koukidaki: Ζωή σαν παραμύθι

Αντί κριτικής-περίληψης-κειμένου... μεταφέρω το κείμενο που διάβασα στην πρώτη παρουσίαση του μυθιστορήματος στην Αθήνα.

Το ίδιο το βιβλίο το γνώριζα από καιρό, όταν ο συγγραφέας μού το έστειλε σε ηλεκτρονική μορφή να το διαβάσω προκειμένου να του μεταφέρω τις εντυπώσεις μου. Μερικούς μήνες μετά συναντηθήκαμε στην παρουσίαση του μυθιστορήματος, καθώς μου πρότεινε να προλογίσω το βιβλίο του. Χωρίς να αφήσω ανεκμετάλλευτη την τιμή που μου έκανε, έγραψα και διάβασα τα παρακάτω ελπίζοντας να έδωσα το άρωμα του μυθιστορήματος.

Η μάχη…

Σκληρή. Ίσως και άνιση.

Η φωνή…

Άλλοτε κραυγή, άλλοτε παύση.

Η μοίρα!

Χωρίς κανόνες. Απροσδιόριστη. Ανεξάντλητη.

Και η ζωή;

Συνεχίζεται…

Ανοίγω το αρχείο, κάθομαι αναπαυτικά στην καρέκλα, κρατώ μια ζεστή σοκολάτα και βουτάω στις λέξεις του με περισσή χαρά που είμαι στην ευχάριστη –για κάθε βιβλιόφιλο- θέση να διαβάζω ένα μυθιστόρημα προτού εκτυπωθεί στο χαρτί κάποιου εκδοτικού οίκου. Εισβάλλω στον κόσμο που έπλασε ο συγγραφέας του με σκοπό να του μεταφέρω τις εντυπώσεις μου. Πρόσωπα και τοπία αρχίζουν να περνάνε από την οθόνη. Ιστορίες πόνου και χαράς σε ένα μυθιστόρημα που από τη μια αντιγράφει τη ζωή και από την άλλη θρέφει το παραμύθι.

Το περιμένουμε το παραμύθι, καθώς από τον τίτλο ακόμα, ο Βασίλης Πέρρος μάς έχει προετοιμάσει για τον μύθο. Κάπου κάπου μου φαίνεται ότι ομοιάζει καθώς οδηγεί την πένα του αέναα μέσα από δυσκολίες και όνειρα… μέχρι να ξύσει βαθιά την πληγή τού πόνου και της δυστυχίας των ηρώων του, και τότε, ξεχνάς το παραμυθένιο, περνάει το ονειρικό και προσγειώνεσαι στην σκληρότητα και την αδικία, σε κάτι που ονομάζεις ζωή επειδή μέσα του βλέπεις την πραγματικότητα. Μερικές σειρές ακόμα και επιτρέπει διακριτικά την χαρά να τρυπώσει στο βιβλίο για να μπορέσουν οι ήρωές του να αναπνεύσουν ελπίδα. Αύριο.

Και μετά ακολουθεί μια μεγαλύτερη αδικία. Καταφθάνει να κυριαρχήσει ζωές, να επιβάλλει πόνο σε ήδη υγρά μάτια και κυρτές πλάτες.

Ποιο παιχνίδι σκάρωσες ζωή και μας έχρισες πρωταγωνιστές σε ένα σενάριο που δεν αντιγράφεται γιατί είναι πάντα μοναδικό;

Και γίνεται ο βίος μαρτυρικός, βουνό ο πόνος, αγρίμια οι άνθρωποι, θύτες και θύματα των ίδιων πράξεων. Και φαίνεται η λύτρωση μακρινή και άπιαστη, αλλά και δίπλα τους, όμως τραγική και άδικη.

Οι σελίδες γυρίζουν προκαλώντας μου αγωνία και συγκίνηση. Δύσκολα προβλέπω την εξέλιξη και όσο οι μαντεψιές μου πέφτουν στο κενό τόσο με γοητεύει η ανάγνωση.

