Ψυχής Γρατζουνιές

Μια κοινή φίλη μας σύστησε και αμέσως, βρήκαμε κοινό σημείο συνάντησης. Η Εύη είναι ποιήτρια. Η Θεσσαλονίκη τη γέννησε, τη μεγάλωσε, η Θεσσαλονίκη τη ζει.

Μέσα από τις λέξεις που εκθέτει μπορώ να πάρω μια λάμψη από την ψυχή και το νου της. Τα έργα της είναι η κόλλα μας. Το κοινό μας σημείο. Ο σύνδεσμος.

Δε γνωρίζω τίποτα για εκείνη. Όλα, μαζί τα μαθαίνουμε.

Για να "μελετήσω" μου έστειλε κάποιες δημιουργίες της. Κάποιες άλλες τις βρήκα μόνη μου στη σελίδα της. Της κάνω κάποιες ερωτήσεις για να την καταλάβω και να την γνωρίσω ενώ, παράλληλα, ανάμεσα στις ερωταπαντήσεις παρεμβάλλω δικές της ατάκες από τα κοινωνικά δίκτυα. Δεν έχω πάρει την άδειά της για αυτές. Αλλά, αυτό δεν είναι το μειονέκτημα των κοινωνικών δικτύων; Ότι, δηλαδή, είναι κοινωνικά;

Η Εύη Τανούδη μας συστήνεται...

Από το προφίλ της Εύης στο facebook

Πως ξεκίνησες να γράφεις; Το πρώτο σου ερέθισμα...

Ε.Τ.: Χμ… η απάντηση πρέπει να αναζητηθεί πολύ προς τα πίσω από τα χρόνια ακόμα του Δημοτικού, όπου οι πρώτες απόπειρες αφορούσαν ποιηματάκια για τη μαμά, για τη χαρά και τη ζωή και τον Θεό(γράμματα ουσιαστικά, που περίμενα κιόλας με αγωνία κρυμμένη, να ρθει να τα πάρει υπερφυσικά!). Πολύ αργότερα, και μετά από χρόνια «ανέραστα» ποιητικά, αφού τελείωσα το Πανεπιστήμιο, ξεκίνησε ξαφνικά, δε θυμάμαι το ερέθισμα, ένας οργασμός παραγωγής θα έλεγα. Μου έβγαιναν τόσο γρήγορα και τόσα πολλά που η αλήθεια είναι, δε μου άρεζε στην αρχή. Δεν ήθελα ποτέ, και το σιχαίνομαι ακόμα και τώρα, να γίνω επαγγελματίας συγγραφέας ή ποιήτρια που γράφει με το κομμάτι και ύστερα φιγουράρει σε εξώφυλλα για νοικοκυρές ή βιβλιοπωλεία high class. Θεωρώ τη σεμνότητα(και όχι τη σεμνοτυφία) και τη παραγωγική σιωπή ίδιον του καλλιτέχνη.

«Θυμάμαι παιδί που έγραψα κάποτε τον πρώτο στίχο μου. Από τότε ξέρω ότι δε θα πεθάνω ποτέ -αλλά θα πεθαίνω κάθε μέρα» (Τάσος Λειβαδίτης). 

Κάτι ήξερε ο αείμνηστος!

Το πρώτο σου έργο...

Ε.Τ.: Αν εννοείς το πρώτο μου κείμενο, τότε αν θυμάμαι καλά-γιατί κάτι τέτοια κολλήματα με τα «πρώτα πρώτα πράματα» δεν τα χω- ήταν ένα ποίημα αφυπνιστικού χαρακτήρα σχετικά με το που βαδίζουμε σαν άνθρωποι, σαν έθνος, σαν ιστορικός λαός. Η πρώτη μου συλλογή, μάλιστα είχε το όνομα «Τα δάκρυα της Κασσάνδρας» γι αυτό το λόγο. Θέματα για τη πατρίδα, τις χαμένες αξίες, τη προσφυγιά και τη λήθη των ιδανικών. Αργότερα το κέντρο βάρος μεταφέρθηκε λίγο πιο «εσωτερικά»…

