Κλασικό αστυνομικό μυθιστόρημα από τα καλύτερα του είδους αν και γραμμένο πολλά χρόνια πριν. Μπαίνει κατευθείαν στο θέμα, προσφέρει όλα τα στοιχεία της υπόθεσης, άμεσα και λακωνικά, κι έτσι μέσα σε λίγες σελίδες έχει ξεκινήσει και η αγωνία για τη λύση του μυστηρίου. Διαβάζοντας συναντάμε μια οικεία συνθήκη, γνωστή μας από διάφορους άλλους συγγραφείς αστυνομικών και προφανώς αγαπημένη. Ένας ιδιαίτερα χαρισματικός και ευφυής μαζί με έναν πιο αδύναμο σύντροφο στην εξιχνίαση υποθέσεων. Θα έλεγα ότι οι συγγραφείς αστυνομικών μυστηρίων εξυπηρετούνται από ένα τέτοιο δίδυμο καθώς έτσι μπορούν να ξαφνιάζουν τον αναγνώστη κρύβοντας τα χαρτιά τους που θα εμφανίσουν την κατάλληλη στιγμή, έτσι διακρίνει εμφανώς ο αναγνώστης την διαφορά του ιδιαίτερου νου από το μέσο όρο -να προσθέσω ότι συνήθως οι σύντροφοι διηγούνται τις ιστορίες-, ακουμπά τις δικές του απορίες πάνω στον "αδύναμο" ενώ γίνεται ξεκάθαρη η διαφορά του άριστου ερευνητή και η αναγκαιότητά του στην υπόθεση και, τελικώς, η ηρωποίησή του.
Σε αυτό το βιβλίο ο ήρωας δεν είναι ερευνητής, δεν είναι ντετέκτιβ, αστυνόμος ή άλλος εκπρόσωπος του νόμου. Ο ήρωας του Gaston Leroux είναι δημοσιογράφος και αρκετά νέος -άρα και άπειρος (;) ή θα μπορούσε να είναι επιπόλαιος ή κάτι άλλο που να συνδέεται με τη νεότητα όμως εμφανίζεται άκρως συγκροτημένος και αρκετά ώριμος. Διαθέτει τσαγανό, εκείνη την άσβεστη περιέργεια να λύνει τα μυστήρια, να αποκαλύπτει την αλήθεια, τη θέληση να περνάει το δικό του και, σαφέστατα, οξύνοια, ευστροφία, λογική και γρήγορη σκέψη, παρατηρητικότητα... Αν σε αυτόν τον τύπο προσθέσουμε την εξαίσια πλοκή και δομή του μυθιστορήματος, τον εθιστικό του χαρακτήρα και την άκρως ενδιαφέρουσα υπόθεσή του προκύπτει μια ιστορία που θα αρέσει σε κάθε βιβλιόφιλο ενώ οι λάτρεις των αστυνομικών δεν πρέπει να χάσουν με τίποτα. Ο ίδιος ο συγγραφέας αναγνωρίζει το υπέροχο μυστήριο που έχει πλέξει και αφήνει τον πανέξυπνο ήρωά του, τον Ρουλεταμπίλ, να παραδεχτεί ότι «πράγματι, είναι ένα μεγαλειώδες, πανέμορφο και παράξενο μυστήριο». Θα συμφωνήσω σε όλα. Γίνεται καλύτερο και καλύτερο όσο γυρνώ τις σελίδες με την απίστευτη αποκάλυψη της αλήθειας στο τέλος -επίσης μία κλασική γραμμή τέτοιων ιστοριών-, τις αναπάντεχες εκπλήξεις που μας φυλάει εκεί ο συγγραφέας και μια ανατροπή που, ομολογουμένως, δε περιμέναμε.
Έχω κάνει κάποιες σημειώσεις που θα ήθελα να μεταφέρω και συγκεκριμένα:
Παρά τα ανεξήγητα φαινόμενα που περιγράφονται στις σελίδες του τελικά όλα θα στοιχειοθετηθούν, θα εξηγηθούν πλήρως και μόνο με βάση τη λογική.
Διαβάστε το έχοντας κατά νου ότι εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν μαγνητόφωνα ή άλλες συσκευές ηχογράφησης και αναπαραγωγής ήχου. Επίσης, στην υπόθεση δεν παίζουν μάγοι τύπου Κόπερφιλντ, μαγικά φίλτρα, ούτε εξωγήινοι που διακτινίζονται.