Ένα ταξίδι το βιβλίο τούτο πλημμυρισμένο με αγωνία για το μέλλον, μυστήριο, συγγραφικό μεράκι… μια νοσταλγία και μια ιδιαίτερη αγάπη για τη Μήλο.

Ο Βασίλης Πέρρος κρατά το τιμόνι και με καθοδηγεί στον κόσμο του. Ξεναγός μου σε τόπους και ανθρώπους, μέχρι την απίθανη κορύφωση της ιστορίας με το μοιραίο (;) ή το ειρωνικό της τέλος.

Μια ιστορία που βγαίνει έξω από τα περιθώρια του βιβλίου. Εκεί που εγώ ή εσύ αναγνωρίζουμε στα πρόσωπα των ηρώων μνήμες από γνωστούς, συγγενείς και φίλους, τη γειτονιά μας, το τότε που πέρασε και το σήμερα που έφτασε κουβαλώντας τραύματα. Τον πόνο εκείνων που έψαξαν τη λύτρωση στην αγάπη ή στον έρωτα, σε μια αγκαλιά που δεν έφτασε, σε ένα βλέμμα που δεν άγγιξε, σε μια μάνα που δεν υπήρξε. Όχι γιατί δε θέλησε να γίνει. Επειδή δεν άντεξε να είναι.

Πείνα και δίψα τους περιμένει. Αγώνας με αίμα και δάκρυ. Καυτός ιδρώτας σε σκασμένα χέρια. Και μια ελπίδα να αχνοφέγγει και να λες ότι αρκεί… για να συνεχίσουν, να αντέξουν, να μπορέσουν.

Είναι κι εκείνα τα όνειρα που έσβησαν, κεράκια στο βοριά, πώς να κρατούσαν!

Μια Αφροδίτη και μια Αγγέλα. Δυο όψεις στο ίδιο νόμισμα. Πότε η μία από πάνω, στο φως και πότε η άλλη. Ποτέ και οι δυο μαζί.

Η Αννιώ και η Αντιγόνη. Δυο μάνες χωρίς γέννα. Δυο σωτήρες που δεν έσωσαν, ούτε σώθηκαν.

Η Ασπασία και ο Οδυσσέας. Δυο κρίκοι σε μια αλυσίδα αγάπης και οικογένειας που θα σπάσει, παρόλο που εκείνοι μπόρεσαν να κρατήσουν.

Και μια αδίστακτη μοίρα που ορίζει το αύριο ανεξάρτητα από την ανθρώπινη θέληση.

Αυτή η ιστορία δεν τελειώνει εκεί που σταματάνε οι λέξεις.

Όπως και η ζωή… συνεχίζεται.

Από το οπισθόφυλλο:

Μια νεαρή κοπέλα, η Αφροδίτη... κι άλλη μία, η Αγγέλα, δύο ψυχές ενωμένες, δυο ιστορίες ζωής... μα δυο ιστορίες παράλληλες, η μια μυθιστορηματική, η άλλη αληθινή.

Αγώνας επιβίωσης, ατελείωτος... η μάνα, η αληθινή, αλλά κι εκείνη που ανέλαβε ν' αλλάξει το ριζικό της ζωής της, ένας γιατρός που διηγείται μα κι ένας δικηγόρος που ρίχνει γέφυρες στη δυστυχία...

Ο έρωτας ο απαγορευμένος με τα δυο πρόσωπα, το ένα της ευτυχίας και το άλλο της ντροπής... κι ο Άγιος, Εκείνος που ενώνει με τη χάρη Του το σήμερα με το χθες...

Το εξώφυλλο του βιβλίου και η φωτογραφία του συγγραφέα

Ο συγγραφέας, πολύ ευγενικά, μου απαντά σε μερικές ερωτήσεις προσφέροντάς μας εικόνες και πληροφορίες για εκείνον...

