Η Γέρμα είναι παντρεμένη με τον Χουάν και το μόνο που λαχταράει είναι να γίνει μάνα. Αυτό είναι το ζητούμενό της, ο πόθος της και ο λόγος για να ζει. Ένας Βίκτορ θα μπορούσε να της ανήκει όμως η οικογένειά της της έδωσε έναν άντρα για σύζυγο κι εκείνη μένει δίπλα του περιμένοντας ανυπόμονα να αποχτήσει τα παιδιά του. Ο Χουάν βυθίζεται στις υποψίες του για εκείνη και καλεί τις αδερφές του στο σπίτι τους για να την παρακολουθούν. Η Γέρμα βλέπει τα χρόνια να περνούν και καθώς δεν έρχεται ο απόγονος που περιμένει αγανακτά, θλίβεται, χάνει την ψυχική της υγεία και φτάνει στην υστερία. Όταν ο άντρας της της αποκαλύπτει ότι αισθάνεται καλύτερα χωρίς παιδιά ακολουθεί η έκρηξη για τη "γεννημένη μάνα" που δε θα γεννήσει ποτέ. Το αποτρόπαιο έγκλημα της Γέρμα ωθείται, από τη μια, από τα ήθη και τα πιστεύω της κοινωνίας της και, από την άλλη, από την εσωτερική της έκρηξη όταν σβήνει κάθε ελπίδα της.[1]
Η πένα του Λόρκα χαρακτηρίζεται προκλητικότατη καθώς θέματα και στοχασμοί όπως η ερωτική απόλαυση, η κοινωνική "σύμβαση" που οδηγεί στην υποκρισία, η αναζήτηση του ερωτισμού ή η ηδονή ήταν αδιανόητα για την εποχή του.
Η πένα του Λόρκα χαρακτηρίζεται προκλητικότατη καθώς θέματα και στοχασμοί όπως η ερωτική απόλαυση, η κοινωνική "σύμβαση" που οδηγεί στην υποκρισία, η αναζήτηση του ερωτισμού ή η ηδονή ήταν αδιανόητα για την εποχή του.
Σωτήρης Μεντζέλος: Ο άντρας αυτός αγαπάει πολύ τη γυναίκα του και της τα προσφέρει όλα. Την αγαπάει, με τον τρόπο του μεν αλλά την αγαπάει, και δε μπορεί να ακούει τι λέει η κοινή γνώμη ενώ νοιώθει απομονωμένος στην κλειστή κοινωνία του χωριού. Αυτοί οι δυο, ενώ είναι μαζί, δεν επικοινωνούν, δεν ακούει ο ένας τον άλλο. Ένα πρόβλημα που βλέπουμε και στα νέα ζευγάρια. Την μοναδική φορά που πραγματικά επικοινωνήσανε ήταν στο τέλος.
Το μήνυμα που περνάει το ζευγάρι είναι ότι δε πρέπει να εθελοτυφλούμε αλλά να μπορούμε να κοιτάμε την αλήθεια και την ουσία του άλλου, να δούμε αν μπορούμε να προσφέρουμε αυτό που ο άλλος θέλει και αντίστοιχα, αλλιώς δεν έχει νόημα να ταλαιπωρούμαστε. Να δουλεύουμε για τη σχέση και να εξελίσσεται.
Στη σκηνή του Vault:
Η Γέρμα είναι παντρεμένη με τον Χουάν, που της έδωσαν οι δικοί της όπως επιβάλλουν τα ήθη της κλειστής κοινωνίας του χωριού της, και τρισευτυχισμένη που θα αποκτήσει τη δική της οικογένεια.
Η Γέρμα αδημονεί να κρατήσει στην αγκαλιά της το πρώτο της παιδί.
Η Γέρμα ονειρεύεται τη στιγμή που θα αισθανθεί το μωρό της να φτερουγίζει μέσα της.
Η Γέρμα αγχώνεται που ακόμα δεν έχει γίνει μάνα.
Η Γέρμα αναζητά απεγνωσμένα τον διάδοχό της, τη συνέχειά της, το παιδί της, την οικογένειά της και το λόγο της ύπαρξής της που τον έχει ταυτίσει με τη μητρότητα. Ο πόθος για το παιδί που δεν έρχεται γίνεται εμμονή.
Η Γέρμα μαραίνεται όσο ο γιος της αργεί, θλίβεται, πονάει βλέποντας τις άλλες γυναίκες να γίνονται μάνες.
Η Γέρμα βλέπει την υπομονή της να εξαντλείται και το κορμί της να "αρνείται" να εναρμονιστεί με το σκοπό της.
Η Γέρμα ματώνει για το παιδί που δεν απέκτησε, για τη ματαιότητα της ζωής της.
Η Γέρμα θα κάνει τα πάντα για να πετύχει.
Η Γέρμα θα αποτύχει για πάντα.