Στο ιστολόγιό σου λες "Γράφω γιατί δε μπορώ να πετάξω". Είναι φευγιό το γράψιμο;  Απόδραση;

Ε.Τ.: Ναι, φυσικά, πάντα ήταν λίγο πολύ για όλους. Είναι πέταγμα του πνεύματος μέσα από σμήνη αποδημητικών λέξεων. Αν και για μένα, πιο πολύ νιώθω πλέον, ότι είναι αγώνας ανασύνταξης προσωπικότητας, στο τέλος της καθημερινής πάλης, όπου χάνεται η ουσία και ο σκοπός της πορείας μας. Η Ποίηση, ανάλογα με το βαθμό που ξεφεύγει ο καθένας, είναι μία τρυπούλα, ένα παράθυρο ή μια πόρτα που σε βγάζει στην απέναντι όχθη… Πως λέει το τραγούδι « Ψάξε στ όνειρο μας μήπως έχουμε ξεχάσει αυτό που απέναντι μπορεί να μας περάσει…» Την Ποίηση δε μπορείς να την ορίσεις, η ζωή δεν ορίζεται, γιατί περιορίζεται. Μπορείς να την περιγράψεις και το χουν καταφέρει καλύτερα από μένα, όλοι οι ποιητές που αγάπησα. Ο Ελύτης στην Ιδιωτική του Οδό τα λέει ξεκάθαρα. Κάποτε μου χαν προσάψει πως γράφω θλιμμένα, καταθλιπτικά και γω τους απάντησα πως δε μπορώ να γράψω όταν ζω, όταν είμαι ερωτευμένη, όταν χαίρομαι ή κάνω έρωτα. Πώς να το κάνουμε, απεχθάνομαι τη γλυκερή ποίηση, τις καρδούλες και τις πεταλουδίτσες. Γράφω για να ζήσω, όταν νιώθω πως αυτή η φλόγα πάει να σβήσει. Μέσα από το πόνο βγαίνει η Σοφία και χαράζονται οι λέξεις με αίμα, όχι με κραγιόν! Και με πολύ μοναξιά βέβαια. Η μοναξιά είναι μια βαθύτατα εσωτερική ανάγκη ακριβώς όπως η γλυκιά συντροφιά κάποιου. Έτσι πολλές φορές ο καλλιτέχνης, ή ο άνθρωπος, που βλέπει τη ζωή του μέσα από μία πιο εσωτερική οπτική, επιδιώκει ακριβώς με το ίδιο πάθος, που θέλει να δοθεί ψυχή και σώματι σε έναν έρωτα, το ίδιο να τον απαρνηθεί και να απομονωθεί στη πιστή συντροφιά του, τη μόνη πιστή, τη μοναξιά. Και εκείνη σιγά σιγά στάζει τους καρπούς της σα φάρμακο στις φλέβες της ασυνείδητης καθημερινότητας. Αρκεί να μπορεί κανείς να περιμένει με υπομονή, ώσπου να ανθίσουν τα ρόδα στο μυστικό κήπο της καρδιάς του. Η μοναξιά είναι του καθενός η κατανόηση από αυτόν και μόνο της προσωπικής του αλήθειας.

Μέχρι πότε θα γράφεις; Υποθετικά μιλώντας, πότε έρχεται η ολοκλήρωση;

