Εγγραφή στο newsletter για να μη χάνετε τίποτα! *** Φωνή τέχνης: Έχουμε πρωτιές! *** Δωρεάν διπλές προσκλήσεις! *** Κατεβάστε ΔΩΡΕΑΝ e-books ή διαβάστε λογοτεχνικά κείμενα σε πρώτη δημοσίευση ΕΔΩ! *** Αν σας αρέσει το θέατρο -παρακολουθείτε όλα τα είδη- ή έχετε άποψη για μουσικά άλμπουμ ή για ταινίες ή διαβάζετε λογοτεχνικά έργα κτλ. και επιθυμείτε να μοιράζεστε τις εντυπώσεις σας μαζί μας, επικοινωνήστε με το koukidaki. Αρθρογράφοι, κριτικογράφοι, άνθρωποι με ανάλογη κουλτούρα ζητούνται! *** Δείτε τις ημερομηνίες των προγραμματισμένων κληρώσεων στη σελίδα των όρων.
ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΒΙΒΛΙΑ ακολουθώντας τους συνδέσμους. Μυθιστορήματα: Ο καπετάνιος τση Ζάκυθος * Το κορίτσι της Σελήνης * Οι τρεις πίνακες * Η φυγή των τεσσάρων * Από τις στάχτες της Καντάνου * Σαν μαργαριτάρι από σ' αγαπώ * 4ος όροφος ** Αληθινή ιστορία: Το ανυπεράσπιστο αγόρι ** Διηγήματα: Αγόρια και κορίτσια * Pelota * Backpack: Ιστορίες χίμαιρες ** Διάφορα άλλα: Έξι τίτλοι από τις εκδόσεις Ελκυστής * Βιβλιοδώρα από τις εκδόσεις Ελκυστής ** Για παιδιά: Η περιπετειώδης εξαφάνιση του Καλτσάκη * Ρόνι ο Σαλιγκαρόνης

Ο Μανώλης Σιμιτσάκης για "Το δέντρο του Άραϋ"





Το διαβάζω από την ηλεκτρονική του μορφή -το πρώτο βιβλίο που έχω διαβάσει στη ζωή μου από μια οθόνη- διότι δεν υπάρχει ακόμη κάποια έντυπη. Με ταξιδεύει, με γεμίζει ιδέες, χρώματα και εικόνες, μου εξάπτει τη φαντασία και μου μαθαίνει νέους κόσμους. Με απορροφά μέσα του καθώς δε μου "επιτρέπει" να το αφήσω ακόμη και ύστερα από ώρες ανάγνωσης. Με κάνει να ανυπομονώ για τα υπόλοιπα μέρη της τριλογίας. 
Ο Μανώλης Σιμιτσάκης έχει κάνει τη διαφορά με αυτό το βιβλίο, τη δική του πρόταση. 

Αν ένα κοινωνικό μυθιστόρημα είναι μια φορά φαντασία, τότε αυτό το μυθιστόρημα είναι χίλιες φορές φαντασία.

Και μαγεία. Με την κυριολεκτική έννοια της λέξης αλλά και με κάθε μεταφορική. Δομημένο με τρόπο που σε εγκλωβίζει μέσα του. Ένα βιβλίο φαντασίας αλλά και άφθονης λογοτεχνίας και ποίησης.  Διάσπαρτη παντού η ποίηση, να δίνει πνοή, να μεγεθύνει τη μαγεία του, να βρίσκει άλλοθι το ανύπαρκτο για να μπλέξει με το υπαρκτό.
Είναι ένα παραμύθι για φανταστικούς κόσμους και  πραγματικές ιστορίες αγάπης και πίστης. Με κοινό παρονομαστή το συναίσθημα.
Ανοίγει ορίζοντες και δημιουργεί νέους κόσμους, νέες οπτικές, νέους ήρωες, νέες ερωτήσεις και νέες απαντήσεις σε παλαιά ερωτήματα.

