koukidaki: Η Ελένη Γαληνού για το "Όταν στέρεψε η αντοχή"

Το ερωτηματολόγιο Ριντ Φερστ για τα νέα βιβλία.

Ή αλλιώς, όχι μόνο το ερωτηματολόγιο του Προυστ.

Οι συγγραφείς έχουν μία μέρα για να απαντήσουν τις ερωτήσεις της λίστας προκειμένου να γνωρίσουμε το νέο τους -τις περισσότερες φορές ακυκλοφόρητο- βιβλίο. Οι ερωτήσεις έχουν γραφτεί εξ ολοκλήρου από εμένα. Εκείνοι ευθύνονται για τις απαντήσεις και μόνο. Κι εσείς για τις εντυπώσεις.

Πως σας ήρθε η ιδέα;

Ε.Γ.: Η έμπνευση ήρθε με αφορμή ένα παλιό σπίτι έξω απ’ την πόλη της Μυτιλήνης. Όχι όμως απ’ τα πλούσια, φαντασμαγορικά αρχοντικά της πόλης που δεν χορταίνεις να τα κοιτάς, αλλά από ένα απλό διώροφο εξοχικό μπροστά στον παραλιακό δρόμο, λίγο έξω απ’ το αεροδρόμιο. Εκείνη την εποχή έμοιαζε εγκαταλελειμμένο, είχε όμως κάτι δυνατό και μυστηριακό που με τράβηξε και με κέρδισε. Δεν το είχα ξαναδεί και ένιωσα ξαφνικά σαν να αφουγκραζόμουν τις ανάσες του, σαν να μου ψιθύριζε μια παλιά ιστορία. Το φωτογράφισα κι έμεινα πολύ ώρα να το κοιτάζω. Όταν έφευγα, ήξερα πια πως θα γράψω ένα μυθιστόρημα γι’ αυτό το σπίτι. Και το έγραψα. Είναι το σπίτι της Δέσποινας για όσους το διαβάσουν.

Που γράψατε το βιβλίο σας;

Ε.Γ.: Στην Αθήνα, όπως και όλα τα υπόλοιπα.

Πόσο χρόνο σας πήρε η συγγραφή;

Ε.Γ.: Περίπου ένα χρόνο σκληρής δουλειάς.

Πως θα χαρακτηρίζατε το βιβλίο σας με δυο λόγια;

Ε.Γ.: Ένα ταξίδι στις ψυχές των ανθρώπων και στα μυστικά παιχνίδια της μοίρας.

Θέλετε να μας δώσετε μια περιγραφή;

Ε.Γ.: Σε μια ακτή της Μυτιλήνης το φθινόπωρο 1961, εντοπίζεται σε άσχημη κατάσταση μια νεαρή έγκυος, η Μαριάνθη, με τον τρίχρονο γιο της. Η κοινή τους πορεία διακόπτεται εκεί. Μια μέρα πριν, κάτω από περίεργες συνθήκες, είχε αναγκαστεί να εγκαταλείψει το σπίτι της και να περάσει λαθραία απ’ την Τουρκία στην Ελλάδα. Αγγίζοντας τα όρια του πόνου, με φόντο τον θάνατο και τα αμείλικτα κύματα που απειλούσαν να την καταπιούν, ατσαλώνεται με πείσμα να επιβιώσει και ορκίζεται εκδίκηση. Τη Μαριάνθη περιμαζεύει και περιθάλπει η Δέσποινα, μια αρχοντική γυναίκα χτυπημένη επίσης απ’ τη ζωή. Της προσφέρει στέγη, αγάπη και μια ζεστή οικογένεια γι’ αυτήν και το κοριτσάκι που γεννιέται. Στην πορεία του χρόνου, η μοίρα αποκαλύπτει ίντριγκες, υφαίνει νέες, τις ποτίζει με μίσος, λάθη και εμμονή, πλέκοντας παράλληλα έναν ιστό από έρωτα. Η Μαριάνθη, με τη βοήθεια ενός ικανού ντετέκτιβ, παλεύει να εκπληρώσει την ορκισμένη της εκδίκηση και αφοσιώνεται στην ανεύρεση του χαμένου της γιου. Όταν χρόνια μετά φωτίζεται η ανατριχιαστική αλήθεια, στερεύει μέσα της κάθε αντοχή.

Τι αγαπήσατε περισσότερο σε αυτό το βιβλίο;

Ε.Γ.: Τη Μυτιλήνη, που διαδραματίζεται ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας μου και τους ήρωές μου. Όσα ζήσαμε μαζί είχαν όμορφα και δυνατά συναισθήματα και ατέλειωτες ζωντανές εικόνες.

Ποιος είναι ο πιο αγαπημένος σας ήρωας και γιατί;

Ε.Γ.: Είναι η Μαριάνθη. Αυτή είναι η κεντρική ηρωίδα μου και απ’ τις πρώτες κιόλας σελίδες, μαθαίνουμε το βαθύ και δύσκολο πρόβλημά της, και στη συνέχεια, την ανατρεπτική πορεία της ζωής της ως σήμερα.

Τι προσφέρει αυτό το βιβλίο στον αναγνώστη, βιβλιόφιλο ή βιβλιοφάγο;

Ε.Γ.: Μερικές όμορφες ώρες, που μέσα απ’ τις σελίδες του, θα νιώσει σαν να βλέπει μια γρήγορη και αγωνιώδη ταινία, που δεν θα τον αφήσει να σηκωθεί αν δεν φτάσει στο τέλος της. Κι αν βρει κάτι δικό του σε κάποιον ήρωα, ίσως σταθεί λίγο παραπάνω και σκεφτεί.

Ποια είναι η μεγαλύτερη αγωνία σας;

Ε.Γ.: Νομίζω, οι βουβές αναμονές.