Ε.Τ.: Χα, καλή ερώτηση πραγματικά! Ε, λοιπόν, όποιος πιστεύει ότι θα σταματήσει ποτέ να γράφει γιατί θα βρει ολοκλήρωση για μένα δεν είναι ποιητής και είναι σαν να πιστεύει ότι σταματάει η εξέλιξη του ανθρώπου, σταματούν οι λέξεις, οι έννοιες και τα όνειρα. Η ζωή δεν είναι στατική και η ολοκλήρωση δεν έρχεται ποτέ γιατί η ανάγκη να γράφεις, να γεννάς να δημιουργείς σε σταματά ποτέ. Οι ποιητές προσπαθούν συνεχώς να διαπράξουν το χείριστο έγκλημα της ουσίας. Να αιχμαλωτίσουν με λέξεις το Ανέκφραστο, να φωτίσουν αυτό που έντεχνα ξέρει αιώνες να κρύβεται, μέσα στην αγωνία τους να σώσουν το Αληθινό. Είναι πάντα έτοιμοι να συναντηθούν με το ανείπωτο… Ευτυχώς δε το πετυχαίνουν! Κάθε στιγμή αναζήτησης άλλωστε, όπως είπε ο Κοέλο, είναι μία στιγμή συνάντησης, μέχρι τη Μεγάλη Συνάντηση με το πεπρωμένο μας σε χώρο και χρόνο που δεν μας έχει γνωστοποιηθεί.. Η μαγκιά είναι, να μην αργήσεις στο ραντεβού έχοντας όταν πρέπει τα κατάλληλα αντανακλαστικά.. Και να αφήσεις πίσω σου σημάδια αναγνωρίσεις.. Ψυχής Γρατζουνιές! Γιατί μόνο αν γρατζουνίσεις τη ψυχή σου θα βρεις τον αληθινό πλούτο κάτω από τόνους άχρηστης "λάσπης"!H δημιουργική δύναμη ξεπηδά μέσα από το κενό, μέσα από το Χάος όπως ένας πίδακας αίμα από ένα νεκρό κορμί, και όλο ξερνά… Έτσι κάποτε ο Θεός έπλασε τον κόσμο. Από αφόρητη μοναξιά. 

Και αν μου επιτρέπεις θα απαντήσω τελικώς με ένα ποίημα μου γι αυτό: 

«Απ’ όλους εσύ θα φύγεις τελευταία..

Πριν από σένα ο εαυτός μου..

Μα τι λέω αυτόν τον έχω χάσει μέσα  σε Κείνον..

Απ’ όλους εσύ θα φύγεις τελευταία..

Αφού πάρεις και την τελευταία σταγόνα αίμα απ το μυαλό μου..

Αυτή που κρατάω καλά φυλαγμένη για να μη σβήσω..

Ορθώνω, εκλογικεύω, λαξεύω και σμιλεύω το μέσα μου Χάος

όταν κρατάς στα  δάχτυλα μου τις λέξεις σου..

Μα μετά ο πόνος είναι ανυπόφορος.

Ωδίνες γέννας, παρατεταμένος οργασμός..

Και ύστερα μόνο πόνος.

Και τι νόημα έχουν όλα αυτά που εκφράστηκαν μα δε βιώθηκαν.

Ένα ακόμα δεκανίκι είσαι.

Μα εσύ θα φύγεις τελευταία

αφού ξοδέψεις κάθε μικρό ψίχουλο της ψυχής μου για να αγοράσεις αναγνώριση.

Και όλα αυτά τα χρόνια που νόμιζα πως ήσουν η μόνη μου παρηγοριά

θα με  διαψεύσεις  με γέλια τρανταχτά καθώς θα φεύγεις..

Βιαστικά και τελεσίδικα.

Έτσι όπως ερχόσουν κάθε φορά που είχες κάτι να πεις.

Νόμιζα ότι σε χρησιμοποιούσα για να αποκοιμίζω τα όνειρα.

Μα να.. με χρησιμοποίησες εσύ για ακόμα λίγη αθανασία.

Και ούτε καν θα περιμένεις να φύγω πρώτη εγώ.

Εσύ θα φύγεις τελευταία Ποίηση..

Μα πριν από μένα..

