeVito έγινε υποδειγματικά και έφερε ένα πολύ όμορφο αποτέλεσμα σε μια ταινία που αξίζει να έχει κάποιος στην ταινιοθήκη του.
Black Dahlia
Αντίθετα, η μεταφορά στην μεγάλη οθόνη του άλλου μυθιστορήματος του Ellroy το 2006, από τον Brian de Palma δεν έπεισε κανέναν.
The girl with the dragon Tattoo (Ελλ. Τίτλος: Το κορίτσι με το τατουάζ)
Αφού κυκλοφόρησε πρώτα στην Σουηδική έκδοση ολόκληρη η τριλογία με μεγάλη επιτυχία, αποφάσισε και το Χόλιγουντ να βγάλει την δική του εκδοχή με τους Daniel Craig και Rooney Mara στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Copyright © All rights reserved Γιώργος Ζώτος, 2011
Διαβάστε τον επίλογο.
Διαβάστε τον επίλογο.
Σημειώσεις: Οι φωτογραφίες του αφιερώματος είναι επιλογές του συγγραφέα.
Άλλα σχετικά θέματα:
Διαβάζοντας το αστυνομικό μυθιστόρημα "Ένοχος λαγός"
Διαβάζοντας το αστυνομικό μυθιστόρημα "Ένοχος λαγός"
Ο Γιώργος Ζώτος για το "Ένοχος λαγός" (συνέντευξη)