Η Γέρμα αδημονεί να κρατήσει στην αγκαλιά της το πρώτο της παιδί.
Η Γέρμα ονειρεύεται τη στιγμή που θα αισθανθεί το μωρό της να φτερουγίζει μέσα της.
Η Γέρμα αγχώνεται που ακόμα δεν έχει γίνει μάνα.
Η Γέρμα αναζητά απεγνωσμένα τον διάδοχό της, τη συνέχειά της, το παιδί της, την οικογένειά της και το λόγο της ύπαρξής της που τον έχει ταυτίσει με τη μητρότητα. Ο πόθος για το παιδί που δεν έρχεται γίνεται εμμονή.
Η Γέρμα μαραίνεται όσο ο γιος της αργεί, θλίβεται, πονάει βλέποντας τις άλλες γυναίκες να γίνονται μάνες.
Η Γέρμα βλέπει την υπομονή της να εξαντλείται και το κορμί της να "αρνείται" να εναρμονιστεί με το σκοπό της.
Η Γέρμα ματώνει για το παιδί που δεν απέκτησε, για τη ματαιότητα της ζωής της.
Η Γέρμα θα κάνει τα πάντα για να πετύχει.
Η Γέρμα θα αποτύχει για πάντα.
Ο προδομένος έρωτας, η προδομένη φύση, οι συμβάσεις των κλειστών παραδοσιακών κοινωνιών και το ανικανοποίητο σε ένα γαϊτανάκι που ξετυλίγεται, καθώς κυλούν τα χρόνια, μέχρι την δραματική κορύφωση.
Η Yerma ασχολείται με την απομόνωση, την απόγνωση, το γάμο, τη ζήλια, τη φιλία, το πάθος (δημιουργικό και καταστροφικό μαζί), τις κοινωνικές συνθήκες... Η Yerma αποθεώνει τη μητρότητα ως μέγιστη ελευθερία και απόλυτη δημιουργία.
Μυρτώ Γκόνη: Για τη Γέρμα η δημιουργία ολοκληρώνεται μέσα από τη γέννηση ενός παιδιού.
Ειρήνη Κουμπαρούλη: Η Γέρμα είναι μια γυναίκα που προσπαθεί να επικυρώσει μέσα από το κοινωνικό συμβόλαιο το όνειρό της, δηλαδή, -τι πιο απλό;- να κάνει ένα παιδί με τον άντρα της. Στην έλλειψη του παιδιού αρχίζει και αντιλαμβάνεται τα όρια της ανθρώπινης ύπαρξης, αντιλαμβάνεται την αξία του να δημιουργείς, αντιλαμβάνεται ότι της ανήκει αυτό που θέλει, ότι είναι δικαίωμά της και της στερούν το δικαίωμα. Και φτάνει στο αδιέξοδο επειδή επιμένει με έναν πολύ καθολικό, απόλυτο τρόπο. Και απελευθερώνεται φυσικά μέσω της αφαίρεσης της ζωής. Δημιουργεί αφαιρώντας ζωή. Φιλοσοφεί πάνω στη ζωή, πάνω στην ύπαρξη. Από το φως στο σκοτάδι και από το σκοτάδι στο φως.
Δεν είναι τρελή. Φεύγει σε ένα άλλο επίπεδο. Έχει δει κάτι που ένας κοινός άνθρωπος δεν έχει δει, είναι σε ένα όριο, σε μια μετέωρη κατάσταση από την οποία δεν επιστρέφει ποτέ.
Σωτήρης Μεντζέλος: Θέλαμε να τονίσουμε το δράμα της Γέρμα αλλά και τα διάφορα στερεότυπα που υπάρχουν στις κοινωνίες, όπως το τι λέει η κοινή γνώμη. Αυτό που λέμε καμιά φορά, ότι μεγαλώσαμε με το τι θα πει ο κόσμος και τελικά ο κόσμος δεν είπε τίποτα.
Μυρτώ Γκόνη: Για τον καθένα από μας η δημιουργία είναι κάτι διαφορετικό και αναγκαίο για την ύπαρξή μας αλλά και εγκλωβιστικό όταν οι συνθήκες και οι κοινωνίες μας καταδυναστεύουν και δε μπορούμε να φτάσουμε εκεί που θέλουμε.
Μαρουσώ Βαϊούλη: Έχουμε δουλέψει σε δύο επίπεδα. Ο καθένας μας έχει έναν ρόλο αλλά είμαστε και ενταγμένοι μέσα σε ένα πλαίσιο χορού το οποίο είναι ένα ιδιαίτερο στοιχείο, μια άλλη οπτική και παίζει πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτήν την προσέγγιση της Γέρμας.