Μου λέει ότι κάποια από τα ποιήματά του είναι "απλά" διότι έπρεπε να απλοποιηθούν για να προκύπτουν ρεαλιστικά από τον εκάστοτε χαρακτήρα και, σχεδόν, θυμώνω που δε μου επιτρέπεται να μεταφέρω εκείνους τους στίχους εδώ. Σκέφτομαι ότι "απλές" είναι οι κρητικές μαντινάδες -αν τελικά υπάρχει το απλό-, όχι εκείνοι οι στίχοι που διάβασα, και θεωρώ ότι στέκεται με σεμνότητα μπροστά στο έργο του. Καταλαβαίνω από τα λόγια του, την ανάγκη του να γεμίσει το πρώτο βιβλίο της τριλογίας με ποίηση και σας προτρέπω να κάνετε αυτή τη γνωριμία μαζί του διαβάζοντας μερικά από τα κεφάλαια του μυθιστορήματος στην προσωπική του ιστοσελίδα, όπου υπάρχει και η αυθεντική -με αυτήν την λέξη μου απαντάει- έκδοση των ποιημάτων του. 

Στη κουβέντα που ακολουθεί δεν τσιγκουνεύτηκε τις λέξεις, προφανώς επειδή έχει να πει πολλά. 
Γενικά -θα έλεγα- σαν συγγραφέας, δημιουργός και άνθρωπος έχει να πει πολλά.



Σύνδεσμοι:



Ένα καινούργιο παραμύθι, παραβολή για το "εδώ" και το "εκεί" ή κάτι άλλο;

Μ.Σ.:Όλα μαζί. Το βιβλίο δρα σε πολλά επίπεδα και ο καθένας μπορεί να δει όποιο είναι ο ίδιος έτοιμος να δει. Μπορεί κανείς να το δει ως μια περιπέτεια, κάποιος ως οδηγό εσωτερισμού, άλλος ως θρησκεία, άλλος ως ένα σκοτεινό παραμύθι, άλλος να σταθεί στην φιλοσοφική του έκταση. Υπάρχουν όμως πολλά νοήματα, φανερά και κρυμμένα. Και σκοπός ενός βιβλίου, κατά την άποψή μου, δεν είναι να αναφέρει αυτά που ο συγγραφέας θέλει να δώσει στον αναγνώστη, αλλά να σκαλίσει και να κάνει τον αναγνώστη να θυμηθεί αυτά που ήδη έχει μέσα του, καθώς όλα μέσα μας βρίσκονται. Δίνω, λοιπόν, το πρώτο βήμα του ταξιδιού μονάχα, και το πού θα φτάσει ο αναγνώστης είναι της επιλογής του. 

Έτσι, θα έλεγα πως είναι μια παραβολή για τα πάντα… Και, ποιος ξέρει, ίσως και πραγματικότητα για κάποια άλλα πεδία…


Η ποίηση κατέχει μεγάλο κομμάτι στο βιβλίο...

Μ.Σ.:Το βιβλίο, αν και έχει να κάνει πολύ με τον θάνατο, είναι μια τριλογία της ζωής η οποία αντικατοπτρίζει τρεις αξίες – τις ύψιστες – που είναι ικανές να αλλάξουν, να πραγματοποιήσουν «πραγματικότητες»: Συναίσθημα, Πίστη, Φαντασία. Το κάθε βιβλίο της τριλογίας θα έχει ως δευτερεύων τίτλο μία από τις παραπάνω αξίες, αντίστοιχα. Το πρώτο βιβλίο λοιπόν από την τριλογία «Το δέντρο του Άραϋ», θα έχει ως δεύτερο τίτλο το «Συναίσθημα». Εάν ένα βιβλίο, λοιπόν, που τροφοδοτεί και διδάσκει τον αναγνώστη με την παραπάνω αξία-έννοια, τους σκοπούς που μπορεί να εξυπηρετήσει και να εκπληρώσει, δεν είχε αρκετή ποίηση μέσα του, τι θα μπορούσε να έχει; Η ποίηση είναι έκφραση συναισθημάτων, είναι οι στιγμές που το είναι θα ποτίσει το χαρτί, είναι στιγμές αναδόμησης του ίδιου μας του εαυτού, και είναι το μοναδικό είδος γραφής που θα καταφέρει να μεταδώσει τον αντιπροσωπευτικό ρυθμό του κάθε συναισθήματος. 