Να γράφεις πάντα αυτό που έχεις ή να γράφεις το κατανοητό; Γράφεις για εσένα και μόνο ή επιδιώκεις να σε καταλάβουν;

Ε.Τ.: Αν δε με γελά η μνήμη μου, ο Τίτος Πατρίκιος, έλεγε «Μην εξηγείτε τα πάντα. Και επιτέλους ας μην κατανοήσουν…». Γράφω αυτά που η ψυχή μου θέλει να ουρλιάξει αλλά και να διαλεχτεί με τον Άλλον, με τον κάθε Άλλον… Γράφουμε για τον εαυτό μας αλλά από την άλλη, η Τέχνη, όπως αναφέρει και ο Μπρέχτ στο υπέροχο κείμενο του, έχει μια Ευθύνη απέναντι στο κόσμο. Άλλωστε πολλές φορές κατανοούμε ποιήματα και τραγούδια ενστικτωδώς και μόνο, και όχι κατά λέξει, γιατί οι λέξεις αν και ακατανόητες στους πολλούς, μεταφέρουν μια ενέργεια και μα δύναμη που μόνο τα γυμνασμένα αισθητήρια μας μπορούν να νιώσουν. Κραδασμοί και ενέργειες λοιπόν…

Μια τρελή σου σκέψη για το αύριο...

Ε.Τ.: Στις μέρες μας, η πιο τρελή σκέψη θα ήταν να έστρωναν τα πράγματα γύρω μας αλλά δε ξέρω κατά πόσο θα θεωρηθεί ελπίδα ή ουτοπία πλέον.

Μια αγαπημένη στιγμή...

Ε.Τ.: Είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις τις αγαπημένες σου στιγμές. Και όμως είναι απλές, όπως όλα τα δύσκολα πράματα. Η αγαπημένη μου στιγμή είναι κάθε μέρα που επιστρέφω απ τη δουλειά και παίζω με το μικρό ανιψιό μου, το πρώτο παιδί στην οικογένεια. Η ενσάρκωση της ελπίδας…

Θα ήθελες να έχεις...

Ε.Τ.: Θα ήθελα να έχω περισσότερο ελεύθερο χρόνο για τα ενδιαφέροντα μου γιατί θυμάμαι ήμουν πάντα μαλωμένη μαζί του και περισσότερες ευκαιρίες να προσφέρω σε ανθρώπους. Αυτό που μας καθιστά Ανθρώπους, και δίνει νόημα σε αυτή τη μοναχική μας πορεία είναι η ικανότητα και η ανάγκη μας να προσφέρουμε. Όσο δίνουμε, τόσο γεμίζουμε αντί να αδειάζουμε και ο εθελοντισμός είναι κοινωνική ευθύνη όλων μας αλλά και εσωτερική ροπή της ψυχής μας να συναντήσει και να αγαπήσει Πρόσωπα και όχι Άτομα. Φτάνει πια αυτός ο άκρατος ατομικισμός που μας οδήγησε εδώ που μας οδήγησε

Θα ήθελες να είσαι...

Ε.Τ.:Τώρα που έχω βρει πραγματικά τον προορισμό μου θα ήθελα να ήμουν αυτή που είμαι τώρα. Τέχνης άνθρωπος και θεατράνθρωπος. Τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο. Απλά με περισσότερες, αν θες ευκαιρίες.

***

ΜΑΣΚΕΣ

Η τέχνη της Ζωής είναι μόνο μια μικρή εισαγωγή, ένα προλογικό σημείωμα για τη μεγάλη Τέχνη του Θανάτου.. Γιατί θα πρέπει κανείς να ξέρει να πεθαίνει κάθε μέρα..