Φοβάστε...

Ε.Γ.: …όταν δεν ξέρω.

Αγαπάτε...
Ε.Γ.: ...τα όμορφα καλοκαίρια.

Ελπίζετε...

Ε.Γ.: Ελπίζω πάνω απ’ όλα.

Θέλετε...

Ε.Γ.: Επιλεγμένα…

Ποιοι αναγνώστες θα λατρέψουν αυτό το βιβλίο;

Ε.Γ.: Το «Όταν στέρεψε η αντοχή» δεν απευθύνεται σε κάποιο συγκεκριμένο κοινό. Θίγει αρκετά σύγχρονα θέματα χωρίς ωστόσο να επιμένει. Μέχρι τώρα, το έχουν διαβάσει πολλοί διαφορετικοί άνθρωποι, άντρες και γυναίκες, και έχουν ενθουσιαστεί.

Γιατί πρέπει να το διαβάσουμε;

Ε.Γ.: Αν φτάσουμε να πούμε «πρέπει» έχουμε χάσει το νόημα. Σημασία έχει το «θέλω», το «επιλέγω», το μου «αρέσει». Και όσοι το επέλεξαν επειδή ήθελαν και τους άρεσε, μου είπαν μετά πως δικαιώθηκαν.

Γιατί δεν πρέπει;

Ε.Γ.: Επίσης θα πω, ότι δεν υπάρχει «δεν πρέπει». Ο αναγνώστης είναι έξυπνος, μπορεί να καταλάβει αν μια ιστορία του κάνει ή όχι. Και τα γεγονότα αυτού του βιβλίου σε αρπάζουν αμέσως, δεν σε αφήνουν να το σκεφτείς πολύ.

Που/πως μπορούμε να βρούμε το βιβλίο σας;

Ε.Γ.: Σε όλα τα βιβλιοπωλεία και όπου αλλού πωλούνται βιβλία.

Που μπορούμε να βρούμε εσάς;

Ε.Γ.: Σε παρουσιάσεις και υπογραφές του βιβλίου στην Αθήνα και σε πολλά μέρη της Ελλάδας, όπως επίσης και στο facebook.

Ποιο χρώμα του ταιριάζει;

Ε.Γ.: Το κόκκινο. Θα το δείτε στο εξώφυλλο, αλλά θα το καταλάβετε και από κάποια σημεία της ιστορίας.

Ποια μουσική;

Ε.Γ.: Πολλές και διαφορετικές. Ίσως κάπου και ανατολίτικες.

Ποιο άρωμα;

Ε.Γ.: Της αλμύρας και της θάλασσας.

Ποιο συναίσθημα;
Ε.Γ.: Πάθος και ένταση.

Αν δεν ήταν βιβλίο, τι θα μπορούσε να είναι;

Ε.Γ.: Ποίημα ή τραγούδι.

Αν δεν ήσασταν συγγραφέας τι θα μπορούσατε να είστε;

Ε.Γ.: Είμαι ήδη ζωγράφος και γράφω τραγούδια και ποιήματα, αν όμως έπρεπε να επιλέξω κάτι που δεν είμαι, θα έλεγα σκηνοθέτης.

Ποιον συγγραφέα διαβάζετε ανελλιπώς;

Ε.Γ.: Δεν νομίζω πως διαβάζω κάποιον με μανία. Μου αρέσει να προσεγγίζω διαφορετικές γραφές και θεματολογίες.

Σας έχει επηρεάσει άλλος συγγραφέας στον τρόπο που γράφετε ή σκέφτεστε ή ζείτε; Ποιος/ποιο βιβλίο;

Ε.Γ.: Όχι.

Οι ήρωές σας μπορούν να σας κατευθύνουν ή εσείς και μόνο ορίζετε την συνέχεια και τις τύχες τους;

Ε.Γ.: Υπάρχουν φορές που νομίζουμε πως τους καθοδηγούμε εμείς, όμως, αν είναι πράγματι αληθινοί σαν χαρακτήρες, έρχονται στιγμές που σου δείχνουν εκείνοι τις ανάγκες και τις βαθύτερες επιθυμίες τους, και τότε καταλαβαίνεις και τους ακολουθείς.

Τι χρειάζεται κάποιος για να γράψει; Φαντασία ή εμπειρία;

Ε.Γ.: Και τα δυο. Χρειάζεται όμως και επιμονή, και χρόνο, και πληροφόρηση, για να δομήσει σωστά την ιστορία του και να μπει για καλά στο πετσί των ηρώων του.

Τι καθορίζει την επιτυχία σε ένα βιβλίο;

Ε.Γ.: Πρακτικά: εντυπωσιακό εξώφυλλο, εύστοχος τίτλος και καλή προώθηση. Ουσιαστικά και κύρια όμως, να έχει ενδιαφέρον θέμα και δυνατή πλοκή, και να είναι γραμμένο με τρόπο ώστε, να σε αρπάξει απ’ την πρώτη σελίδα και να σε κρατήσει σε ενδιαφέρον μέχρι το τέλος.

Τι την αποτυχία;

Ε.Γ.: Πολλά. Όμως το κυριότερο, είναι να αφήσει τον αναγνώστη απ’ έξω ή να τον κάνει να νιώσει πως έχασε το χρόνο του. Τότε απέτυχε.

Η βιβλιοφαγία είναι/μπορεί να γίνει κατάχρηση;

Ε.Γ.: Δεν φαντάζομαι να υπάρχει κατάχρηση στο διάβασμα, ιδίως όταν είναι από επιλογή.

Ποιον τίτλο βάζετε στο βιβλίο της ζωής σας;
Ε.Γ.: Μέχρι στιγμής, «μαθαίνω».