Από την άλλη πλευρά, στην ποίηση υπάρχει και η πρόκληση – όχι τόσο στην ελεύθερη ποίηση. Σε αυτή βρίσκεται η πραγματική τέχνη του λόγου. Να κάνεις τον λόγο να ρέει, να κελαρύζει και, ταυτόχρονα, να συγκρατείς το νόημα, να μην το θυσιάζεις για χάρη του μέτρου και της ρίμας. Να αποδίδεις επ’ ακριβώς όσα θες να μεταφέρεις και να τηρείς και τους κανόνες. Και λατρεύω την πρόκληση στον λόγο και στη θεματολογία του, λατρεύω να δημιουργώ λέξεις που θα κρύβουν νοήματα, όπως επίσης λατρεύω προτάσεις που κρύβουν μέσα συμμετρία. Θα το δείτε κι αυτό… 

Παρατήρηση: Κάποια ποιήματα στο βιβλίο είναι απλά, σαν στίχοι τραγουδιών μερικά, και η ποιότητά τους όχι η καλύτερη. Αυτό συμβαίνει επειδή υποτίθεται πως τα συγκεκριμένα έχουν γραφθεί από τους ήρωες του βιβλίου και όχι από τον συγγραφέα, εμένα δηλαδή – απλοποιήθηκαν για τον ρεαλισμό του πράγματος, έτσι ώστε η ποιότητα του ποιήματος να εφαρμόζει στον εκάστοτε χαρακτήρα, διαφορετικά δε θα ήταν εξίσου πιστευτό για τον αναγνώστη. Η πραγματική τους έκδοση βρίσκεται αναρτημένη στον τομέα της ποίησης, στο blog μου.


Πότε να περιμένουμε την έντυπη έκδοση της τριλογίας;

Μ.Σ.:Μια ερώτηση που πονάει. Όχι μόνο εμένα, αλλά όλους τους Έλληνες λογοτέχνες. Και αυτό, καθώς, για να εκδώσει ένας Έλληνας, πρέπει να έχει τις επαφές να το κάνει. Οι μεγάλοι Εκδοτικοί οίκοι προτιμούν τα βιβλία που δεν ενέχουν ρίσκο στις πωλήσεις, πράγμα που σημαίνει πως θα προωθήσει τους ίδιους και τους ίδιους συγγραφείς, ειδικά σε τέτοιες εποχές. Για να διαβάσει δε ο εκδοτικός οίκος έναν άγνωστο συγγραφέα, θα πρέπει κάποιος άλλος να τον συστήσει. Και εάν το βιβλίο δεν ακολουθεί τις «γνωστές» γραμμές, δε θα αναφερθώ σε αυτές, δεν εκδίδεσαι από μεγάλο εκδοτικό οίκο. 

Όπως και να έχει, όμως, η τύχη ήταν με το μέρος μου, αντιλαμβάνομαι σιγά σιγά πως το θέμα αρέσει αρκετά, ειδικά στο νεανικό κοινό (20-35 ετών), που αυτό είναι και το βασικό για να ξεφύγει η λογοτεχνία από τα «γνωστά», και περιμένω κάποιες προτάσεις από αξιόλογους οίκους. Θεωρώ πως σε έναν με δύο μήνες θα γνωρίζω ποιος θα ολοκληρώσει το τελευταίο και σημαντικό στάδιο του βιβλίου μου. Από εκεί και ύστερα, σε δυο μήνες πιστεύω πως θα ολοκληρωθεί και η τελική επεξεργασία και πως διατεθεί προς πώληση το 1ο μέρος της τριλογίας. 


Τι σας ενέπνευσε για να γράψετε μια τέτοια ιστορία;

Μ.Σ.: Ήταν ένα καλοκαίρι πριν από κάμποσα χρόνια, μέσα στο οποίο έχασα τέσσερις δικούς μου ανθρώπους, από διαφορετικές αιτίες τον καθένα. Η θλίψη με είχε σκεπάσει χωρίς να το έχω συνειδητοποιήσει πλήρως. Οι μηχανισμοί, όμως, που κρύβουμε μέσα μας και που φροντίζουν για την ψυχική μας ισορροπία -καμιά φορά συμβαίνει το αντίθετο, εξαρτάται από το πώς βλέπει κανείς τα πράγματα στη ζωή του-, ευτυχώς ενεργοποιήθηκαν ένα μεσημέρι, κατά τη διάρκεια μιας σιέστας, εκεί που η πραγματικότητα αγγίζει τα όνειρα και όλα είναι εξίσου αληθινά, και είδα τι συμβαίνει μετά τον θάνατο. Ουσιαστικά, είδα το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου μου. Κάποιοι σίγουρα θα παρεξηγήσουν τα παραπάνω, θα σκεφτούν " σιγά, ρε πυθία", μα εάν δεν εμπνευστούμε από τα όνειρά μας, τότε από πού; Δε λέω, μεγάλος δάσκαλος η ζωή, αλλά θα προτιμήσω να μοιραστώ τα όνειρά μου. Έτσι, όπως το όνειρό μου έδειξε την ομορφιά που κρύβει ο θάνατος για έναν νεκρό, έτσι σκέφτηκα κι εγώ πως είναι μια πολύ πρωτότυπη και όμορφη ιδέα που πρέπει να τη μοιράσω.