Σε είδα πίσω από τους κυκλωτικούς καπνούς πέρα απ τα φώτα της σκηνής να σκαλίζεις στη μάσκα σου μια τελευταία έκφραση πόνου και μετά πάλι..να χάνεσαι στις άριες της παραζάλης σου και η σελήνη πήρε τη μορφή σου ή εσύ τη δική της;; έτσι χλωμοί και οι δύο γίνατε πια αχώριστοι φύλακες της νύχτας.. και μέσα στις τελευταίες κραυγές της έκστασης σου δε πρόλαβες να ακούσεις το τελευταίο χειροκρότημα… το τελευταίο σαρκαστικό χειροκρότημα της Ζωής που είχε κλείσει πρώτη θέση στο θεωρείο αποστασιοποιημένη από ψηλά… πάντα αφ’ υψηλού να σε κοιτά..καημένε Άμλετ ποιος να βρεθεί τα λόγια σου να εξηγήσει που οι τρελοί λογικεύτηκαν; Μόνο παίξε το ρόλο σου σωστά ως το τέλος της μάταιης παράστασης. Είναι προνόμιο να είσαι εκεί πάνω ένας ενώπιον τόσων θεατών.. μα μην υποτιμάς την απαθή στάση τους. Αυτοί πληρώνουνε το νοίκι σου. Εσύ πατσίζεις με την ψυχή σου. ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΣΤΟΝ ΑΜΛΕΤ ΤΗΣ ΣΕΛΗΝΗΣ..

Παίξε το ρόλο σου όσο καλύτερα μπορείς.. δεν έχεις την πολυτέλεια να κινείς τα νήματα μα από την ερμηνεία σου θα εξαρτηθούν όλες οι επόμενες παραστάσεις. Τουλάχιστον να είσαι πρωταγωνιστής.. εντάξει το ξέρω πως κάθε φορά που έλεγες πως δε θα ξαναπιστέψεις με διαφορετικούς τρόπους έρχονταν τα λάθη. Το ξέρω πως δε κοιτάς πια στους καθρέπτες γιατί φοβάσαι πως θα σε περιγελάσει το είδωλο σου….

Οι κλόουν παραιτήθηκαν. 

Υπήρξε αφύσικη άνοδος πληθωρισμού κατά το επάγγελμα και κατά τον βίο.. 

Κατά τον συνήθη τρόπο και κατά διαόλου. 

Κατά τα άλλα όλα καλά!

Όταν πεθάνω μη ξεχάσετε να τραβήξετε τη μάσκα απ το πρόσωπο μου.. Τα πλαστικά δε λιώνουν..

Κάποτε τελιώνουν όλα..ακόμα και αυτά που ζουν στη φαντασία μας..φτιάχνουμε κόσμους μα ποτέ δε φτιάξαμε ένα δρόμο για να τους φτάσουμε. 

Καθένας μόνος στο περιβόλι των Ελαιών προσεύχεται για το φόβο που στοίχειωσε τα όνειρα του. Και ύστερα έτοιμος κινεί να τα σταυρώσει.

Δεν είναι οι νύχτες που φαντάζουν τόσο ονειρικές και ανελέητα βασανιστικές. Είναι οι μέρες μας που είναι ψεύτικες.

Και μόνο σαν με κοιτάς εσύ Υπάρχω..και καμία μάσκα δε μπορεί να μιμηθεί την έκφραση μου.. Την Αλήθεια κανείς δε μπορεί να μιμηθεί ούτε καν το ψέμα..

***

ΜΙΣΟΦΕΓΓΑΡΑ

Σαν ένα βιαστικό τσιγάρο σε κρατώ

φοβάμαι μην υγραθείς πρόωρα στα ματωμένα χείλη μου

και οι τζούρες οι πρώτες αξίζουν πάντα.

Μετά θα κάψεις το λαιμό μου και μισό θα σε πετάξω..

Μισοί Έρωτες Ολόκληρος Πόνος.

Μισά φεγγάρια ολόκληρη νύχτα.

Και μισογεμάτα αφήνω τα τασάκια της ζωής μου

μισοσβησμένα τσιγάρα με κίνδυνο ολοκληρωτικής φωτιάς!

Αν κάτι μου φέρεις ολόκληρο ας είναι μία νύχτα

έτσι και αλλιώς στα δύο  μοιράζουμε το φιλί

στα δύο το κορμί μισές αλήθειες προσκυνάμε.

Δεν θέλω απ’ αυτά έχω  και τσιγάρα έχω.