Σκηνοθεσία: Λίλλυ Μελεμέ
Μετάφραση: Τζένη Μαστοράκη
Σκηνικά-κοστούμια: Αριάδνη Βοζάνη
Επιμέλεια κίνησης: Πάρης Μαντόπουλος
Μουσική επιμέλεια: Γιώργος Νικητόπουλος
Ερμηνεύουν: Μαρουσώ Βαϊκούλη, Μάγδα Κόρπη, Σεβίνα Μαραγκού, Σωτήρης Μεντζέλος, Δήμητρα Μπαλή, Νάντια Πυθαρά, Σάββας Σωτηρόπουλος και Μαρίνα Τσουμπρή
Το ρόλο της Γέρμα ερμηνεύουν (εναλλάξ): Μυρτώ Γκόνη και Ειρήνη Κουμπαρούλη
Στον πολυχώρο Vault, Μελενίκου 26, Βοτανικός, Γκάζι, 2130356472.
Σωτήρης Μεντζέλος: Μου άρεσε πάρα πολύ που μπήκα σε κάτι τόσο ωραίο και φρέσκο, και η συνεργασία με όλα τα παιδιά και τη σκηνοθέτη, η οποία έδειξε έναν τρόπο να σκάψεις για να βρεις αυτό που ονομάζουμε το τρισδιάστατο του χαρακτήρα.
Μυρτώ Γκόνη: Είμαστε νέοι άνθρωποι, νέοι δημιουργοί και θέλουμε να γεννήσουμε μέσα από την τέχνη μας ό,τι καλύτερο.
Ειρήνη Κουμπαρούλη: Με τα παιδιά έχουμε κοινό κώδικα, έχουμε γνωριστεί με έναν τρόπο πολύ βαθύ που μας δένει σαν ομάδα. Χαιρόμαστε να στηρίζει ο ένας τον άλλο.
Μυρτώ Γκόνη: Είναι πάρα πολύ δύσκολο το να είσαι σε όλη τη διάρκεια του μονόπρακτου πάνω στη σκηνή. Ειδικά για το ρόλο της Γέρμα, πολλές φορές συνειδητοποιώ ότι εισπνέω πριν ξεκινήσουμε και εκπνέω μιάμιση ώρα μετά. Στις στιγμές δε, που δε μιλάω πάνω στη σκηνή γίνεται ακόμα πιο δύσκολο γιατί δεν είμαι σε εγρήγορση για να πω την επόμενη ατάκα προκειμένου να προχωρήσει η δράση.
Δέκα άτομα είναι πολλά για αυτό το χώρο και χρειάζεται μεγάλο συντονισμό και προετοιμασία πριν την παράσταση ώστε να προσεγγίσουμε την κάθε λεπτομέρεια με ακρίβεια.
Μαρουσώ Βαϊούλη: Η παράσταση αυτή είναι φτιαγμένη από απόφοιτους της ίδιας σχολής και ειδικά οι γυναίκες ήμασταν συμμαθήτριες (αποφοιτήσαμε τον Ιούνιο) και αποτελεί ένα βασικό στοιχείο τόσο των σπουδών μας αλλά και του πως να δουλεύουμε ομαδικά ώστε να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε καινούργια πράγματα πάνω στα κείμενα.
Είστε μια πολύ νεαρή γυναίκα που καλείται να υποδυθεί μια πολύ μεγάλη γυναίκα. Πως προσεγγίσατε αυτή τη διαφορά ηλικίας;
Μαρουσώ Βαϊούλη: Ποιητικά. Δεν υπήρξε πρόθεση να εμφανιστώ με γκρίζα μαλλιά, ρυτίδες και άλλα στοιχεία της εξωτερικής εμφάνισης αλλά να βρούμε τα στοιχεία αυτής της ηλικίας και να τα εντάξουμε, όπως την εμπειρία, το διαφορετικό τρόπο να βλέπεις, να αντιμετωπίζεις ένα συμβάν, κάτι που περνάει στο λόγο ή στη σωματικότητα... Είναι μια γριά που βέβαια έχει την εμπειρία της ζωής αλλά είναι και πολύ δυναμική, κρατάει μια πολύ όμορφη ισορροπία ανάμεσα σε αυτό που φέρει και στην επιθυμία της για ζωή, για το φύλο της, για να γνωρίσει καινούργια πράγματα...
Γέρμα, στη γλώσσα του συγγραφέα, θα πει «στείρα».
Γέρμα είναι εκείνη που δεν καρποφορεί.
Γέρμα θα πει «άγονη γη».
[1]Η Γέρμα είναι ένα από τα τρία τραγικά θεατρικά έργα του Λόρκα που αφορούν την ισπανική ύπαιθρο ("Γέρμα", "Ματωμένος Γάμος" και "Το σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα") και στα οποία υπογραμμίζεται η υποταγή της γυναίκας στην παραδοσιακή κοινωνία που της επιβάλλει ερωτική ή κοινωνική ανισότητα.