Τι σας κάνει να γράφετε;

Β.Π.: Δεν θα απαντήσω με αλαζονικά κλισέ. Ούτε θέλω να μπω στη διαδικασία να σκεφτώ τι είναι αυτό που με κάνει και γράφω… αλήθεια δεν θέλω. Όχι επειδή δεν τολμώ να ξορκίσω τις φωνές που υπαγορεύουν μέσα μου, αλλά πιο πολύ από φόβο, μήπως προκαλέσω αυτό τον κρυμμένο καλά εαυτό μου, την άλλη μου υπόσταση. Αυτό που κάποιοι αποκαλούν έμπνευση, ταλέντο ή οίστρο… κι εγώ το λέω «ο κρυφός μου εαυτός». Ένας εαυτός που δεν θέλει να εξοικειωθεί μαζί μου, όσο κι αν σου ακούγεται αστείο… που δεν ανέχεται συμβατικές ερωτήσεις και υποδείξεις. Και δεν μιλάω γι αυτόν, μήπως το θεωρήσει αλαζονεία και κάποια στιγμή με προδώσει…

Κι αν ένα έργο σας λάβει μόνο κακά σχόλια και κριτικές;

Β.Π.: Φυσικά θα στεναχωρηθώ. Δεν είμαι υπεράνθρωπος δίχως αισθήματα και αγωνίες. Και θα στεναχωρηθώ σα να παρουσιάζω σε κάποιο δημόσιο χώρο, σε κάποια συγκέντρωση… ένα δικό μου παιδί, που τελικά τα άλλα παιδιά, οι άλλοι άνθρωποι που βρίσκονται εκεί το απορρίπτουν, χωρίς να το αφομοιώσουν.

Πως προέκυψε η "Ζωή σαν παραμύθι"; Από που αντλήσατε έμπνευση;

Β.Π.: Στο βιβλίο αυτό, δέθηκαν αρμονικά μια αληθινή ιστορία μαζί με ένα παραμύθι και αποτυπώθηκαν στο χαρτί με ένα τρόπο μυθιστορηματικό. Όχι με υπερβολές, ούτε όμως και με υπεραισιόδοξη ματιά. Έμπνευση… τη σπίθα δηλαδή για το ξεκίνημα, την προκάλεσαν δυο ιστορίες ζωής, που έτυχε να μου διηγηθούν. Ο τίτλος, δεν είναι τόσο ειρωνικός… όχι. Πιο πολύ θα έλεγα μεταφέρει την ανάγκη για αισιοδοξία για όσα δεν έγιναν και για όσα θέλουμε να εννοηθούν πως θα γίνουν…

Το βιβλίο τελειώνει χωρίς οριστικό τέλος για την ιστορία των πρωταγωνιστών του. Το παρελθόν θα στοιχειώσει ξανά τα όνειρά τους και θα καθορίσει ή θα αλλάξει τη μοίρα τους. Να περιμένουμε την συνέχεια της ιστορίας σε κάποιο επόμενο μυθιστόρημα;

Β.Π.:Δεν είχα σκεφτεί αυτή την εκδοχή μέχρι τώρα, ούτε έγινε κάτι σκόπιμα στην πορεία του τέλους. Ήθελα απλά να αναγκάσω τον αναγνώστη να δώσει τη δική του συνέχεια και τη δική του εκδοχή στη ματιά της μοίρας που χειραγωγεί τις καταστάσεις. Πάντως είναι μια πρόκληση και αυτή η δική σου σκέψη...

Οι ήρωές σας σας εγκαταλείπουν όταν τελειώσει η γραφή ή σας ακολουθούν πέρα και έξω από τα όρια του βιβλίου; Τι σχέση έχετε με τους χαρακτήρες που αναπτύσσετε;

Β.Π.: Λογικά σε κάθε βιβλίο που παίρνει το δρόμο του για έκδοση και τελικά για έκθεση (κάθε είδους) οι ήρωες με εγκαταλείπουν, δεν τους εγκαταλείπω. Μια συνεχής κίνηση είναι όλο το ταξίδι στη λογοτεχνία. Φεύγουν αυτοί οι ήρωες, δίνουν τη θέση τους σε άλλους να μιλήσουν στην ψυχή μου. Και από ένα συναίσθημα, παρασύρομαι σε ένα άλλο, καινούριο, πιο δυνατό… που θα με παρασύρει πάλι και θα με κάνει να γράψω το επόμενο βιβλίο μου. Όσο το βιβλίο γράφεται, η ταύτιση με τους ήρωές μου είναι αναπόφευκτη κι ας μην τους μοιάζω… κι ας μην ταιριάζω με το χαρακτήρα τους. Ζω όμως τις αγωνίες τους και νιώθω με τα συναισθήματά τους.