Υπάρχει συνέχεια μετά το θάνατο;

Μ.Σ.:Κατά την ταπεινή μου γνώμη, μέσα από έρευνες που έχω κάνει, δίχως να ακουμπάω πάνω σε κάποια θρησκεία ή θεωρίες –και αυτό είναι ξεκάθαρο και στο βιβλίο, αφαιρείται κάθε ταμπέλα και τοποθετείται μονάχα η ύπαρξή μας στην βάση όλων των ερωτημάτων που τίθενται- , υπάρχουν ενδείξεις -δυστυχώς έχει αποδειχτεί πως δεν μπορούμε να αποφανθούμε, να αποδείξουμε για την ύπαρξή της ή τη μη ύπαρξή της ζωής μετά το θάνατο- πως ο θάνατος είναι η έναρξη μιας μεταμόρφωσης. Θεωρώ πως τίποτε δεν έχει αρχή ή τέλος, τα πάντα είναι μια μεταμόρφωση. Έχετε πραγματικά δει κάτι να παύει να υπάρχει; Σκεφτείτε το λίγο. Μονάχα στο μυαλό μας, μονάχα για εμάς παύουν να υπάρχουν οι ορισμοί που εμείς οι ίδιοι έχουμε προσδώσει. «Πέθανε ο τάδε». Για σένα ήταν ο τάδε, για κάποιον άλλον μπορεί ακόμη να είναι, με ένα άλλο όνομα, έναν άλλο ορισμό. Κανείς όμως δεν μπορεί να το τεκμηριώσει, και αυτή είναι η μαγεία που το καλύπτει. 

Αν είναι να μην υπάρχει κάτι, αυτό για μένα είναι ο θάνατος.


Η αίσθηση που αφήνει στον αναγνώστη ένα βιβλίο μπορεί να αλλάξει αν συνδυαστεί η ανάγνωση με το άκουσμα μιας μουσικής. Στο βιβλίο σας συναντάμε διάφορες μουσικές αναφορές. Θεωρείτε ότι το συναίσθημα και ό,τι πρέπει να αφήσει σαν "γεύση" το κείμενο βοηθιέται από την ανάλογη μουσική; Και, θα συνοδεύατε ένα έργο σας με μια μουσική επιλογή προκειμένου να δώσετε στον αναγνώστη μια πιο ολοκληρωμένη αίσθηση;

Μ.Σ.:Οι περισσότερες αναφορές που γίνονται σε συγκεκριμένα μουσικά κομμάτια, όπως και αυτές που γίνονται σε ταινίες ή βιβλία παρακάτω, είναι περισσότερο για να χαρακτηρίσουν τους ήρωες του βιβλίου και λιγότερο για να φέρουν τον αναγνώστη σε μια συγκεκριμένη διάθεση. Δε θα ήθελα να πιέσω τα συναισθήματα του αναγνώστη με τέτοιες μεθόδους. Παρ΄ όλ’ αυτά, για μια πιο ολοκληρωμένη αίσθηση μέσω της μουσικής, θα έπρεπε το κάθε κεφάλαιο, σχεδόν, να έχει και έναν διαφορετικό μουσικό ρυθμό, καθώς τα συναισθήματα ποικίλουν και τα σκαμπανεβάσματα είναι πολλά. Θα μπορούσα, λοιπόν, να προτείνω για τα 2 πρώτα κεφάλαια μονάχα, τα οποία έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό τους το άγνωστο -κυριαρχούμενο από την εκ γενετής φοβία που έχουν όλοι για τον θάνατο και η οποία βγαίνει μόνη της, χωρίς προσπάθεια από το ίδιο το βιβλίο-, το κομμάτι από την ταινία “The fountain” -χρυσάφι αναβλύζει, δεν υπάρχει πιο όμορφη ταινία-, Death Is The Road To Awe, του οποίου ο τίτλος, συμπτωματικά, ταιριάζει και γάντι. Τώρα, το τι άκουγα εγώ όταν το έγραφα, αυτό είναι κάτι που ίσως δε θα ακούσετε ποτέ, καθώς ήταν κομμάτια που έχω γράψει εγώ και ταίριαζαν απόλυτα κατά τη δική μου άποψη. Αλλά όλο και κάποια νότα θα βρείτε μπλεγμένη μέσα στις λέξεις εάν τις στραγγίξετε.