Επιπλέον, ο Leroux έχει πλέξει διάφορα σενάρια λύσεων που τα εναποθέτει στην κρίση αναγνώστη και ήρωα κατά τη διάρκεια των εξελίξεων όμως μόνο ένα μπορεί να στοιχειοθετηθεί πλήρως, να εξηγήσει τα πάντα χωρίς να αφήσει την παραμικρή εκκρεμότητα κι αυτό θα το δούμε μόνο όταν εκείνος θελήσει να μας το αποκαλύψει -όπου "εκείνος" και ο συγγραφέας αλλά και ο Ρουλεταμπίλ κατά συνέπεια- ενώ από όλα τα πρόσωπα του έργου μόνο ένα μπορεί να συνδυάσει με επάρκεια τα στοιχεία, να σκεφθεί "έξω από το κουτί" και να ανακαλύψει αυτήν την απάντηση που θα ικανοποιήσει όλα τα παραπάνω. Εξαιρετικό;
Τέλος, μου έκανε εντύπωση ότι από την τρίτη σελίδα αποκαλούσε το δράστη δολοφόνο ενώ δεν είχε πεθάνει κανείς. Λογικά θα έπρεπε να είχα πονηρευτεί στην πορεία, καθώς ξεδιπλωνόταν η ιστορία ή να είχα δώσει άλλη βαρύτητα στο γεγονός -δεδομένου ότι αυτής της κλάσης οι συγγραφείς δε κάνουν λάθη ούτε προδίδουν το έργο τους- όμως με έπιασε στον ύπνο.
Κι ένα ακόμη:
Μέσα στο μυθιστόρημα γίνεται αναφορά στο βιβλίο του Έντγκαρ Άλαν Πόε, Φόνοι της οδού Μοργκ, του πρώτου αστυνομικού μυθιστορήματος στην ιστορία της λογοτεχνίας με μυστήριο και που αποτελεί ένα ακόμη δείγμα του τύπου: κλειστό δωμάτιο με μία μόνο είσοδο.
Η δεσποινίς Στάνγκερσον, μετά από μια κοπιαστική μέρα επιστημονικών ερευνών, αποσύρεται στο δωμάτιό της. Σε λίγο ακούγονται ήχοι πάλης που προέρχονται από αυτό το υπνοδωμάτιο, κραυγές, εκκλήσεις για βοήθεια και, τέλος, πυροβολισμοί. Η πόρτα, η οποία ήταν κλειδωμένη από μέσα, υποχωρεί τελικά στα χτυπήματα του πατέρα της κι ενός υπηρέτη και εκείνη βρίσκεται πεσμένη στο πάτωμα, τραυματισμένη και γεμάτη αίμα. Κανείς άλλος δε βρίσκεται στο δωμάτιο. Δεν υπάρχει άλλη έξοδος και το μοναδικό παράθυρο είναι ασφαλισμένο από μέσα.
Ο Gaston Leroux, Γάλλος συγγραφέας και δημοσιογράφος, γεννήθηκε το 1868 στο Παρίσι και πέθανε το 1927 στη Νίκαια. Τα έργα του συνδυάζονται με τη ζωή του -ίσως εμπνεύστηκε από τις εμπειρίες του. Η πρώτη του δουλειά ήταν στην εφημερίδα Ηχώ του Παρισιού και αργότερα ακολούθησαν άλλες εφημερίδες -σας θυμίζει κάτι σε σχέση με τον Ρουλεταμπίλ;- ενώ αργότερα εργάστηκε ως κριτικός θεάτρου -σας θυμίζει κάτι σε σχέση με το Φάντασμα της Όπερας; Το 1907 εγκατέλειψε τη δημοσιογραφία και στράφηκε στη συγγραφή. Έγραψε μυθιστορήματα και θεατρικά έργα. Είναι ιδιαίτερα γνωστός σε όλο τον κόσμο για το έργο του το Φάντασμα της όπερας που έχει ανέβει πάρα πολλές φορές στην σκηνή, χώρια οι ταινίες που βασίζονται σε αυτό. Το 1919 δημιούργησε τη δική του εταιρεία παραγωγής ταινιών. Το μυστήριο του κίτρινου δωματίου ήταν το πρώτο του βιβλίο.
Δείτε το βιβλίο στις εκδόσεις Διόπτρα
Ευχαριστώ τις εκδόσεις Διόπτρα και την Αλεξάνδρα Αυγερινού για την προσφορά του βιβλίου
