Ο Στέφανος Ληναίος και η Έλλη Φωτίου μετρούν περισσότερα από σαράντα χρόνια στο θέατρο και πολλές καλές παραστάσεις στη σκηνή του θεάτρου Άλφα. Και συνεχίζουν, με τον ίδιο ζήλο και το ίδιο μεράκι, κι αυτή τη θεατρική περίοδο διασκευάζοντας Ίψεν.
Εκείνος, λέει σχετικά με το έργο:
Σ.Λ.: Κουραστήκαμε πολύ να μελετήσουμε σε βάθος ένα έργο σαν τον "Εχθρό του λαού", να το αποδώσουμε ελεύθερα, να το μεταφράσουμε όσο γίνεται πιο κοντά στην εποχή μας και, όσο μπορούμε, να ερμηνεύσουμε απλά και ορθόδοξα αυτό το έργο, χωρίς να προδώσουμε και να αλλάξουμε καμία από τις προθέσεις και τα μηνύματα του συγγραφέα.
Κατά τη δική μου γνώμη το κατάφεραν. Το έργο έχει γραφτεί το 1882, όμως παρουσιάζεται πιο επίκαιρο από ποτέ. Δεν είδα ένα κλασικό έργο που αφορά την εποχή του. Παρακολούθησα ένα σύγχρονο έργο, μια ιστορία που συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στον κόσμο ολόκληρο. Το μόνο στοιχείο που με πήγε πίσω χρονικά, είναι τα σκηνικά της παράστασης. Τα βαριά ξυλόγλυπτα κλασικά έπιπλα και η αισθητική των αρχών του προηγούμενου αιώνα. Θα μπορούσαν, ίσως, να τοποθετήσουν τους ήρωες του έργου να δράσουν σε μια πιο κοντινή χρονική στιγμή. Με όλη αυτή την αισθητική ενός άλλου αιώνα μπροστά στα μάτια μου, δε μπόρεσα να "δω" την ιστορία να συμβαίνει σήμερα, παρόλο που –κατά τη γνώμη μου– το έργο επιτρέπει αυτήν την παρέμβαση και η διασκευή που παρακολούθησα επίσης. Αλλά, ακόμα κι έτσι, αναγνωρίζω την ποιότητα και την ομορφιά αυτών των ανθρώπων και τις τόσο σοφά τοποθετημένες φράσεις πάνω στο αρχικό έργο του Ίψεν. Η δουλειά τους είναι πολύ καλή. Με το άνοιγμα την αυλαίας δεν ένιωσα ότι παρακολουθώ μια παράσταση. Ένιωσα ότι άνοιξε η κουρτίνα και βρίσκομαι στο σπίτι ενός ανθρώπου να παρακολουθώ τις μέρες, τη ζωή, την καθημερινότητα και την οικογένειά του. Η παράσταση με έβαλε μέσα στην παράσταση. Δεν ένιωσα θεατής μπροστά στην ερμηνευτική ικανότητα κάποιου. Και, κάπως έτσι, θυμήθηκα πώς πρέπει να είναι το θέατρο από τη μεριά του θεατή. Θέλω να μπαίνω μέσα στην παράσταση. Δεν θέλω απλά να κάθομαι στην καρέκλα μου και να παρακολουθώ την ερμηνευτική ικανότητα του ηθοποιού. Θέλω να αισθάνομαι ότι εκείνος ο "ρόλος" υπάρχει δίπλα μου στη ζωή, εκείνες οι "σκηνές" υπάρχουν στο διπλανό σπίτι, να μου είναι οικείο και άμεσο. Αυτό το έχουν καταφέρει σε αυτήν την παράσταση όλοι οι συντελεστές και δεν είναι από τα ευκολότερα πράγματα.
Ο Εχθρός του λαού είναι εκείνο το έργο του Ίψεν όπου έχει καταθέσει το δικό του δραματικό βίωμα. Τη δική του λύπη και το δράμα που βίωσε από την δική του εξορία. Ως γνωστόν, ο Ίψεν πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του στην Ιταλία και στη Γερμανία ως αυτοεξόριστος. Η Νορβηγία, που τον γέννησε, δεν μπόρεσε να αντέξει τη προσφορά του. Κι εκείνος, κάτω από την επίδραση αυτής της εξορίας, έγραψε αυτό το τόσο άρτιο, από δομή, έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας και μίλησε με την πληγωμένη του καρδιά για τα προβλήματα του ατόμου μέσα στην σαθρή κοινωνία.
Λίγα λόγια για το έργο:
Ο γιατρός Στόκμαν είναι ένας αθώος, ιδεολόγος, δίκαιος, πατριώτης, αγνός, έντιμος και σωστός οικογενειάρχης. Όταν δημιουργεί στη γενέτειρά του τα ιαματικά λουτρά, η πόλη αμέσως ανακαλύπτει μια πηγή πλούτου και ανάπτυξης κι εκείνος, δεν είναι απλά ένας επιτυχημένος γιατρός στην πόλη του, είναι και ιδιαίτερα ευτυχής που κατάφερε να φέρει τον οικονομικό πλούτο για τους συμπολίτες του. Τα προβλήματά του ξεκινούν όταν ανακαλύπτει ότι τα νερά των λουτρών είναι μολυσμένα. Σπεύδει να αποκαλύψει την αλήθεια και τον κίνδυνο αλλά βρίσκει παντού μόνο εμπόδια και κλειστές πόρτες. Οι συμπολίτες του αρνούνται να τον στηρίξουν για να προστατεύσουν τα ατομικά τους συμφέροντα. Έτσι, ο Στόκμαν δεν αποκαλύπτει τον κίνδυνο της μόλυνσης των πηγών του νερού αλλά την μόλυνση της πολιτικής και πνευματικής ζωής της πόλης. Τη μόλυνση της δημόσιας ζωής που βασίζεται στο ψέμα και στο ατομικό συμφέρον.
Στον πρόλογο του προγράμματος, που υπογράφουν και οι δύο, διαβάζω: "...Μια ιστορία που διδάσκει πώς είναι να αγωνίζεσαι για μια ιδεολογία, για ηθικές, πολιτικές και οικογενειακές αξίες. Αξίες ζωής..."
 |
| Οι φωτογραφίες της ανάρτησης είναι από το πρόγραμμα της παράστασης |