Τι θα θέλατε να πείτε στον μελλοντικό σας αναγνώστη;

Μ.Σ.:Να μην τρομάξει από την εσφαλμένη ιδέα πως η ιστορία έχει στηθεί και πατήσει πάνω σε κάτι τόσο μακάβριο όπως ο θάνατος. Έτυχε να το ακούσω και αυτό: «Δεν το διάβασα γιατί μύριζε θάνατο». Ο Θάνατος δεν είναι μακάβριος από τη φύση του, εμείς τον έχουμε χαρακτηρίσει έτσι. Μέσα στο βιβλίο γίνεται η προσπάθεια να σας φέρω σε επαφή με αυτό που σας τρομάζει περισσότερο, να σας κάνω να το νιώσετε όπως το γνωρίζετε, και, σιγά σιγά ύστερα, να σας απαλύνω από αυτό που σας τρομάζει και να σας αποκαλύψω μια διαφορετική πραγματικότητα. Σύμφωνα με σχόλια αναγνωστών μου, το έχω πετύχει. Επομένως, εάν ακούτε για θάνατο και θεωρείτε πως θα διαβάσετε κάτι απόκοσμο και απόμακρο, με νεκρές οπτασίες να σας κυνηγούν και να σας βασανίζουν για να πληρώσετε αμαρτίες εν ζωή, θα ήθελα να το σκεφτείτε ξανά και να κάνετε μια προσπάθεια να το διαβάσετε. Έχει περισσότερα κοινά από όσα νομίζετε με τη ζωή. Είναι η αρχή της ζωής.


Ποια είναι η μεγαλύτερη χαρά για έναν δημιουργό;

Μ.Σ.:Μα τι άλλο εάν όχι η ολοκλήρωση της δημιουργίας του; Και η σύλληψη μιας καινούργιας ιδέας έχει, βέβαια, αρκετές δόσεις ικανοποίησης. Η πορεία δε, το ταξίδι, συμβάλει στο να ξυπνάς με όρεξη τα χαράματα -εκείνες τις ώρες που μπορείς να ακούσεις τον ήλιο να γραπώνει τις κορυφογραμμές των βουνών για να ανατείλει- για να γράψεις πριν πας στη δουλειά, να ψάχνεις ύστερα πως θα ξεκλέψεις κάνα εικοσάλεπτο να γράψεις λίγο ακόμη, αλλά όταν πιάνεις λιμάνι και μοιράζεσαι τις εμπειρίες σου, είναι ένα ανώτερο συναίσθημα που αγγίζει σχεδόν την ευτυχία.


Ποια θεωρείτε ότι είναι η μεγαλύτερη επιτυχία για έναν δημιουργό;

Μ.Σ.:Ακόμη δεν την έχω γνωρίσει για να απαντήσω με σιγουριά. Η προδημοσίευση δεν έχει ολοκληρώσει ούτε πέντε μήνες ακόμη και η προώθηση της προς το παρόν γίνεται με τα γνωστά μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παρ’ όλ’ αυτά, μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα, έχουν υπάρξει κάποιες στιγμές που δηλώνουν πως, με τα κατάλληλα μέσα, ίσως βρεθεί και ο δρόμος προς την επιτυχία. Έχουν υπάρξει αρκετοί αναγνώστες οι οποίοι έχουν μαγευτεί από το μυθιστόρημα, κάποιοι που ανέφεραν πως είναι από τα καλύτερα που έχουν διαβάσει, ενώ και τα σχόλιά τους στο blog είναι το ίδιο ενθαρρυντικά. Το γεγονός δε πως καταφέρνουν να διαβάσουν τις 160 αναρτημένες σελίδες του βιβλίου από το blog, και πως μερικοί το καταφέρνουν μέσα σε ένα απόγευμα, είναι κάτι που, επίσης, μου δείχνει πως υπάρχει ελπίδα να νιώσω μια πιο ευρεία αναγνώριση, που σημαίνει πως αυτά που έχω να πω θα έχουν μεταδοθεί σε περισσότερο κόσμο. Όσο περισσότερος, τόσο μεγαλύτερη η επιτυχία. Φαντάζομαι πως αυτή είναι. 