Μια ολόκληρη νύχτα με ότι περιλαμβάνει

και το ξημέρωμα με ανοιχτά μάτια να αντικρύσω.

Μισοί Έρωτες Ολόκληρος Πόνος.

Χάρισε μου ολόκληρο τον έρωτα

και ο πόνος θα μοιραστεί.

Στο ορκίζομαι στο  φεγγάρι που έμεινε μισό απόψε..

Η φωτογραφία προέρχεται από το προσωπικό της ιστολόγιο.

Δεν έχω αντικείμενο έρωτα.

Και όμως υπήρξα αντικειμενική στις ονειρώξεις του πρώιμου στοχασμού.

Δακρύζω ακόμα στη θέα ανεκπλήρωτων ηλιοβασιλεμάτων..

Σε όλες τις αυθόρμητες εποχιακές εκδηλώσεις της φύσης βρίσκω ακόμα το

αντικείμενο μου χωρίς ποτέ να το κρατώ..

Απροσδιόριστο, υφαντό με χιλιάδες μακρινούς ήχους από περασμένα όνειρα

και αργοπορημένα τραίνα, θαμπό από αγωνιώδεις ανάσες χωρισμού

ξεφτισμένο από τις πολλές αναλύσεις με ειδικούς επί αντικειμένων…

απόμακρο.. όλο και πιο πολύ απόμακρο.

Σαν τη θέα ενός πλοίου που επιβάλλεται να θαυμάζεις στην αναχώρηση.

Καθυστερημένο, σαν ένα κακόγουστο αστείο που επιμένει να επαναλαμβάνεται.

Άρνηση να δεχτείς το αναντίρρητο συμπέρασμα πως θα μείνεις πάντα ερωτευμένος

με τον ίδιο τον έρωτα ως αντικείμενο. Χωρίς υποκείμενο.

Αντικειμενική δίκαιη αλήθεια. Ανακουφιστική πως δεν έχεις εσύ τη διαστροφή.

Πικρή η παρομοίωση χωρίς υποκείμενο.

Δεν έχω αντικείμενο έρωτα

και όμως κράτησα πολλές φορές τα λόγια σκέπασμα τα χειμωνιάτικα βράδια.

Αχρείαστα να ταν έλεγα.. Μα πάντα χρειάστηκαν.

Βιάζομαι να ονοματίσω τα δάκρυα ή τις ηδονές και μου επιστρέφουν πίσω τ’ όνομα..

Ακατάλληλο.. Λυπάμαι δεν έχετε πρόσβαση!

Πρόσβαση σε καμία καρδιά. Έχουν κλειδώσει όλες.

Ξυπνάω ζαλισμένη το πρωί σα κουρασμένος σκηνοθέτης που όλο

το βράδυ έστηνε σκηνικά για τον μεγάλο πρωταγωνιστή: τον Έρωτα…

Ζαλισμένη που ακόμα ένα πρωινό χτυπήθηκα στους τοίχους του αδιέξοδου..

Όχι δεν αγγίζω πια, δεν αγγίζομαι

Δε σφραγίζομαι μόνο σφαγιάζομαι πάνω στο βωμό

Ανέγγιχτων φιλιών..

Καταργήθηκε η απόσταση αναπνοής, πνίγομαι στο κολλητό του κοντινού.

Κρατήστε τις αποστάσεις σας!

Συρματοπλέγματα και υψηλής τάσεις καλώδια

Αόρατα στοιχειώνουν τη Πύλη της ψυχής στους δερματογόνους αδένες

Έτσι που το κάθε χάδι που πάει να περάσει

Να είναι αναγκασμένο να υποστεί το σοκ..

Σπασμωδικά χάδια, τρεμουλιαστά φιλιά

Σπασμός.. σπασμός..

Παλμός μηδέν!

Μέχρι  η γραμμή να ισορροπήσει στο μηχάνημα υποβοηθούμενης Ζωής!

Καληνύχτα…

Εύη Τανούδη