Στο κείμενο υπάρχουν πολλές αναφορές στη Μήλο. Έχετε κάποια σχέση με το νησί; Πως επιλέξατε αυτό το νησί για να χτίσετε την ιστορία;

Β.Π.: Η Μήλος είναι το αγαπημένο μου νησί. Χωρίς να έχω καμία σχέση ή καταγωγή, νιώθω πως είναι το νησί μου, το χωριό μου… Και ένιωθα υποχρέωση και ανάγκη μαζί να τιμήσω με αυτό τον τρόπο, τους ανθρώπους που με αγκάλιασαν και με έκαναν να λατρέψω τον δικό τους τόπο. Το βιβλίο άλλωστε είναι αφιερωμένο σε αυτούς τους μοναδικούς ανθρώπους.

Τι σας αρέσει να διαβάζετε σαν αναγνώστης; Τι βιβλία επιλέγετε;

Β.Π.: Διαβάζω τα πάντα!! Τα πάντα όμως… ανάλογα τις μέρες, τη διάθεση, την εποχή. Μπορώ να διαβάσω (και να απολαύσω εννοείται) από δοκίμια επιστημονικού ή κοινωνικού περιεχομένου… μέχρι Μίκυ-Μάους και παιδικά κόμικς. Συνήθως όμως διαβάζω ελληνική λογοτεχνία, γιατί τιμώ τους Έλληνες συγγραφείς και απολαμβάνω την κουλτούρα τους.

Ένα όνειρό σας που περιμένει να πραγματοποιηθεί...

Β.Π.: Πολλά όνειρα και αν είχαν πραγματοποιηθεί, δεν θα ήταν όνειρα πια… Προτιμώ να έχω να περιμένω, να στοχεύω… για να έχει η ζωή μου νόημα και σκοπό.

Ένα ταξίδι που θα θέλατε να κάνετε...

Β.Π.: Ωραίο θέμα. Μου αρέσουν πολύ τα ταξίδια. Αυτό που πάντα ονειρευόμουν, είναι ένα ταξίδι με ιστιοπλοϊκό στη θάλασσα, με ενδιάμεσους προορισμούς μικρά γραφικά λιμανάκια. Όχι κάπου συγκεκριμένα. Αρκεί να είμαι στη θάλασσα και να ταξιδεύω…

Η ευτυχέστερη στιγμή...

Β.Π.: Της ζωής μου όλης; Δεν χρειάζεται να σκεφτώ για να σου απαντήσω. Ευτυχέστερη στιγμή της ζωής μου, ήταν η στιγμή που αντίκρισα να βγαίνουν στον κόσμο τα δυο μου παιδιά. Ήμουν και στα δύο παρών τη στιγμή της γέννησης, σε όλη τη διαδικασία του τοκετού. Αυτό το θαύμα της ζωής που γεννήθηκε μπροστά στα μάτια μου, ήταν η ευτυχέστερη στιγμή της ζωής μου… χωρίς καμιά αμφιβολία.

Αν χρειαζόταν να γράψετε ένα μήνυμα στο μπουκάλι και να το ρίξετε στον ωκεανό... τι θα γράφατε και που θα επιθυμούσατε να φτάσει;

Β.Π.: Θα εκμεταλλευτώ την σημερινή κατάντια της κοινωνίας μας για να απαντήσω. Ένα μήνυμα που θα έφτανε σε κάθε ψυχή, σε κάθε Έλληνα. Αυτό θα ήθελα να στείλω… Ένα μήνυμα προσωπικό για να ταρακουνήσει, να προβληματίσει. Ένα μήνυμα σε κάθε άνθρωπο-θύμα της σημερινής κακουχίας. Ένα μήνυμα, μια λέξη μονάχα… «ξύπνα»… τίποτε άλλο.