Προς το παρόν λοιπόν, γεύομαι μονάχα μια γεύση από αυτό που πιστεύω πως είναι επιτυχία, με την αποδοχή του κοινού να οδηγεί τα όνειρά μου, αλλά, ποιος ξέρει, επιτυχία τελικά μπορεί να είναι κάτι εντελώς διαφορετικό… 


Έχετε ολοκληρώσει άλλες λογοτεχνικές δημιουργίες;

Μ.Σ.:Πέρα από αυτό το βιβλίο και τα ποιήματα που έχουν επίσης αναρτηθεί στο blog, δεν έχω ολοκληρώσει κάτι άλλο. Η τριλογία «Το δέντρο του Άραϋ» ήταν εξαιρετικά χρονοβόρα και ερωτεύσιμη ώστε να δημιουργήσω και κάτι άλλο παράλληλα. Τώρα όμως που ολοκληρώθηκε, ήδη μια καλή ιδέα ήρθε και βρίσκεται υπό κατασκευή και θεμελίωση. Ίσως μετά από την ολοκλήρωση έκδοσης της τριλογίας λοιπόν, να δείτε και κάτι άλλο να εκδίδεται από μένα. Ανυπομονώ κι εγώ…


Όλες οι φωτογραφίες από το προσωπικό του ιστολόγιο. Πατήστε πάνω για να ανοίξουν στην οθόνη.


Ο Μανώλης Σιμιτσάκης είναι λογοτέχνης με κάθε τρόπο που έχει ο γραπτός λόγος. Δημιουργεί κόσμους, συναισθήματα, εικόνες, χαρακτήρες, ποίηση, πλοκή... με τρόπο τέτοιο που σου απαγορεύει να κλείσεις το βιβλίο όταν αισθανθείς κουρασμένο το βλέμμα σου. Σε διατάζει να συνεχίσεις, να προχωρήσεις, να γνωρίσεις... αυτόν τον πλασματικό κόσμο που έχει φτιάξει από τα χρώματα και τα αρώματα του υπαρκτού. Φταίει, κιόλας, για τη μία μέρα αφαγίας που μετράω και τις δύο με κόκκινα μάτια από την οθόνη, αφού μόνο ηλεκτρονικά μπορούσα να το διαβάσω, αλλά άξιζε τη θυσία. Σου γεμίζει τις αισθήσεις και το φιαλίδιο της περιέργειας, και σε κάνει δέσμιο της πένας του.
Είμαι ευτυχισμένη που γνώρισα τον κόσμο του Βίλβετ και τα πλάσματα που ζουν εκεί. Τα Έστρημ, τα Άδερσι, τον Γλαθώ...
ακούγοντας το "epitaph" και ένα λεπτό μετά -κάνει την αντίθεση- το "stairway to heaven", το "summertime" και ο Αλ που λικνίζεται τυφλός, χορεύοντας ταγκό για το "άρωμα γυναίκας".

Όλα είναι εκεί.
Κι εκείνος, δίκαια επιμένει... "Αν είναι να μην υπάρχει κάτι, αυτό είναι ο θάνατος".


Επανέρχομαι

Δείτε και αυτό:
Το πρώτο κεφάλαιο

ΔΩΡΑ - Κλικ σε εκείνο που θέλετε για πληροφορίες και συμμετοχές
Pelota, Σταμάτη Γιακουμή4ος όροφος, Μάριου ΛιβάνιουΗ φυγή των τεσσάρων, Χάρη ΜπαλόγλουΑγόρια και κορίτσια, Δημήτρη ΣιάτηΣαν μαργαριτάρι από σ' αγαπώ, Αντώνη ΠαπαδόπουλουBackpack: Ιστορίες χίμαιρεςΑπό τις στάχτες της Καντάνου, Χριστίνας Σουλελέ
Βιβλιοδώρα από τις εκδόσεις ΕλκυστήςΟι τρεις πίνακες, Βαΐας ΠαπουτσήΈξι τίτλοι από τις εκδόσεις ΕλκυστήςΤο κορίτσι της Σελήνης, Μαργαρίτας ΔρόσουΤο ανυπεράσπιστο αγόρι, Αλέξανδρου ΠιστοφίδηΡόνι ο Σαλιγκαρόνης, Χριστίνας ΔιονυσοπούλουΗ περιπετειώδης εξαφάνιση του Καλτσάκη, Ευαγγελίας Τσαπατώρα